Abstract:
شاعران دفاع مقدس، تمام توان را در به تصویر کشیدن رویدادها و حوادث جبهههای جنگ به کار گرفتند. جنبۀ شهادتطلبی، آزادیخواهی، بیتوجهی به ارزشهای دنیوی و همچنین گذشتن از مال و جان برای حفظ ارزشهای دینی و معنوی، مهمترین دلایلی بود که باعث شد شعر دفاع مقدس با سرچشمههای هویت ملی و معنوی ارتباط برقرار کند و زمینهای برای بازآفرینی این نوع نگرشها، همسو با ارزشهای انقلاب اسلامی بشود. این ویژگی بهگونهای است که در شعر شاعران دفاع مقدس بسیاری از تجربههای عرفانی که در شعر شاعران عارف به کار رفته، بازآفرینی شود. این ویژگی در شعر شاعرانی چون قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی قابل مشاهده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی کوشش در راستای کشف و بررسی جنبههای عرفانی مورد توجه شاعران در شعر روایی دفاع مقدس است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که شعر دفاع مقدس در زمینههای مختلفی همچون مضامین عرفانی ورود و حضور داشته و همچنین مشخص شد شاعر دفاع مقدس از عناصر و مضامین متداول در شعر عرفانی فارسی و دیگر پیوند بین مضامین عرفانی با درونمایههای دینی در شعرهای خود استفاده کرده است که از ویژگیهای انقلاب اسلامی و حماسه هشت سال دفاع مقدس است
The victory of the revolution and the eight-year sacred defense epic brought a profound change in the country's institutions. Literature gained the most influence because of its connection with social and political developments. The most significant manifestation of this change is found in the poem of sacred defense. The sacred defense poets did their best to depict events and events on the battlefields. The most important reasons that led the poem of sacred defense to relate to the origins of national and spiritual identity and the context for martyrdom, libertarianism, disregard for worldly values, as well as forfeiting property and lives to preserve religious and spiritual values To recreate these attitudes is in line with the values of the Islamic Revolution. This feature is such that in the poetry of the sacred defense poets many of the mystical experiences used in the poetry of the mystic poets are recreated. This feature is evident in the poetry of poets such as Kaisar Aminpour, Salman Herati, and Zakaria Akhlaqi. The present study is a descriptive-analytic one which attempts to discover and study the mystical aspects of poets' interest in the poetry of Holy Defense. The findings of the study show that sacred defense poetry has been introduced in various fields such as mystical themes and it has also been found that the sacred defense poetry of common elements and themes in Persian mystical poetry and other links between mystical themes and religious themes in He has used his poems, which feature the Islamic Revolution and the epic eight-year sacred defense.
Machine summary:
یافتههای پژوهش نشان میدهد که شعر دفاع مقدس در زمینههای مختلفی همچون مضامین عرفانی ورود و حضور داشته و همچنین مشخص شد شاعر دفاع مقدس از عناصر و مضامین متداول در شعر عرفانی فارسی و دیگر پیوند بین مضامین عرفانی با درونمایههای دینی در شعرهای خود استفاده کرده است که از ویژگیهای انقلاب اسلامی و حماسه هشت سال دفاع مقدس است، كليد واژهها: دفاع مقدس، عرفان، اشعار عرفانی، شعر معاصر.
پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی کوششی در راستاي بررسی جریانهاي عرفانی معاصر در ادبیات دفاع مقدس، بویژه در اشعار قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی این سه شاعر نام آشناي معاصر است.
قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی از چهرههاي شاخص شعر و ادبیات فارسی محسوب میگردند و به دلیل تفکر و تعمق در اشعار عرفانی، اقوال عرفا و توجه به مکاتب عرفانی دیگر، نسبت به عرفان،گرایش داشتهاند، سرودههاي آنها را میتوان از این جنبه مورد بررسی قرار داد.
عرفان عملی بیان میدارد که سالک براي این که عملاَ به قلّۀ انسانیت؛ یعنی توحید برسد باید حرکت را از کجا آغاز کند و چه منازلی و مراحلی را به ترتیب طی کند؟ یکی از مضامین فلسفی در اشعار قیصر امین پور پرسش در مورد حقیقت هستی و جهان پس از مرگ است: چرا همیشه همین است آسمان و زمین؟ زمان هماره همان و زمین همیشه همین؟ هـزار شـایـد و آیـا به جـاي یک بـایـد گمان کنم، به گمـانم نشسته جـاي یقین (امین پور، 1388: 52) یا: اي خواهشی که خواستنیتر ز پاسخی با چون تو پرسشی چه نیازي جواب را (همان: 125) سلمان هراتی نیز با نگاهی نو به جهان و هستی پیرامون خود مینگرد.
از میان شاعران دفاع مقدس، قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی به علت انس با عرفان کلاسیک ایرانی، در اشعار خود از مضامین عرفانی ایرانی براي به تصویر کشیدن اوضاع سیاسی اجتماع زمان خود استفاده کردند.