Abstract:
دین اسلام در شرایطی ظهور کرد که مصادف بود، با واقعیت های تلخ بسیاری در زندگی و اندیشه بشری که زیرپاگذاشتن حرمت، کرامت و ارزش های وجودی زن، بارزترین آن ها بود. قرآن کریم و اقدامات پیامبر اکرم (ص)، نشان از احیای کرامت زن و ایجاد اندیشه های جدید در باور مردم نسبت به شخصیت زنان دارد. موفقیت در جایگزینی گفتمان جدید نسبت به دیدگاه رایج، کار ساده ای نبوده و نشان از حرکتی برنامه ریزی شده و مستمر دارد. بی شک بررسی تاریخی اقدامات قرآن کریم و سنت پیامبر(ص) در این راستا می تواند ما را به الگویی جامع برای حرکت های بعدی و گفتمان سازی های جدید در حوزه های دیگر، رهنمون سازد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد در ارتباط با موضوع زنان، قرآن کریم و سنت پیامبر گام به گام و به فراخور شرایط موجود، پیش رفته و با طی مراحل پنج گانه ای به این مهم دست یافته اند. این مراحل شامل موارد زیر است: ۱- مرحله تشخیص و مسیله شناسی موضوع که یکی از اساسی ترین بخش ها برای حل هر مشکلی است. ۲- مرحله تبیین مسیله ۳- مرحله تبلیغ گفتمان جدید ۴- مرحله تثبیت گفتمان جدید که به تحکیم جایگاه اندیشه جدید در ذهن و باور مردم می پردازد و یکی از عناصر اصلی آن، تکرار در بستر زمان است. ۵- مرحله تعمیق و رفتارسازی که به ایجاد قوانینی در راستای احیای حقوق زنان و وارد ساختن گفتمان جدید در رفتار وعمل می پردازد. نزول آیات متعدد در قرآن و صدور احادیث فراوان از معصومین نحوه این گفتمان سازی را آشکار می سازد.
Islam appeared in a situation that coincided with many bitter realities in human’s life and thought that undermine the respect, dignity and existential value of women, was more prominent. Inevitably this field should be the focus of only the most important axis of Quran and prophet’s actions. The Quran and prophet’s action indicates the revival of women’s dignity and create new thoughts on people’s belief in women’s personality. The success in replacing the new discourse with the common view was not easy and showing a planned and continuous move. The move by the historical review of the acts of the Quran and the tradition of the prophet in this field could have guided us to a comprehensive moves and new discourses in other areas. In connection with the issue of women the surveys show The Quran and Prophet's tradition proceeded step by step and handle it in five steps.1- Diagnosis and Problemology that is one of the most basic steps to solve the problem. 2- Explaining the issue which deals in detail with the topic. 3- New Discourse Promotion which After criticizing the popular viewpoint, propagates a new discourse and uses elements such as stimulation of emotion. 4- The establishment of a new discourse that consolidates the position of a new perspective on people's beliefs.5- Deepening and Behavioral, which seeks to establish laws to revitalize
Machine summary:
١- مراحل گفتمان سازي قرآن و سنت در ارتباط با تکريم شخصيت زنان زنان در جاهليت عرب از جايگاه انساني بسيار پاييني برخوردار بوده اند؛ به طـوري که حتي به عنوان يک کالا، مورد فروش و معاوضه قرار مي گرفتند، نوع ازدواج ها و طلاق هاي رايج در آن دوره ، زنده به گور کردن دختران ، بـه ارث رفـتن زن پـس از فوت شوهر و مواردي از اين قبيل ، به خوبي گويـاي جايگـاه پـايين زنـان در بـين اعراب جاهلي است .
عمده اقدامات قرآن کريم و سنت پيامبر (ص ) در اين دوران ، به تببين موضوع و روشن تر کردن زواياي مختلف مساله زنان براي عموم مردم مربوط مي شود؛ چرا کـه به دليل عادات و آداب غلط حتي بسياري از زنان ، ظلم هاي رايج نسبت به خودشان را پذيرفته و آن را جزء قواعد زندگي مي دانستند.
ک : نکونـام ، ١٣٨٠ش : ٣٠٣) و ايـن امـر، نشـان دهنده اين است که اين آيات ، تقريبا پـس از مرحلـه قبلـي کـه بـه تبيـين موضـوع مي پرداخت ، نازل شده و اين سير گام به گام قرآن در اين مسير را نشان مي دهد کـه به خوبي پس از ذکر ظلم هاي رايج در حق زنان و روشن ساختن موضوع ، به ارائـه الگوهاي تاريخي در جهت ارتقاء باور مردم در مورد زنان مي پردازد.