Abstract:
بی شک ادبیات مانند آیینهای است که با نگریستن در آن میتوان به حقایق اجتماعی بسیاری پیبرد. آثار ادبی هر دوره، اوضاع و احوال اجتماعی و جنبههای مختلف فرهنگ جاری در جامعه را بازتاب میدهد، به همین سبب است که ادبیات یکی از بهترین و قابل اطمینانترین اسناد شناخت وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه محسوب میشود. جامعهشناسی ادبیات یکی از شاخههای علوم ادبی است که به بررسی محتوای اثر ادبی و رابطة آن با جامعه میپردازد. مقالة حاضر به بررسی و تحلیل مضامین اجتماعی در رمان «درخت انجیر معابد» میپردازد و پس از بیان مقدمه و خلاصة رمان درخت انجیر معابد، به بررسی و تحلیل مضامین اجتماعی غالب در این اثر پرداخته و میکوشد مسائلِ اجتماعی نظیرِ: «خرافات و باورهای باطل»، «سیمایِ زن و وضعیت او»، «معضلات و ناهنجاریهای اجتماعی» و «جلوههای سیاسی» بازتاب داده شدهِ در رمان مذکور را نقد و بررسی کند.
Machine summary:
از آنجا که بررسي جامعه شناسانۀ يک اثر ادبي ، به شناختي دقيق تر و روشن تر از اوضاع و احوال اجتماعي و جنبه هاي مختلف فرهنگ جاري در آن منجر مي شود و با توجه به اين که با واکاوي يک اثر ادبي از اين منظر، مي توان به پيوند ميان متن ادبي و گرايش هاي فکري و طبقاتي که در جامعه رواج دارد، دست يافت ، محقق در اين پژوهش با رويکردي جامعه شناسانه به بررسي درون مايه ها و محتواهاي برجستۀ جاري در جامعه رمان درخت انجير معابد مي پردازد تا مشخص کند که کدام يک از مضامين اجتماعي در اين اثر بيشترين انعکاس را داشته و هم چنين روشن کند که نويسنده تا چه ميزان در انعکاس مسائل جامعه در رمان مذکور توفيق يافته است .
هر يک از اين موارد اگر چه تأثير بسزايي بر جامعه اي که احمد محمود در رمان «درخت انجير معابد» از آن سخن به ميان آورده نگذاشته ، وليکن بر متلاشي شدن بنيان خانوادة آذرپادها، تأثيري بزرگ داشته است .
معضلات و آسيب هاي اجتماعي از ديگر مسائلي است که نويسنده اين اثر، به صورت مفصل از آن سخن گفته است و از آن جمله مي توان به مسئله مواد مخدر، اعتياد و خودکشي اشاره کرد که شخصيت هاي اصلي و فرعي رمان را درگير خود ميکند.