Abstract:
قرارداد یا معامله با خود، وضعیت حقوقی است که یک شخص بهتنهایی ولی به دو اعتبار و با نقش دوگانه (موجب و قابل) اقدام به انجام یک عمل حقوقی بنماید. ماهیت معامله با خود عقد است، زیرا دو انشاء بهعنوان نماینده دو نفع متقابل میتواند سبب تراضی و انعقاد قرارداد باشد، هرچند از یک اراده صادر شود، این اراده به اعتبار اینکه نماینده دو نفع است در حکم دو اراده است که به توافق میرسند. میان فقها و حقوقدانان در خصوص مشروعیت معامله با خود اختلاف وجود دارد، اما مشهور قائل به صحت معامله با خود از دیدگاه کلی بوده و اتحاد موجب و قابل در یک شخص واحد را جایز شمرده و آن را بهعنوان یک نهاد حقوقی در نظام حقوقی به رسمیت شناختهاند. به دلیل اختلافاتی که در ماهیت، علل و اثر معامله با خود میان فقیهان از یکسو و حقوقدانان از سوی دیگر وجود دارد، نگارنده بر آن است تا با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی و تحلیل مسئله معامله با خود بپردازد.
A contract or transaction with oneself is a legal situation in which a person performs a legal act alone but with two credentials and with a dual role (cause and effect). The nature of the transaction is the contract itself, because two essays as a representative of two reciprocal interests can lead to a compromise, even if it is issued from one will. There is a difference of opinion among jurists and jurists about the legitimacy of the transaction, but the famous person believes that the transaction is valid from a general point of view and allows unity of cause and effect in a single person. Recognized. Due to the differences in the nature, causes and effect of the transaction between the jurists on the one hand and the jurists on the other, the author intends to analyze and analyze the issue of the transaction with himself in a descriptive-analytical manner.
Machine summary:
ميان فقها و حقوق دانان در خصوص مشروعيت معامله با خود اختلاف وجود دارد، اما مشهور قائل به صحت معامله با خود از ديدگاه کلي بوده و اتحاد موجب و قابل در يک شخص واحد را جايز شمرده و آن را به عنوان يک نهاد حقوقي در نظام حقوقي به رسميت شناخته اند.
معامله با خود در حقوق ايران با توجه به اهميت آن از جايگاه خاصي برخوردار ميباشد، زيرا قانون مدني براي نمايندگان قانوني، قضايي و قراردادي هنگام انجام معامله از جانب شخص اصيل با شخص خود، اختياراتي را قرار داده است که متأسفانه در موارد بسياري نمايندگان از اين اختيارات سوءاستفاده نموده و درصدد کم ارزش نمودن مبيع و بهاي آن برآمده و حقوق اشخاص اصيل را پايمال و به نفع خود عمل مينمايند، اين امر باعث ورود پرونده هاي شکايتي زيادي به محاکم قضايي شده است .
٢. ماهيت فقهي و حقوقي »معامله شخص با خود« با توجه به اين که براي انعقاد هر عقدي دخالت دو اراده ضرورت دارد و هر اراده نيز نماينده يک نفع خاص مي باشد و معمولا عقد با انشاء دو شخص محقق مي شود، لذا در مواردي که يک شخص به نمايندگي از دو طرف عقد يا به نيابت از يک طرف و به اصالت از طرف خود در قرارداد شرکت ميکند، اين سؤال مطرح ميگردد که ماهيت حقوقي اقدام شخص واحد چيست ، عقد است يا ايقاع ؟ اگر ماهيت حقوقي چنين عملي عقد باشد، چگونه ممکن است در تشکيل آن يک اراده دخالت کند، چون از يک فرد جز يک اراده صادر نميشود.