Abstract:
امروزه گردشگری یکی از بزرگترین، پرطرفدارترین و متنوع ترین صنایع در سراسر دنیا است که با
وجود شاخه های متنوع خود از عوامل رونق و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مقصد و
مبدا است. طی سال های اخیر گردشگری جنگ 3 با استقبال روزافزونی مواجه شده است و شمار
متقاضیان این شاخه از گردشگری رو به ازدیاد است. صاحب نظران، گردشگری جنگ را سفری به
مناطق جنگی جهت کسب تجارب جدید و برآوردن نیازهای فرهنگی اجتماعی و معنوی می دانند.
گردشگری جنگ، با توجه به زمان و ماهیت فرهنگی خود، پنجره ای رو به فرهنگ، تاریخ و میراث
جوامع است. بنابراین گردشگری جنگ علاوه بر آن که در تبادلات میان فرهنگی حائز نقشی اساسی
است می تواند پیوند دهنده فرهنگ ها و زمان حال با گذشته باشد. در کنار اهمیتی که این شاخه از
گردشگری دارد باید توجه داشت کشور ایران با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی خود، از پتانسیل
بالایی جهت جذب این دسته از گردشگران برخوردار است. در مطالعه حاضر تلاش شده است، در بستر
مرور نظام مند مطالعات پیشین به بیان عوامل موثر در تقاضای گردشگری جنگ پرداخته شود. بر
اساس یافته های کیفی بیشترین تاثیر گذاری بر تقاضای گردشگری جنگ را عواملی چون بزرگداشت
قربانیان جنگ، عوامل فرهنگی و توجه به بعد نوستالژیک، عوامل عقیدتی-دینی و ملی، رسانه ها،
علاقه به آگاهی و شناخت، کنجکاوی نسبت به مناطق جنگی و مطلوبیت شبیه سازی درد و رنج دارند.
Machine summary:
بيشترين افرادي که در اين سفرها شرکت مي نمايند هدف آشنايي با ارزش ها، نمادها و آثار باقي مانده از جنگ را دارند( ستاد راهيان نور به نقل از رجبي و يازرلو، ١٣٩٣) گرچه برخي از صاحب نظران اعتقاد دارند، گردشگري مناطق جنگي در ايران جز گردشگري سياه نيست و قرار دادن سفرهايي چون راهيان نور در زمره گردشگري سياه از قداست آن مي کاهد اما به هر حال ايران پتانسيل مناسبي در زمينه گردشگري جنگ دارد براي مثال موزه عبرت که شکنجه زندانيان سياسي در دوران پهلوي دوم را در معرض نمايش مي گذارد، موزه شهدا، موزه صلح ، نمايشگاه هاي موقتي و دائمي دفاع مقدس همه و همه نمونه هايي از اين پتانسيل ها هستند(سقايي، ١٣٩٠: ١٦٦) رويکردهاي گردشگري جنگ را مي توان شامل موارد زير دانست : ١- رويکرد اسطوره اي ٢- رويکرد مبتني بر آگاهي تاريخي و تبادل فرهنگي ٣- رويکرد سياسي ٤- رويکرد صلح طلبانه در رويکرد اسطوره اي جنگ پديده اي است فراواقعيت که عناصر و المان هاي آن با شکوه و به گونه اي اسطوره اي تعريف مي شود.
مطالعه تقاضاي گردشگران در حوزه يک منطقه گردشگري، به برنامه ريزان و سياستگذاران کمک مي کند امکانات خود را به گونه اي مناسب جهت پاسخگويي به نياز هاي بازار هدف تجهيز نمايد، اين تنها راه موفقيت و جلب رضايت يک مقصد در امر گردشگري است (زاهدي،١٣٩٠: ٥٢) مطالعات بررسي عوامل موثر بر تقاضاي گردشگري طي حدودا چهار دهه ي اخير به صورت گسترده آغاز شده است .