Abstract:
جهان معاصر با بحرانهای بیسابقهای نظیر: رکود اقتصاد جهانی، فقر گسترده، نابودی زیستمحیطی، نظامیگری و افزایش روزافزون استبداد و حتی افت کلی در استانداردهای اخلاقی پیرامون ما روبرو است و برای بررسی این مسائل نیازمند پرداختن به گفتوگو، برقراری ارتباط صحیح، شکستن تقسیمبندیها و تشویق به درک متقابل بهجای نفرت هستیم و درواقع نیازمند اقدام خلاقانه برای معرفی روشهای جدید برقراری ارتباط هستیم. اخلاق ارتباطی به دنبال پاسخگویی به دو سؤال اساسی است؛ یکی خیر مرکزی که در هر ارتباط به دنبال رسیدن به آن هستیم و دوم روش برقراری ارتباط. این مقاله به بررسی دو سؤال اساسی اخلاق ارتباطی اندیشمند مسلمان امام موسی صدر برآمده است که با روش تحلیل مضمون به استخراج از 12 کتاب گامبهگام با امام میپردازد. پس از بررسی روشهای ارتباطی ایشان از میان شیوههای برقراری ارتباط صدر نظیر به میان مردم رفتن، تحصن، به دست گرفتن اسلحه، سکوت، توازن فرهنگی آنچه بهعنوان روش غالب ایشان مطرح بود «گفتوگو» شناخته شد؛ در پاسخ به سؤال دیگر اخلاق ارتباطی یعنی خیر مرکزی ارتباط چیست؟ به تقریب در گفتوگوی صدر دست یافتیم که پس از تحلیل مضمون گفتوگوی صدر به دودسته موانع تقریب که شامل بعد فردی و اجتماعی و عوامل مؤثر در تقریب که یکتاپرستی، ملیگرایی، اعتماد و صداقت است، منتج شد.
Communication ethics which is shared by both philosophical and applied ethics is going to answer two initial questions; one about the central goodness which we consider in every communication, and second about the method of communicating. This essay has examined these two basic ethical questions in Imam Musa Sadr's method of communication as extracted from the twelve-volume book " Step-by-Step with of Imam Musa Sadr", using content analysis . From among his methods of communicating, namely mixing with masses, holding a sit-in, holding a weapon, maintaining silence, favoring cultural balance, we can refer to his prominent one which was engaging in dialogs. This latter can in its turn be divided into two parts: religious and national. The function of this was to execute proximity among different sects. The religious side includes anthropological, ontological and Islamological dimensions; the national side deals with social, political and economic ones.Finally, the article specifies boosters and hindrances in the way of proximity as clarified by Sadr's communication patterns.
Machine summary:
يکي از اين حوزه ها که موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته بحث اخلاق در ارتباط است و ازآنجاکه در فرهنگ انسان ساز اسلام مفاهيم عميق و بلندپايه اي وجود دارد که ميتوان از آن ها در حوزه ارتباط و اخلاق ياري گرفت ؛ از همين رو در اين نوشتار تلاش شده است تا با بررسي روش هاي برقراري ارتباط امام موسي صدر که ارتباطشان از نمونه هاي وحدت بخش به ويژه در حوزه وحدت ملي است (عبدلي، ذکياني، محمودنيا و باقري، ١٣٩٤) به تجزيه وتحليل و به مضاميني که در روش غالب ارتباطي ايشان مطرح است ، پرداخته شود.
البته سخن از گفت وگو برخلاف برخي مباحث ديگر، تنها يک گفتار انتزاعي يا گفتاري علمي و محدود به قلمرو مسائل انديشمندان نيست ؛ بلکه به زندگاني روزمره انسان ها در جامعه نيز مرتبط است و گفت وگو همان گونه که ميتواند به عنوان راهگشاي مسائل انديشمندان و نخبگان علمي و سياسي قرار گيرد و در روابط خانوادگي و مراودات روزانه افراد عادي جامعه نيز کارآمد و سودمند است (باقي، ١٣٨٣)؛ و البته امام موسي صدر يکي از علماي اسلامي است که گفت وگويش بين انديشمندان ديني و عموم مردم بارز و شاخص است ايشان نه تنها در جامعه لبنان بلکه در جهان نيز با عنوان شخصيت صلح جو و گفت وگويي مطرح است (رسولي پور، ١٣٩٦؛ ضاهر، ١٣٩٦، ٩٣: ج ٩)؛ زيرا آن چه در انديشه صدر انعکاس يافته ، سطح بالاي ارتباط ، يعني همزيستي ميان مسلمانان و اهل کتاب است ، و به همين منظور وي شعار هم زيستي بين اتباع اديان را، يکي از شعارهاي محوري خود قرار داده و در راستاي تحقق اين شعار با بسياري از سران مسيحيت در لبنان در تماس مداوم بود، حتي با پاپ هم گفت وگو کرد و به واتيکان سفر نمود(مبلغي ،١ ١٣٨٩).