Abstract:
فضاهای عمومی مهمترین بخش از ساختار شهرها هستند و نقش مهمی در سلامت و کیفیت زندگی شهروندان دارند. یک جزء اساسی از فضاهای عمومی، گذرگاههای شهری میباشند که پیادهراهها نیز در زمره آنها محسوب میگردند. سرزندگی و پویایی عنصری مهم در ارزیابی کیفی فضاهای عمومی است. سرزندگی خود بازتاب فعالیتهایی است که در فضا صورت میپذیرد و پیادهمدار ساختن شهرها طریقی است بر تسهیل و ترغیب فعالیتهایی که میتوانند به ارتقاء سرزندگی در شهرها کمک کنند. هدف این تحقیق ارزیابی سرزندگی در پیادهراه حرم واقع در شهرری و منطقه 20 شهرداری تهران است. روش تحقیق ارزیابی – تحلیلی بوده دادههای مورد تحلیل به روش پیمایشی از نمونه آماری متشکل از 375 نفر از عابرین پیادهراه و با ابزار پرسشنامه گردآوری شدهاند. 38 نمایانگر سرزندگی در قالب 38 گویه در 5 طیف، مورد ارزیابی نمونه آماری قرار گرفته و دادههای حاصل شده در نرمافزار SPSS وارد شدهاند و در آنها آزمون فریدمن و روشهای آمار توصیفی اعمال گردیده است. یافتهها نشان دادند که به لحاظ کلی، سرزندگی در محدوده مطالعاتی در وضعیت متوسطی قرار دارد بهطوری که 47/58 درصد از شرایط مطلوب سرزندگی در آن نمایان است. نمایانگرهای تاثیر گذارتر در سرزندگی در این پیادهراه بیشتر در بعد اجتماعی و اقتصادی قرار دارند تا بعد کالبدی. «تنوع مردمانی که حاضر میشوند»، «رویدادهای فرهنگی» و تنوع «فعالیتها» و «مراکز خردهفروشی» تاثیرگذارترین نمایانگرها بودهاند. در عین حال، ضعف سرزندگی فضا بیشتر متاثر از نمایانگرهای کالبدی بوده است. «پارکینگ خودروها»، «گنجایش محدود» فضا، «مزاحمت ورود موتورسیکلتها»، کمبود«فضای سبز» و پایینبودن «سطح نظافت» نمایانگرهایی هستند که وضعیت ضعیفی را نشان داده و بایستی مورد توجه قرار گیرند.
Public spaces as basic elements of cities, play an important role in citizen’s health and their quality of life. An essential component of public spaces are path ways that including walkways too. Viability is an important element in assessing of public spaces quality. Quality of life environment in cities is almost due to their viability and viability is a reflection of the activities that take place in space. Implementation of walkway projects in cities could facilate and promotes the activities that help cities to be more viable. The purpose of this evaluated- analytical research is to evaluate viability in Haram walkway locates in Shar-e Rey, Tehran, Iran. Data are collected from a sample of 375 pedestrians using a questionnaire. 38 indicators representing viability in 38 questions and 5 ranges, were evaluated by the sample people and the data were set into SPSS software to apply Friedman test and descriptive statistics methods. Findings show that in general, in the study area, viability is in a moderate condition, so that 58.47% of the favorable conditions of viability is apparent. The most influential indicators of viability in the walkway are social and economic indicators than those of physical one. "Diversity of people", "cultural events" and the variety of "activities" and "retail centers" have been the most influential indicators. At the same time, low viability of space was more affected by physical indicators such as “car parking," "the capacity of space", "entering motorcycles", lack of "green space" and low "cleanliness" that should be taken into consideration.
Machine summary:
يکي از موضوعاتي که درخور بررسي است ارزيابي سرزندگي در اين پياده راه هاست که سابقه چنداني در طرح هاي شهري ندارند.
پياده راه سازي خيابـان حرم در شهرري به عنوان يک فضاي عمومي شهري و محدوده مطالعاتي تحقيق حاضر، نمونه اي از اين طرح هاسـت کـه اين تحقيق ، به ارزيابي سرزندگي در اين پياده راه پرداخته شده است .
همچنين گفته شده کـه سرزندگي بيانگر درجه موفقيت يک فضاي شهري به لحاظ اجتماعي است و به تعداد افرادي که در ساعات مختلف روز و شب در داخل يا اطراف آن هستند (حرکت پياده ها)، جذب امکانات ، تعداد رويدادهاي فرهنگـي و جشـن ها در طـول يـک سال ، وجود زندگي خياباني فعال ، و بالاخره آن مقدار که مردم حس مي کنند يک فضا زنده و فعال است اشاره دارد.
متغيرهاي نمايانگر سرزندگي فضاهاي عمومي (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) محدوده موردمطالعه پياده راه حرم که با طول حدود ٤٠٠ متر در جنوب شهر تهران (منطقه ٢٠ شهرداري تهران ) در حدفاصـل ميـدان اصـلي شهرري و حرم حضرت عبدالعظيم حسني (ع ) قرارگرفته ، قلمرو جغرافيايي اين پژوهش است (شکل ١).
پياده راه حرم ازيک طرف به لحـاظ اينکـه يـک کانون مهم خريد و خدمات در شهرري و منطقه ٢٠ شهرداري تهران است ، طيف متنوعي از افراد را پذيرا مي گردد کـه از سنين مختلف بوده و هرکدام متناسب با نيازهاي خود به اين محل مراجعه دارند.