Abstract:
قسمت نخست این مقاله، در شماره 67 فصلنامه رهآورد نور (ویژهنامه پژوهشهای رجالی)، با مباحثی در نقش اصلی تعبیر واسطه و بیان کیفیت تحمل روایت و بیان طرق هشتگانه تحمل حدیث مطرح گردید. در این شماره، به ادامه بحث تعبیر واسطه و در واقع، آخرین بخش از مقاله مذکور میپردازیم.
Machine summary:
» (کافی، ج 3، ص 409؛ تهذیب، ج 2، ص 380) در معجم رجال الحدیث، هر سه دسته روایات، به گونه واحد درج شده و بدین ترتیب، کشف طبقه راوی از این کتاب بدون مراجعه به اصل سند، میسر نیست.
روایات از این زاویه، به سه قسم تقسیم میشوند: قسم اوّل: روایاتی که تحمل و اداء حدیث، بدون تردید به نحو مستقیم صورت گرفته است؛ مانند: «عن زرارة قال: سمعت أبا عبد الله(ع).
گونههای روایاتی که نحوه تحمل آنها روشن نیست در اینجا باید ابتدا گونههای مختلف این قسم را مطرح کنیم تا بحث ما روشنتر گردد: گونه اوّل: راوی، قطعاً به امارهای معتبر، مستقیماً از معصوم روایت کرده است؛ مانند: «عن زرارة قال کان أبو جعفر(ع) یصلی العتمة، عن ثعلبة بن میمون قال: کان أبو عبد الله(ع) یسأل شهاباً.
در مورد گونه سوم نیز معمولاً به مانند دو گونه اوّل رفتار شده است و حتّی در پارهای موارد که روایت مستقیم، بعید بوده، به این مطلب تذکر داده نشده است؛ به عنوان نمونه، روایت «ربعی بن عبد الله عن الفضیل بن یسار قال: کان علی بن الحسین ـ صلوات الله علیهما ـ یأمر الصبیان...
» (کافی، ج 3، ص 409؛ التهذیب، ج 2، ص 380) را در معجم رجال الحدیث (ج 13، ص 471) به عنوان «روی عن علی بن الحسین، و روی عنه ربعی بن عبد الله» آوردهاند؛ تنها در پارهای موارد، به طبقه راوی توجه شده و استظهار ارسال روایت صورت پذیرفته است که نمونههایی از آن را در بحثهای آینده خواهید دید.