Abstract:
به دنبال اصلاحات اراضی در دهه 40 شمسی و رشد جمعیت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراوانی در زمینه شهرسازی شدند وبه همین دلیل طرحهای جامع شهری تهیه و تصویب شدند. اما از آنجایی که این طرحها به دلیل عدم پرداختن دقیق و صحیح به مشکلات شهری، توانایی لازم را برای حل این مشکلات نداشتند در نتیجه در دهه 50 طرحهای تفصیلی تهیه و تصویب شدند. طرح تفصیلی شهری بیشتر به منظورترویج ضوابط شهرسازی، کنترل توسعه شهرها و هماهنگسازی بخشهای مختلف شهر تهیه میشود. ناکارآمدی طرحهای توسعه شهری از جمله طرحهای تفصیلی شهرها با واقعیتهای موجود در جامعه در قالب پدیدههای اجتماعی در شهرها بروز میکند. یکی از این معضلات تغییرات کاربری اراضی شهرهاست که برخلاف ضوابط و مقررات طرحهای تفصیلی به صورت قانونی و غیرقانونی در شهرها شکل گرفته است. حاصل این تغییرات به وجود آمدن عدم تعادل در خدمات شهری و نزول مستمر کیفیت محیط شهرهاست. این نشان از عدم توانایی طرح تفصیلی در پیشبرد توسعه بر اساس برنامهریزی موجود است. در این تحقیق سعی شده است که از طریق بررسیهای کتابخانهای، توزیع پرسشنامه بین جامعه هدف، موارد تغییرات صورت گرفته در کاربریهای مصوب شهرهمدان (منطقه یک) در فاصله سالهای 1381 تا 1391 و علل آنها با استفاده از نرمافزارهای spss و ARC GIS , AUTO CAD مشخص گردد. در بررسی علل تغییر کاربری اراضی شهرها بیشترین سهم متعلق به عوامل اقتصادی و قانونی است که به موضوع عدم وجود منابع پایدار درآمدی در شهرداریها و فقدان عوامل قوی ضمانت اجرایی در قوانین و مقررات شهرسازی مرتبط است.
Following the land revisions acts in 1960s and the consequent urban growth, cities observed high growth in building cities following which comprehensive urban plans were prepared and approved. But since these plans had not enough ability to solve these problems because of the lack of accurate and correct attention to urban problems detailed plans were prepared and approved in 1970s. Urban detailed plans were prepared for extending building city criteria, development of cities and harmonizing different parts of city. Inefficiency of urban development plans including detailed urban plans with existing realities emerges in social phenomenon of cities. One of these problems is changing land uses which are formed in contrary with criteria and regulations of detailed planes, legally and illegally followed in cities. Result of these changes are imbalance in urban services and continued decline of urban environment quality. This shows inability of detailed plan in development based on the existing planning. This research tries to determine changes in approved land uses in Hamadan through library studies, distributing questionnaire between target society during 2002 to 2012 and their causes were analyzed using SPSS, ARC GIS and AUTO CAD software. In studying causes of changing urban land uses the highest share belongs to economic and legal factors which could be because of lack of sustainable income resources in municipalities and strong administrative guarantee in urbanization regulations.
Machine summary:
از طرفی از اواخر دهه شصت هجري شمسی با خودکفا اعلام کردن شهرداري ها و بدون اصلاح و تأمین زیرساختهاي اساسی این طرح از جمله تأمین منابع پایدار درآمدي شهرداري ها، تأمین و آموزش نیروهاي متخصص وکارآمد شهرها و مدیران شهري در یک بحران جدي عدم تعادل میان درآمدهاي حاصله و هزینه هاي مستمر و روزمره در شهرها قرار گرفتند که بدلیل بالا رفتن سطح توقعات شهروندان در لزوم خدمات رسانی بیش تر شهرداري ها در امور رفاهی، تفریحی وعمرانی به ناچار شهرداري ها به سراغ شهر فروشی رفتند که شاید چند صباحی با این درآمد گزاف و آنی بتوانند جواب گوي سیل عظیم خواسته هاي شهروندان و پرسنل مشغول بکار در مراکز خدماتی خود باشند،یکی از نمونههاي آن استفاده از خلاء موجود درکمیسیون ماده پنج قانون تأسیس شورایعالی شهرسازي و معماري ایران است که با طرح مسأله و انجام روند به اصطلاح قانونی زمینه تغییر کاربري اراضی خدماتی به خصوص فضاهاي سبز شهري، فضاهاي آموزشی، فضاهاي ورزشی و ...