Abstract:
نزاع بر سر اصالت جامعه یا اصالت فرد از مباحث مهم علوم اجتماعی است؛ به صورتی که این معیار متفکران علوم اجتماعی را به دو دسته عمده فردگرا و جامعهگرا تقسیم میکند. البته گرایش معاصری نیز در تلفیق این دو پارادایم پدید آمده که از آن با عنوان پارادایم تلفیقی یاد میشود. در ایران نیز این گرایشها همواره مورد بحث و بررسی بوده است. یکی از بزرگترین مفسران اجتماعی قرآن یعنی علامه محمدحسین طباطبائی از پیشروان این بحث به حساب میآید. غالبا و با توجه به تفسیر شریف المیزان، شارحان ایشان را در دسته حامیان اصالت جامعه قرار میدهند؛ در حالیکه با توجه به مبانی قرآنی دین مبین اسلام، این نظر مردود است و علامه نیز بدین موضوع متفطن بودهاند. ایشان را میتوان از پیشگامان پارادایم تلفیقی در این موضوع دانست که در عین توجه و اهمیت به جامعه و قدرت آن، از اصالت فرد و مسئولیت فرد چشمپوشی نمینمایند. در مبنای کلامی قرآنی، انسان نه مجبور است و نه امور بدو تفویض گردیده، بلکه امری میان این دو امر برای انسان حاصل شده است. همچنین علیرغم نسبت دادن موت و حیاتی مستقل برای امم و جوامع در آیات قرآن، مسئولیت انسانها برای مقابله با فاسدترین جوامع نیز نادیده گرفته نشده است و قطرت الهی ودیعهای برای انسان است که حتی در بدترین شرایط اجتماعی راهنمون او به سوی خیر و هدایت الهی است. بدین صورت علامه با توجه به این آیات به اصالتی طرفینی میان فرد و جامعه قائل شدهاند که سهم هیچ یک به دیگری تقلیل نمییابد.
One of the most important social issues is the authenticity of society and the individual Among the social commentators of the Quran, Allameh Tabatabai is one of the experts in this field. The title of this article is to examine the analysis of Allame's perspective on the authenticity of society and the individual This article is entitled "Analytical Review We examine analytically Allama's theories in the theory of the interconnected authenticity of the individual and society .Allama considers recruitment as an element of early community participation.He considers the first factor of socialization the instinct of marriage. Conflicts of interest in the way of community building, he says The law is trying to make peace. But the advances in human life and the complexities make the law ineffective in social justice. The social precepts of Islam with its various teachings make the society. The innate unity of human beings flourishes with the teaching of religion. And it can, through collaboration and self-sacrifice, promote social justice as the secret of community life. Therefore, Allameh explains religion with the focus of a favorable society on the path of individualization. Relying on social laws and the prevailing context, family, law, human beings are united in a special unity with the innate spirit of the human being, thus forming a desirable society for the sake of individualization.
Machine summary:
و در سوي مقابل نيز علامه طباطبائي، به عنوان بزرگترين فيلسوف و مفسر قرآن کريم در تاريخ معاصر ايران ، از طرفداران اصالت جامعه به حساب ميآيد؛ در حاليکه ما به دنبال آن هستيم تا نشان دهيم ايشان به اصالت توأماني فرد و جامعه قائل هستند و اين ادعا را با بررسي تفسير شريف الميزان اثبات مينماييم .
شواهد قرآني نظر علامه دربارة اصالت فرد و جامعه چيست ؟ پيشينۀ تحقيق همان طور که در مقدمه اشاره شد، اصالت فرد و اصالت جامعه از مهم ترين مباحث علوم انساني است که مبنايي براي تحقيقات مختلف در اين علوم به حساب ميآيد.
علامه طباطبايي ازجمله متفکران اسلامي و مفسريني است که در تفسير خود به مباحث اجتماعي به فراخور موضوع پرداخته است و بحث روح جمعي و اصالت جامعه در پنجاه سال گذشته در کشور ما اتکاي زيادي بر انديشه هاي ايشان دارد.
اما فارغ از مباحث فلسفي، علامه طباطبايي در اثر سترگ خود، يعني تفسيرالميزان ، نيز به بحث اصالت فرد يا جامعه پرداخته اند که زمينۀ اصلي بحث اين مقاله خواهد بود.
، قائل به هويتي مستقل و الزام آور براي جامعه هستند؛ البته در نظريۀ ايشان نيز فرد همچون تکه سنگي بياراده مطرح نميشو، بلکه انسان نيز کنشگري مي - کند؛ اما درنهايت ارادة او ذيل پيوندهاي اجتماعي قرار خواهد گرفت .
- وضع عبادات و احکام فردي در راستايي اجتماعي يکي از شواهد اصالت توأمان فرد و جامعه در انديشۀ علامه طباطبايي، تحليل ايشان از برخي احکام و عبادات دين اسلام است .