Abstract:
تفسیر نوین قرآن با محوریت معناشناسی نیاز مبرم پژوهشهای قرآنی است. این پژوهش، به بررسی معنی-شناسی یکی از واژههای برجسته قرآن؛ یعنی واژه فجور پرداخته و برآن است تا با کمک دانش معناشناسی و تحلیل آیات به این پرسش ها پاسخ گوید: حیطه های معنایی واژه ی فجور در قرآن کریم چیست؟ جانشینها و همنشینهای معنایی آن در قرآن کدامند ؟ کدام واژگان در قرآن با واژه فجور در تقابل معنایی قرار دارند؟ با بررسیهای به عمل آمده این نتیجه حاصل شد که در قرآن کریم واژه ی فجور در چهار حیطهی معنایی فجر و فجور و انفجار و تفجیر به کار رفته که در هر چهار حیطه معنای شکافتن لحاظ شده است و این واژه در خصوص اعمال کسانی به کار میرود که پرده ی دیانت را دریدهاند. این واژه بر محور جانشینی، دارای رابطهی معنایی با مفاهیم فسق، کفر، فساد، جبّار، شقیّ و عصیّ است و از طرفی در تقابل شدید با مفاهیم تقوا، برّ، احسان و طاعت است. از رهگذر این پژوهش به دست آمد که به منظور درک مفهوم مفردات قرآنی توجه به معنای اساسی و نسبی، تشکیل شبکه معنایی واژگان در سطح روابط معنایی و تقابل های معنایی امری ضروری است و شیوه تحقیق در این نوشتار به روش کتابخانهای و در تجزیه و تحلیل اطلاعات با استناد به قرآن کریم و تفاسیر آن، کتب روایی، لغوی و متون اسلامی معتبر استفاده شده است.
The modern interpretation of Qur’an which is focusing on semantics is an urgent need for Quranic research. This research examined the semantics of “Fojour” as one of the leading words of the Qur'an and tried to answer the following questions: What is the meaning range of “Fojour” in the Holy Qur'an? What are the paradigmatic and syntagmatic semantics of Fojur in the Holy Quran? Which words are in semantic contrast with “Fojur”? It was concluded that the term Fojur has been used in four areas of meaning of Fajr and Fojur and Enfejar and Tfjyr, in fact the meaning of splitting is considered in all four fields, and the word fojur regarding acts of those who work against religion, Regarding syntagmatic semantics, this term has a semantic connection with the concept of deviation and also includes the concepts of disbelief, corruption, arbitrary and persuasive, which are in sharp contrast meaning of the concepts of Piety, Ehsan, and obedience. Through this study, in order to understand the meaning of the Quranic notion in the fundamental and relative meaning, the formation of semantic vocabulary in the level of semantic relations and semantic interactions is necessary. The research method employed in this paper is library form and for the analysis of information the Holy Qur’an, its interpretations, narrative books, lexical texts, and authentic Islamic texts have been used.
Machine summary:
با غور و پژوهش در مساله فجور و مفاهيم همسو و مخالف آن وکسب علم واقعي در اين خصوص با عنايت به آيات کريمه ، اين فوايد متصور است که از سويي فجور در حقيقت آخر خط است و کسي که قوانين و حدود الهي را از هم ميدرد و تغيير محيط را براي عوض کردن ماهيت اطراف خود از نوع فاجر بودن و پاره کردن کليه ي حدود الهي مي خواهد در حقيقت دچار خسران واقعي شده و از مسير سعادت حقيقي فرسنگ ها فاصله گرفته است و در همه ي عوالم مظهر اسماء غضب و قهر الهي قرار ميگيرد و از سوي ديگر مسير سعادت حقيقي چيزي غير از فجور و همان کسب تقوا است ، که البته يکي از موضوعات مهم در قرآن کريم بحث تقوي است که از مفاهيم عام و با فجور تقابل معنايي دارد و هم خانواده هاي آن در قرآن فراوان استعمال شده است و با توجه به آيه ي ~إنّ أİرمکم عنداɍ اتقاİم »(الحجرات /١٣) «بيترديد گراميترين شما نزد خدا پرهيزکارترين شماست »، بر جنبه معياري بودن آن تاکيد شده و خدايتعالي آن را محور تقرب معرفي نموده است و متقين را رستگاران و سعادتمندان معرفي نموده است که شناخت متقين که مراقبت و محافظت از گناه دارند بدون شناخت فجارکه اقدام به گناه دارند و پرده دري ميکنند و بدون معناشناسي فجور ممکن نيست زيرا که خود قرآن کريم مي فرمايد~أم نجعل المتّقين İالفجّار n(ص / ٢٨) «و يا متقين را مانند فجار قرار ميدهيم »؟ و نيز در اين معناشناسي رابطه ي معنايي فجور با فسق و ديگر مفاهيم مورد تفحص و بررسي قرار ميگيرد.