Abstract:
گفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان دهیم گفتمان به چه معنا است و به کدام دسته از تاملات روش شناختی اشاره دارد و نیز خواهیم کوشید نشان دهیم که بهره گیری از گفتمان به مثابه یک روش شناسی در عرصه بین الملل چگونه شدنی و میسر می گردد و امکان بهرهگیری روش شناختی از گفتمان را، به مثابه یک روش شناسی پسا-ساختارگرا در مطالعه حوزه بین الملل، به بحث خواهیم گذارد. جهت انجام این مهم مقاله در دو بخش اصلی و چند فراز فرعی سامان پذیرفته است. بخش نخست با عنوان گفتمان به مثابه نظریه و روش دربردارنده فرازهایی همچون؛ گفتمان از منظر فوکو شامل تبارشناسی و دیرینه شناسی و رویکرد روش شناسانه به گفتمان از منظر لاکلائو و موف است. بخش دوم با عنوان بهره گیری از روش شناسی گفتمان در مطالعات روابط بین الملل دربردارنده کاربست گفتمان در مطالعات روابط بین الملل و بازفهم روابط بین الملل ذیل مطالعات گفتمان است.
Today Discourse is widely used in the social sciences. Discourse is generally known by Foucault name and as an Genealogy theory. But this theory has the same methodological applicability. This article studies the meaning of discourse, the views of influential thinkers and the Methodology of discourse. It also explains the possibilities of using Discourse as a methodology in the field of international relations. It discusses the methodology of Discourse as a Post-Structural Methodology in the international relations studying. This paper consists of two parts and each part includes different subjects. The first part, titled “Discourse as a theory and methodology”, includes subjects such as Foucault's Discourse and Genealogy and Archaeology. It also includes a methodological approach to discourse from the perspective of Laclau and Mouffe. The second part, titled "Using Discourse Methodology in International Relations Studies", includes the use of Discourse in the international relations Studies and the understanding of international relations from the Perspective of Discourse Methodology.
Machine summary:
به باور نويسندگان اين مهم از آن جهت تحقق مييابد که رويکرد به روش شناسي گفتمان در روابط بين الملل ، پژوهشگران اين عرصه را بر فراز موقعيتي ويژه قرار ميدهد؛ موقعيتي نظري که ، از يک سوي، به فهم تبارهاي سازنده و موثر در شکل گيري نگرش هاي بازيگران عرصه بين الملل کمک ميرساند و، از سوي ديگر، پرده از سطوحي از «دانش » موثر در کنش هاي بين المللي بر ميکشد که شناسايي آن به توضيح بديعي از منطق عمل و تحول در عرصه بين الملل ميانجامد.
٢- رويکرد روش شناسانه به گفتمان از منظر لاکلائو و موف پيشتر آمد که فوکو خود برخي بسترهاي رويکرد روش شناسانه از منظر نظريه گفتمان را توضيح داده است ؛ رشته هاي تحليلي مهمي نظير پي جويي شکل گيري اظهارات در يک گفتمان و نيز طرح مفاهيم بديعي همچون غيريت و هويت در ارتباط با گفتمان از جمله اين تاملات روش شناسانه بوده اند؛ با اين حال سنت فکري وي بعدتر، و توسط برخي از نظريه پردازن متاثر از وي، بسط يافت و مشخصا وجوه روش شناختي و کاربردي آن به جد تقويت گرديد.
اين قدرت منتشر، که برخي از نظريه پردزان علاقه مند به مطالعات گفتمان در حوزه بين الملل جستجوي آن را در متن روابط (بازي متقابل متني ) توصيه کرده اند هنگامي شناخته ميشود که به رابطه هم تکميلي و قوام بخش ميان گفتمان هاي مختلف و رقيب توجه نماييم (لينکليتر،٣٤٨:١٣٨٥) و تفاسيري که هر گفتمان رقيب و حاضر در سطح بين الملل از عملکرد ديگري به دست ميدهد را به مثابه بخشي مهم از مطالعه گفتماني خود در باب آن گفتمان درنظر آوريم ؛ چنين رويکردي راه به شناسايي بهتر چند و چون شکل گيري و تثبيت گفتمان ها ميبرد.