Abstract:
حضور زنان با دو وجه مهر و زیبایی در شاهنامه فردوسی انکارناپذیر و حتمیست.گاه وجه زورمندی و قدرت هم بدان دو دیگر افزوده میشود و تصویر مهردختی دلیر و پرشگرد چون گردآفرید را رقم میزند. رویکرد حکیم به جهان زنانه رویکردی مهربان دقیق,،و نیکخواهانه و نازک نگارانه است. زن و روشنایی در انگارههای فردوسی بزرگ ماازم یکدیگرند ضمن آنکه زیبایی با سه وجه رنگ و بوی و نگار مورد توجه و تاکید حکیم است. این نوشتار به طرح و تبیین اشارات بالا میپردازد.
Machine summary:
برخی نازکنگاریهای حکیم از جهان زنانه در شاهنامه دکتر کیمیا تاجنیا 1 چکیده حضور زنان با دو وجه مهر و زیبایی در شاهنامة فردوسی انکارناپذیر و حتمیست.
زن، شاهنامه، فردوسی، مهر، زیبایی، فروغ پیش از تبیین و توصیف چگونگی و چندوچون ماجرای زنان در شاهنامه یادآوری این نکته بهجاست که کوشش فردوسی در سرتاسر شاهنامهاش موقوف طرح نهاد نیک است و نه هرگز نژاد و نوع برتر.
بهناگاه بت مهربان فردوسی به روایت میآید و مسیر ماجرا و سخن، از تیرگی، تاریکی، دهشت و هول به فروغمندی، روشنایی، رنگ و عطر، سرمستی، نرمی و نغزی میگراید: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (همان: ج 3 / ب 17-15) چنانکه میبینیم حکیم برای بتش صفت «مهربان» میآورد و مهر با دو وجه دوستداری و فروغ و تابش خورشیدی، هم در صفت مهربان و هم در توصیف فردوسی نمود و حضور دارد.
اوصافی که حکیم برای توصیف زیبایی زنان در شاهنامهاش میآورد، گاه آن اندازه دقیق و جزئینگرانه است که تردیدی نمیگذارد که فردوسی بزرگ با ارکان و عناصر زیبایی زنانه بهخوبی آشنا بوده است.
مثلا اوصافی که حکیم برای تهمینه یا سودابه میآورد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (همان، ج 1 / ب 293-287) که توصیف درخشانی است از رودابه، دختر مهراب کابلی از زبان نامداری از میان مهان (همان: ج 1/ ب 286) زال را.
نکتۀ جالب آنکه حکیم در توصیفاتش از زیبایی زنانه آگاه و دقیق رفتار میکند، چنانکه میسزد، مثلا آنجا که زنی با وجهۀ مادرانهاش در شاهنامه مطرح میشود، نگاه و قلم حکیم از توجه و توصیف صرف زیباییهای صوری درمیگذرد و به زیباییهای سرشتی و بطنی معطوف میشود.