Abstract:
بی شک تا به امروز انتقال انسانها و اشیا به شهرها و مناطق مختلف، از طریق راهها صورت گرفته است. راهها از دیدگاههای اجتماعی، سیاسی، نظامی، تجاری و فرهنگی حائز اهمیت هستند. آناتولی به دلیل موقعیّت خاص جغرافیایی و پل ارتباطی میان شرق و غرب مورد توجه اقوام مختلفی قرار گرفته بود و هریک از دولتها، از کارکردهای مختلف راهها (کوچروی، تجاری و نظامی) به فراخور نیاز خود بهره برداری کرده اند.
این مقاله سعی دارد تا با شناسایی مسیر شاهراههای آناتولی و بیان کارکردها بهویژه کارکرد تجاری آنها، به بهرهبرداری دولت سلجوقی از این راهها بپردازد. مهمترین دستاوردهای این مقاله شناسایی مسیر راههای تجاری آناتولی در دوره سلجوقی و ترسیم آنست. نتایج پژوهش نشان میدهد سلاطین سلجوقی با شناسایی مسیر راههای تجاری، ایجاد کاروان سراها، پل ها، برگزاری بازارها در مسیر راه های تجاری، دریافت عوارض کم و پرداخت خسارات احتمالی از خزانه دولتی نقش بسزایی در بهره برداری از راه های تجاری آناتولی داشته و زمینه رونق و توسعه تجاری منطقه را فراهم کردند
Abstract
Undoubtedly up to now transferring humans and things to different cities and areas, have taken place via the roads. Roads are important from social, political, military, economic and cultural perspectives. Due to Anatoli’s special geographical location and since it is a bridge for transportation between East and West, it had been the focus of attention for different folks, and each of the governments (in that period) made use of the different functions of roads on the basis of their needs.
This study strived to discuss using these roads by Seljuk Sultans, by identifying highways of Anatoli and claiming business functions of those roads. The most important achievements of the present study are identifying migration, business of Anatoli in Seljuk Monarchs’ period and drawing maps of those roads. The results of the study show that the Seljuk Sultans have played a significant role in exploiting the Anatolian commercial ways by identifying the routes if commercial routes,creating inns,holding markets in the path of trade routes,receiving less damage from the state treasury and provided regions business prosperity and trade development.
Machine summary:
آناتولی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و پل ارتباطی میان شرق و غرب ، مورد توجه اقـوام مختلفـی قـرار گرفته بود و هر یک از دولت ها از کارکردهای مختلف راه ها (کوچ روی ، تجاری و نظامی ) به فراخور نیـاز خود بهره برداری کرده اند.
در این مقاله تلاش شده است تا با شناسایی مسیر شاهراه های آنـاتولی و بیـان کارکردهـا، بـه ویـژه کـارکرد تجاری آنها، به بررسی چگـونگی بهـره بـرداری دولـت سـلجوقی از ایـن راه هـا پرداختـه شـود.
اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر در این اسـت کـه در پـژوهش هـای صـورت گرفتـه ، بیشترین توجه به معرفی مسیر راه های تجاری آناتولی در دورة سـلاطین سـلجوقی بـوده و بـه سیاست سلاطین سلجوقی در بهره برداری از راه هـای تجـاری منطقـه و شناسـایی مسـیر آنهـا اشاره ای نشده است .
در مسیر تجارت شرق به غرب آناتولی ، راه های کـاروانی کـه از طریـق آنـاتولی بـه تبریز می رسیدند، از بنادر دریای مدیترانه و آنتالیا و از طریق دریای سیاه نیز از بنـادر ترابزون شروع می شدند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) با بررسی راه ها در دورة سلاجقه آناتولی ، می توان گفت در مواردی شبکۀ راه هـای زمینـی و دریایی دوران سلجوقی ، راه هایی اند که از دوره های قبلی باقی مانده بود و مسـیر راه هـای تجـاری دورة بیزانس در امتداد غرب به شرق و شـمال بـه جنـوب شـرقی بـود (٢٠٠٦٢٤,Baskıcı)، امـا سلجوقیان این راه ها را بازسازی کردند و تغییرات و گسترش بسیاری دادند.