Abstract:
دیدگاههای کمسابقة ابنتیمیه حرانی در قرن هفتم، چهرهای متعصب از وی و قرائتی متحجرانه از اسلام بهنمایش گذاشت و باعث شد تا موجی از مخالفت دانشمندان فریقین بهویژه عالمان مذاهب اربعة عامه، و حتی اتفاق نظر آنان در طرد و حکم قضایی به حبس طولانی وی را به دنبال داشته باشد. یکی از دانشمندان برجسته و ذوالفنون اهل سنت، ابنحجرعسقلانی است که در آثار گوناگون، ضمن تایید برخی از دیدگاههای او، در پارهای از مسائل به مخالفت با دیدگاه وی برخاست. سوال این است که آیا وی در فضایل امیرالمومنین هم مخالفتی با رویکرد ابنتیمیه داشته است؟ این مقاله که با روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع معتبر اهل سنت تدوین شد، به این سوال پاسخ مثبت داده و به این نتیجه رسیده است که وی با دیدگاه ابنتیمیه دربارة مناقب امیرالمومنین(ع) مواضع یکسان ندارد.
Ibn Taymiyyah al-Harani's fanatical views in the seventh century aroused the opposition of Sunni and Shia scholars, leading to his rejection and imprisonment. One of the prominent Sunni scholars is Ibn Hajar al-Asqalani, who in some cases opposed the views of Ibn Taymiyyah. Now, the question is whether he also opposed Ibn Taymiyyah's approach on the virtues of Amir al-Mu'minin (P.B.U.H)? Using an analytical-descriptive method and focusing of the Sunni sources, this paper reveals that Ibn Hajar's views on virtues of Amir al-Mu'minin (P.B.U.H) are similar to those of Ibn Taymiyyah .
Machine summary:
از میان انبوه این مخالفان و منتقدان، میتوان این افراد را نام برد: صفیالدینهندی؛ شهابالدین حلبی؛ کمالالدین زملکانی که دو رساله با موضوع طلاق و زیارت در مخالفت با وی نگاشت (ابنحجر عسقلانی، ۱۳۹۲، ج5، ص 328) ابوحیان اندلسی صاحب تفسیر البحر المحیط که ابتدا او را تکریم میکرد؛ ولی پس از علنی شدن دیدگاههای وی، به ویژه در موضوع تجسیم خداوند، از او روی برگرداند و ضمن مذمت او، در تفسیر خود ذیل آیة «وَسِعَ كُرْسِیهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْض» (بقره: 255) از کتاب العرش او نیز یاد کرده، مطالبش را تقبیح میکند (همان، ج1، ص178 و ج6، ص64) وی حتی بعدها، به سبب کتاب العرش، ابنتیمیه را لعنت میکرد (سبکی، بیتا، ج1، ص74) ذهبی (م 748 ق) که در نامة مشهورش او و پیروانش را بهشدت مذمت کرد (امینی، ۱۴۱۶، ج5، ص135).
درحالیکه ابنتیمیه تلاش داشت تا فضایل آن حضرت را تعدادی معدود و البته غیرمختص به ایشان قلمداد کند، عسقلانی به مخالفت با این تلاش میپردازد و با اشاره به کتاب خصائص أمیرالمؤمنین علیبن ابیطالب میگوید: نسایی پیگیر فضایل اختصاصی علی( شد و در این راستا به امور فراوانی دست یافت که اسناد اکثر آنها نیکو و شایسته است (ابنحجر عسقلانی، ۱۴۱۲ق، ج4، ص565).
ناصرالدین ألبانی، حدیثشناس معاصر اهل سنت، ضمن نقل روایت از محدثین مختلف، سعی فراوان در تصحیح سند آن دارد و با تأیید صحت آن میگوید: امری که جای بسیار تعجّب دارد، اینکه چگونه ابنتیمیه جرأت بر انکار و تکذیب این حدیث در منهاج السنه داشته است...