Abstract:
پژوهش حاضر تلاش دارد با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتمان بر اساس خوانش لاکلا و موفه به بررسی تطبیقی دو گفتمان لیبرالیسم و اسلام در مقوله اشتغال زنان و توان پاسخگویی این گفتمان ها در رفع چالش های اشتغال زنان بپردازد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به مکتب فکری لیبرالیسم و متون دینی اسلام از جمله قرآن می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج تحلیل نشان می دهد گفتمان لیبرالیسم بر اساس خودبسندگی زن از اشتغال زنان حمایت می کند؛ در حالیکه گفتمان اسلام با نقد گفتمان سنت مشروط به حفظ کیان خانواده و اصل عفاف و حجاب از اشتغال زنان حمایت می کند. با این همه گفتمان لیبرالیسم از ارایه راهکار برای چالش های دو حوزه خانواده و کار در اشتغال زنان عاجز است. اسلام راهکارهای خود را بر اساس توجه به اولویت و ارزشمندی حضور زنان در امور خانواده و مشارکت همسران، توجه به تساوی و عدم شباهت حقوق زن و مرد و کار در سایه سار حجاب ارایه می کند. از دلایل اصلی علل برتری گفتمان اسلامی بر گفتمان لیبرالیسم در ارایه راهکار برای چالش های اشتغال زنان می توان به واقعبینی، نگاه فراجنسیتی، جامعیت و همهجانبهنگری، نگاه انسانی به زن، تعادل در نگاه، توجه به تفاوتهای فردی و جنسیتی و بهره گرفتن از دین اشاره نمود.
Machine summary:
در این میان مکاتب مختلف فکری چون مارکسیسم ، سوسالیسم ، لیبرالیسم ، و فمینیسم هر کدام از منظر خود گفتمان خاصی را در نقد گفتمان سنتی که با استناد به تفاوت در نظام طبیعی، اشتغال زنان را مخل نظام خانواده تلقی می کند خلق کرده اند.
بر این اساس در پژوهش حاضر قصد داریم با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتمان براساس خوانش لاکلا و موفه به پاسخگویی پرسشهای بنیادین زیر دست یابیم : گفتمان اسلام و گفتمان لیبرالیسم در مقوله اشتغال زنان از چه دالهایی در مفصل بندی برخوردار هستند و اشتغال زنان را چگونه تبیین می کنند؟ کدامیک از گفتمان ها برای حل چالش های اشتغال زنان راهکارهای عملی ارایه نموده اند که برای احقاق حقوق زنان در عرصه اشتغال کارسازترند؟ رویکرد نظری اصطلاح تحلیل گفتمان ، نخستین بار توسط زلیک هریس به کار رفت (شفرین ١٩٩٤،١ : ٢٤).
1 -dislocation 2 - subject positions 3 -political subjectivity 107 تجزیه و تحلیل داده ها و ارایه یافته ها برای مشخص کردن راهکارهای چالش های اشتغال زنان از دیدگاه دو گفتمان لیبرالیسم و اسلام لازم است نخست این دو گفتمان معرفی شوند.
بر خلاف گفتان لیبرالیسم در ناتوانی برای حل چالش های اشتغال زنان ، گفتمان اسلامی برای حل و کاهش این تنش ها و چالش ها راهکارهای مناسبی ارایه نموده است که به آنها اشاره می شود: توجه اسلام به اولویت و ارزشمندی حضور زنان در امور خانواده و مشارکت همسران : از دیدگاه اسلام توجه به نهاد خانواده در کنار حضور اجتماعی به ویژه اشتغال زنان اهمیت کلیدی دارد.