Abstract:
پارازیت که غالبا در خصوص اختلالات ماهوارهای از آن یاد میشود، به عنوان یکی از روشهای جلوگیری از دریافت امواج تلویزیونهای ماهوارهای به کار گرفته میشود. این مقاله در بررسی فقهی این موضوع، به دنبال پاسخ به این سوالات است که: «ادله جواز ارسال پارازیت کدامند؟ شرایط این حکم چیست؟ در خصوص ضررهای احتمالی نوع مضرّ پارازیت، چه حکمی جریان مییابد؟ نقش حاکم اسلامی چگونه است؟». این پژوهش که با گردآوری اطلاعات و دادهها از طریق منابع نوشتاری و مکتوب، سامانههای رایانهای و نرمافزارهای علمی با روش دادهپردازی توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است، پس از بیان اقوال و بررسی ادله، به این نتیجه رسیده که دلیل وجوب ارسال پارازیت برای جلوگیری از فساد، نهی از منکر است؛ آن هم منوط به عدم ضرر. بنابراین، در ضررهای احتمالی پارازیت، با کمک دلیل لاضرر، وجوب نهی از منکر برداشته شده و حتی طبق مبنای امام خمینی قدّس سرّه، حرام خواهد بود؛ البته در موارد اهمیت و لزوم نهی از منکر، صرفا با اذن و تشخیص امام معصوم یا نایب او ممکن است.
Jamming, often referred to as satellite jamming, is used as one of the methods of blocking reception of transmitted signals of satellite televisions. This article seeks to make a legal study of this issue in order to find an answer to the question, “What are the legal reasons for the use of satellite jamming?” What are the conditions for allowing the use of satellite jamming? Regarding the possible health hazards of satellite jamming of harmful kind, what decision can be made? What would be the role of the Muslim ruler in this connection? Having studied the various statements and reasons for the use of satellite jamming and the collected necessary data from various written sources, computer networks and websites, and scientific soft wares, this research work, drawing upon the descriptive-analytic method in data processing, has come to this conclusion that the reason for the necessity of the use of satellite jamming is to fight corruption and to put into practice the principle of “forbidding the evil” on condition that the principle of ‘no harm’ is applied. Therefore, in case there is possible health hazard of satellite jamming, due to the Quranic rule of “no harm”, the necessity of practicing the principle of forbidding the evil is removed. The same principle is even considered illegal (ÎarÁm) by Imam Khomeini on the grounds he put his arguments. Of course, it must be noted that the necessity and importance of practicing the principle of “forbidding the evil” is only possible by Infallible Imams’ or their deputies’ recognition and consent.
Machine summary:
بنابراین، در ضررهای احتمالیِ پارازیت، با کمک دلیل لاضرر، وجوبِ نهی از منکر برداشته شده و حتی طبق مبنای امام خمینی1، حرام خواهد بود؛ البته در مواردِ اهمیت و لزوم نهی از منکر، صرفاً با اذن و تشخیص امام معصوم یا نایب او ممکن است.
اما پژوهشِ پیش رو، به طور خاص موضوع ارسال پارازیت بر روی امواج ماهواره را محور بحثِ فقهیِ خود قرار داده و با توجه ویژه به ضررهای احتمالیِ پارازیت، از شرط عدم ضرر در نهی از منکر و قاعده لاضرر بهره میبرد؛ موضوعی که با توجه به جستوجو در جستوجوگرهای مرجع، مسبوق به سابقه تحقیق و پژوهش فقهی، در قالب کتاب و مقاله نمیباشد.
اما اشکال این است که هرچند آیه شریفه بر حرمت حفظ کتب ضلال و همچنین شبکههای ضلال، دلالت داشته باشد، اما این دلالت، غیر از وجوب معدومکردن کتب ضلال و حتی منعکردن دیگران میباشد (ایروانی، 1406ق، ج1، ص25 و خویی، 1426ق، ج1، ص255) که میتوان از دلیل نهی از منکر استفاده کرد.
ادله عدم وجوب ارسال پارازیت همانطور که گفته شد، اگر امر به معروف و نهی از منکر مستلزم ضرر باشد، حکم وجوب برداشته شده و دیگر واجب نخواهد بود (طوسی، 1375ق، ص149؛ صدوق، 1418ق، ص57 و خویی، 1410ق، ج1، ص351) و حتی ممکن است مانند برخی فقهای بزرگ؛ از «شهید اول» تا «امام خمینی»، قائل به حرمت چنین نهی از منکری شد (شهید اول، 1417ق، ج2، ص47؛ احسایی، 1410ق، ص96؛ محقق سبزواری، 1423ق، ج1، ص405 و امام خمینی، بیتا، ج1، ص472).