Abstract:
اذن یکی از نهاد های مهم و پر کاربرد در نظام حقوقی اسلامی است و در ابواب مختلف فقهی مورد استفاده قرار میگیرد. نکاح یکی از این ابواب مهم است که اذن در آن به صورت گسترده حضور دارد: اذن ولی قهری، اذن باکره رشیده ، اذن همسر و.... در این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال هستیم: آیا اذن های متعدد موجود در نکاح دارای اثر واحدی هستند؟ اگر اثر واحدی ندارند، نوع اثر هر یک از اذن ها چیست؟ نتیجه تشخیص اختلاف اثر اذن در نکاح کدام است؟ هدف حاصل شده این مقاله اثبات این امر است که اثر هر یک از این اذنهای موجود در نکاح تفاوت دارد. برخی از اذن ها موجد اباحه و برخی موجد نیابت است. با توجه به احکام متفاوت نیابت و اباحه، تشخیص نوع اثر اذن، مشخص کننده نوع رابطه بین آذن و ماذون خواهد بود. اگر اثر اذن نیابت باشد، بسته به مورد ممکن است نوع رابطه بین آن دو وکالت با احکام خاصه آن باشد؛ در غیر این صورت تنها اباحه صرف برای ماذون است. این تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و از نوع کتابخانهای است که با استفاده از منابع فقهی نوشته شده است.
Permission is one of the most referenced code in Islamic legal system and is also usedin jurisprudence. Marriage is one of those subjects in which the permission is extensively present as for the permission of father as a legal guardian and permission for the mature virgin or the permission of the spouse. In this article we are Going to answer this questionHave multiple permissions got the same effect? If there is equality among permissions so what would be the effect of each case? And what would be the benefit of diagnosing the different effects of permission in terms of marriage? Having multiple effects of Izn (permission), this research also proves that there are two kinds of permission called subrogating and permissible on which the effect of permission is to be distinctive upon the authorized person who permits and the person who is being permitted ( Azen and Ma’zoon). If the effect of permission is subrogated, depending on the case, the type of relationship would be to substitute for another; otherwise the person who is being authorized would be permitted to marry. This research is conducted by the means of library resources, mainly jurisprudential, through the descriptive-analytical method.
Machine summary:
آیا موجد نیابت است و مأذون عمل را به نیابت از آذن انجام میدهد؟ یا موجد اباحه؟ آیا اذنی که در نکاح وجود دارد، میتواند بسته به مورد، اثری متمایز از دیگری داشته باشد؟ مثلا در یکی اباحه ایجاد گردد و اذن تنها یک ایقاع باشد یا این که در مواردی نیابت ایجاد میکند و عقد وکالت بین طرفین منعقد میگردد؟ فرض مقاله مبتنی بر این است که هر یک از اذن هایی که در نکاح وجود دارد، دارای اثری متفاوت از دیگری است؛ مثلا اذن باکره رشیده برای ازدواج خود، موجد نیابت است و اذن ولی او برای این ازدواج تنها موجد اباحه است، یا اذن زن به شوهر برای ازدواج او با دختر خواهر یا برادر خود تنها اباحه ایجاد میکند.
در تحلیل این اذن باید گفت تنها اذنی از جانب ولی قهری مورد نیاز است که موجد اباحه 3 باشد و ولی قهری نمیتواند شخصاً باکره رشیده را بدون رضایت او به ازدواج دیگری در آورد؛ در غیر این صورت، عقد مزبور، فضولی ـ در نكاح باكره عاقله رشيده بالغه، اشهر و اظهر اين است كه اذن پدر شرط نيست.
در مورد ضرورت اذن ولی قهری برای نکاح باکره رشیده گفته شد برخلاف قانون در فقه اختلاف است و در صورتی هم که اذن او را شرط بدانیم، این اذن تنها ایجاد اباحه میکند نه اعطای نیابت؛ چون ولی قهری اختیار تزویج باکره رشیده را ندارد و در صورت انعقاد عقد بدون رضایت رشیده، این عقد فضولی و غیر نافذ خواهد بود.