Abstract:
معاد روح و جسم، یکی از اعتقادات اصیل اسلامی است و در اهمیت آن همین بس که از ضروریات
دین اسلام به شمار میآید. آیین بهائی، ازجمله گروههایی است که معتقد به بقاء روحانی است
و فهم مسلمانان این عصر از معاد جسمانی را معتبر نمیداند.
همچنین مفاهیم ظاهری مرتبط با معاد، از جمله موت، حیات، بهشت و نعمات مادی آن، جهنم
و عذاب های جسمانی آن و ... را تماما متعلق به مردمان دوره های گذشته و در حد درک و فهم ایشان
به شمار میآورد. پیشوایان بهائی معتقدند تمامی مفاهیم فوق، استعاری یا تاویلی بوده و دارای معانی به کل متفاوت از معنای ظاهری و در بردارنده مفاهیمی عالی هستند که مقتضای فهم انسا نهای این دوره
است.
نویسندگان بهائی با بهرهگیری از بیانات پیشوایان خود، این معانی را بیان کرده؛ ضرورت عقلی و نقلی طرح چنین ادعایی را توضیح می دهند. با توجه به اینکه اصل اعتقاد به معاد از ضروریات ادیان الهی است
و آیین بهائی آن را به شکلی نمیداند که ادیان الهی معرفی کردهاند؛ به نظر میرسد الهی
بودن این آیین با عدم اعتقاد به این اصل مهم با چالشی جدی مواجه است.
نوشتار حاضر به بررسی ابعاد اعتقاد به بقاء روحانی، معانی استعاری و تاویلی مطرح شده از سوی پیشوایان بهائی برای معاد و میزان مطابقت آن ها با آیات قرآنی پرداخته است.
در این راستا به تفصیل، پاسخی به سوال ١٣ جزوه رفع شبهات بهائیان، داده شده است.
همچنین مستنداتی نیز درباره تناقض های موجود در بیانات رهبران بهائی و اعتراف آ نها به بازگشت روح به جسم، علی رغم دیدگاه کلی آن ها به نوع معاد، ارائه شده است.
Machine summary:
آیین بهائی ازجملۀ گروههایی است که اعتقاد به معادی را که حاصل بازگشت روح به جسم مادی در روز قیامت است، منتفی میداند و ادعا میکند تمام آیاتی که در قرآن بیانگر این مطلب و نیز پاداش و عذابهای جسمانی و مادی برای انسانهاست؛ دارای معانی تأویلی، استعاری یا باطنی هستند و چیزی غیر از ظاهر این آیات، منظور قرآن بوده است (جمعی از نویسندگان، جزوه رفع شبهات، سؤال 13).
با درنظر گرفتن این تعریف میپرسیم بیان استدلالهایی در باب معاد روحانی و بازگشت روح و اینکه عذابهای عالم بعد، در اصل روحانی است و نه جسمانی، در مقایسه با تعریفی که در ابتدای مقاله از معاد ارائه شده که آن را بازگشت صفات در همین دنیا میداند چه معنایی میتواند داشته باشد؟ و این دو چگونه باهم قابلجمعاند؟ و نیز باید پرسید درنهایت، نویسندگان بهائی، درصدد پاسخ به چه چیزی هستند؟ معاد و مجازات روحانی در عالم بعد یا بازگشت صفات در همین دنیا؟ با توجه به این دو نکته مناسب بود که اولا، تفکیکی میان تعریف اسلام از معاد و تعریف بهائیان از آن صورت گیرد و ثانیا، دلایل عقلی و نقلی مطرحشدۀ ذیل آن، مطابق با تعریفی که باور بهائی از معاد دارد؛ ارائه شود.