Abstract:
پایداری اجتماعی، میتواند بهعنوان یکی از مهمترین و کلیدیترین ابزار در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای شهری محسوب شود. در این رابطه بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود. توجه به رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن در برنامههای توسعه باعث افزایش کیفیت زندگی مردم میشود. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخصهای پایداری اجتماعی در شهرستانهای استان خراسان شمالی است. برای مشخص شدن سطح پایداری اجتماعی، از الگوی تصمیمگیری چندمعیاره ترکیبی واسپاس استفاده شد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی میباشد. شاخصهای مورد مطالعه از طریق مطالعات کتابخانهای و استفاده از سالنامه آماری استان استخراج شد. بر پایه یافتههای پژوهش، شاخصهای پایداری اجتماعی در قالب مدل واسپاس نشان میدهد که شهرستان بجنورد با امتیاز 856/0، بالاترین و مطلوبترین شرایط را از نظر پایداری اجتماعی دارا میباشد و شهرستان اسفراین با امتیاز 009/0، نامطلوبترین شرایط را از نظر شاخصهای پایداری اجتماعی بهخود اختصاص داده است. همچنین نتایج نشان میدهد که همبستگی معنیداری بین ضریب (Q) توسعه پایدار اجتماعی و شمار جمعیتی شهرستانهای استان وجود دارد. در واقع، توزیع و نحوه تخصیص منابع و منافع که مهمترین عامل بهشمار میرود و رابطه جمعیت و توسعه را تعریف میکند، در شهرستانهای استان متعادل نبوده است. لذا پژوهش حاضر، نگاه ویژه مسؤولان و مدیران شهری را در سطوح مختلف تصمیمگیری و در نظر گرفتن شرایط وضع موجود، جهت توسعه زیرساختها و توجه به توزیع عادلانه امکانات و خدمات در بخشهای مختلف، بهگونهای که تمامی شهروندان در شهرها و روستاهای مختلف استان به این خدمات و زیرساختهای پایداری اجتماعی دسترسی داشته باشند، میطلبد.
Among the dimensions of sustainable development, the social dimension is recognized as one of the main dimensions. Paying more attention to the principles of sustainability and pursuing its goals has been given more and more attention in development planning. The main purpose of this study is to investigate and evaluate social sustainability indicators in North Khorasan province. The waspas technique was used to determine the level of social sustainability. The research method of this study is descriptive-analytical and in terms of purpose. The studied indices were extracted through library studies and the use of province statistical yearbooks. According to the research findings, the indicators of "social sustainability" in the form of Vaspas model show that Bojnourd city (0.856) has the highest and most desirable conditions in terms of social sustainability, and Esfarain has the highest score. (009) has the most undesirable conditions in terms of social sustainability indicators. The results also show that there is a significant correlation between the coefficient (Q) of sustainable social development and the number of cities in the province. In fact, the distribution and distribution of resources and benefits, which is the most important factor defining the relationship of population and development, has not been balanced in the provincial cities. Therefore, the present study requires special attention of city officials and managers at different levels of decision making and considering the status quo in upstream plans.
Machine summary:
تحلیل و ارزیابی پایداری اجتماعی با رویکرد توسعه پایدار شهری مورد مطالعه: شهرستانهای استان خراسان شمالی کرامتالله زیاری 1 رباب ملکی 2 ابراهیم معمری 3 تاریخ پذیرش: 28/5/1398 سال چهاردهم، شماره دوم، زمستان 1398 تاریخ دریافت: 29/10/1398 شماره صفحه: 78-102 چکیده پایداری اجتماعی، میتواند بهعنوان یکی از مهمترین و کلیدیترین ابزار در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای شهری محسوب شود.
براساس بررسیهای صورت گرفته که توسط وینگتنر و مبرگ 1 به انجام رسیده، پایداری اجتماعی را در واقع مجموعهای از شاخصهایی، همچون دسترسی (اشتغال، فضای باز، خدمات محلی)، سرمایه اجتماعی، بهداشت و بهزیستی، انسجام اجتماعی، امنیت (شامل عینی و ذهنی)، توزیع عادلانه اشتغال و درآمد، مشارکت محلی، میراث فرهنگی، آموزش، مسکن و ثبات جامعه، ارتباط و حرکت (عابر پیاده، حملونقل مناسب)، عدالت اجتماعی (درون و بین نسلی)، حس مکان و تعلق معرفی کردهاند (شفیعا و شفیعا، 1391: 1 > تجزیه و تحلیلهای کولانتونیو (Colantonio, 2008: 41) نشان میدهد که پایداری اجتماعی ترکیبی از اصول سنتی اجتماعی، از قبیل نیازهای اولیه و اساسی (مسکن و بهداشت)، اشتغال، آموزش، برابری و عدالت اجتماعی و مفاهیم جدیدی است که کمتر نیز قابل اندازهگیری هستند، مانند هویت، حس مکان، خوشبختی، رفاه و کیفیت زن > بهزعم گلاسون و وود (Glasson & Wood, 2009: 283) مفهوم پایداری اجتماعی در چند سال گذشته به سمت مباحثی چون شبکههای اجتماعی، مشارکت، حس مکان و امنیت در جامعه سوق پیدا کرده ا > با توجه به بررسیهایی که براملی و دیگران (Bramley, et al.