Abstract:
«آرامش» از نیازهای فطری و گمشده بشر امروز است؛ حالتی نفسانی همراه با آسودگی و ثبات که در آن اضطراب، نگرانی، خشم، درد و مانند آنها وجود ندارد. هدف از پژوهش، بررسی تحلیلی با رویکرد مقایسهای از آرامش در معنویت اسلامی و معنویتهای سکولار میباشد. یافتههای بهدستآمده نشان میدهد، معنویتهای سکولار با نگاهی دنیاگرایانه، مدعی تامین این نیاز شده و با دستورالعملهای دنیوی، انسانها را به سوی سرابی از آرامشهای دنیوی پوچ، زودگذر و سلبی که صرفا نداشتن اضطراب است، راهنمایی میکنند که با آرامش الهی که آرامشی پایدار و ایجابی است، سنخیتی ندارد و راهکارهای بیانشده از سوی آنها یا ادعای توخالی است؛ یا تایید ضعیف اسلام میباشد. اما دین اسلام بهعنوان دینی جامع و کامل و مطابق با فطرت انسانها، تامین نیازهای بشری را در راستای هدف غایی یعنی قرب الهی میداند. ازاینرو، معنویت اسلامی، براساس آیات قرآن کریم و روایات اهلبیت علیها السلام، عناصر و عوامل آرامشآفرین همسو با هدف غایی را مورد توجه قرار داده و به بیان آنها میپردازد.
Peace is one of the innate and lost needs of human beings in today’s world. A mental state with comfort and stability, where there is no anxiety, worry, anger, pain and the like. Using an analytical-comparative method, this paper seeks to study the peace in Islamic spirituality and secular spirituality. The findings show that, secular spiritualties, with their materialistic worldview, have claimed to meet human needs, but their teachings have nothing to do with their claims. The religion of Islam, on the contrary, as a comprehensive and complete religion and in accordance with the nature of human beings, considers human needs in line with the ultimate goal, which is nearness to God. Therefore, Islamic spirituality, based on the verses of the Holy Qur’an and the narrations of the Ahl al-Bayt (as), has explained the elements and factors of tranquility in line with the ultimate goal for man.
Machine summary:
یافتههای بهدستآمده نشان میدهد، معنویتهای سکولار با نگاهی دنیاگرایانه، مدعی تأمین این نیاز شده و با دستورالعملهای دنیوی، انسانها را به سوی سرابی از آرامشهای دنیوی پوچ، زودگذر و سلبی که صرفاً نداشتن اضطراب است، راهنمایی میکنند که با آرامش الهی که آرامشی پایدار و ایجابی است، سنخیتی ندارد و راهکارهای بیانشده از سوی آنها یا ادعای توخالی است؛ یا تأیید ضعیف اسلام میباشد.
در مورد پیشینۀ پژوهش، برای نمونه میتوان به مقالات «آرامش در زندگی براساس آموزههای اسلامی؛ عوامل و زمینهها» (بوژمهرانی و جلائیان اکبرنیا، 1393)؛ «در سپهر رهايي» (نصري، 1381) و «جايگاه آرامش در معارف اسلامي» (کياني، 1380) اشاره کرد که البته نگاه موردنظر این پژوهش را نداشتهاند.
در این میان مطالعات و تحقیقات روانشناسی پیرامون آرامش و اضطراب و عوامل و موانع هریک، بخش قابلتوجهی از پژوهشهای علوم انسانی را به خود اختصاص داده است (فقیهی، 1389، ص228).
کسی که به خداوند ایمان آورده است، با تمام وجود در برابر او تسلیم است و دیگر در پی برهان و استدلال و معجزه برای آرامش اعتقادی خود نیست (سیدقطب، 1362، ص261).
در روانشناسی با توجه به تعریف انسان ـ بهعنوان حیوان فیزیولوژیک ـ آرامش روانی و لذت مادی یک هدف غایی شمرده میشود و برای کسب آن از هیچ راهی فروگذار نميشود و انواع عرفانهای کاذب و مواد آرامشبخش و حتی مواد مخدر در این راه امری موجه است.
ir Received: 2020/01/07 - Accepted: 2020/04/15 Abstract Given the importance of the issue of philosophy of religion in the present age this paper seeks to study the realm of religion and its accountability in the thought of Grand Ayatollah Khamenei through a descriptive-analytical method.