Abstract:
در این مقاله، عناصر زبانی فرهنگ عامۀ مردم خراسان جنوبی در تعزیهنامههای موجود منطقه، شامل اصطلاحات، کنایات افعال، القاب، تحسینها، دعاها، سرصوتها، قسمها، کنایهها، لالاییها، مثلها، نفرینها و واژهها استخراج و سپس هر یک از این عناصر زبانی با ذکر نمونههایی بر اساس روش کار کتاب زبان و ادبیات عامۀ ایران و به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی نقد و بررسی شده است. نقد و بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد که عناصر زبانی فرهنگ مردم خراسان جنوبی بهتدریج در متون تعزیهها وارد شده و بدون تردید در آفرینش یا دستکم در بازآفرینی آنها، تأثیری عمیق گذاشته است و زبان و بیان تعزیهها را به زبان ساده و رایج مردم نزدیک کرده و با ارائۀ ابیاتی سرشار از ارزشهای فرهنگی و بیانی سهل و ساده، زبان تعزیهها را از زبان رسمی متمایز ساخته است.
از سوی دیگر، توجه به کاربرد جملات و عبارات متون تعزیهها، نشان میدهد که بهدلیل ارتباط و پیوندهای مناسبی که میان عناصر زبانی سازندۀ جملهها وجود دارد، جملات متون تعزیهها دارای انسجام و استحکام خوبی هستند و دارای پیامهای مناسب و بیانی رسا هستند.
In this article, the linguistic elements of folklore culture of Ta'ziyeh in Southern Khorasan are analyzed. To this aim, elements such as idioms, conjunctive verbs, titles, acknowledgments, murmurs, swear words, allegories, lullabies, proverbs, curses and words, are extracted. Then, each of these linguistic elements is presented with samples based on the method borrowed from Iranian Folklore Language and Literature and critically and analytically reviewed. The reviews show that the linguistic elements of the culture of Southern Khorasan's people are imported through the verses of Ta'ziyeh, as indigenous words, idioms, allegories, new compositions and other linguistic elements. These have undoubtedly profoundly influenced on the creation of the Ta'ziyehs, or at least the recreation of them, and has brought the language of Ta'ziyeh into the simple and common language of the people, thus, providing easy and simple expressions of cultural and expressive values. This has distinguished the language of the Ta'ziyeh from the official language. On the other hand, the texts of the Ta'ziyeh show that due to the proper links and connections among the constituent linguistic elements, the sentences in the texts of the Ta'ziyeh have a proper consistency and cohesion as well as suitable massages and expression.
Machine summary:
نقد و تحليل سبکي عناصر زباني فرهنگ عامه در تعزيه هاي رايج خراسان جنوبي *2 محمد بهنام فر١ حسين زنگويي (دريافت : ٢٩/ ٦/ ١٣٩٨ پذيرش : ٢٣/ ٩/ ١٣٩٨) چکيده در اين مقاله ، عناصر زباني فرهنگ عامۀ مردم خراسان جنوبي در تعزيه نامه هاي موجود منطقه ، شامل اصطلاحات ، کنايات افعال ، القاب ، تحسين ها، دعاها، سرصوت ها، قسم ها، کنايه ها، لالاييها، مثل ها، نفرين ها و واژه ها استخراج و سپس هر يک از اين عناصر زباني با ذکر نمونه هايي بر اساس روش کار کتاب زبان و ادبيات عامۀ ايران و به شيوة تحليلي ـ توصيفي نقد و بررسي شده است .
نقد و بررسيهاي به عمل آمده نشان ميدهد که عناصر زباني فرهنگ مردم خراسان جنوبي به تدريج در متون تعزيه ها وارد شده و بدون ترديد در آفرينش يا دست - کم در بازآفريني آن ها، تأثيري عميق گذاشته است و زبان و بيان تعزيه ها را به زبان ساده و رايج مردم نزديک کرده و با ارائۀ ابياتي سرشار از ارزش هاي فرهنگي و بياني سهل و ساده ، زبان تعزيه ها را از زبان رسمي متمايز ساخته است .
بررسي عناصر زباني تعزيه نامه هاي خراسان جنوبي به اين دليل اهميت دارد که با زباني ساده ، روان و نزديک به محاوره ساخته شده است و بازخواني آن ميتواند به افزايش ذخيرة واژگاني زبان رسمي مساعدت کند و اصطلاحات و ترکيبات نوساخته اي را در اختيار گويشوران زبان معيار قرار دهد.