Abstract:
چهل سال از عمر پربرکت جمهوری اسلامی ایران میگذرد؛ دورانی که کشور، شاهد فراز و فرودهایی در عرصههای گوناگون بوده است. در این مدت، در کنار موفقیتها و پیشرفتها در عرصههای مختلف، ناآرامیهایی نیز به وقوع پیوست؛ ناآرامیهایی که نظام مقدس ج.ا.ایران را گرفتار چالشهایی نمود. ناآرامیهای رخداده در خلال چهار دهۀ اخیر، اغلب بهواسطۀ وجود برخی اشکالات کارکردی و طراحیهای دشمن برای سوءاستفاده از نارساییهای موجود ایجاد شده است. ج.ا.ایران نیز با پرداخت هزینههای مادی و معنوی توانسته است ناآرامیهای یادشده را مدیریت نماید، مدیریتی که برآیند تلاش سازمانها و نهادهای نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و حضور و حمایت مردم بوده است. واقعیت آن است که نقش مردم خواه بهعنوان حامی و همراه و خواه بهعنوان بازیگر اصلی، در مدیریت ناآرامیها بسیار ویژه و تعیینکننده بوده است. بررسی ادبیات موضوع، بیانگر آن است که در چگونگی و فرایند نقشآفرینی مردم در این عرصۀ خطیر، مدلی ارائه نشده است. با هدف ارائۀ مدل مقابلۀ مردمپایه با ناآرامیها ازطریق بهرهگیری از تجارب چهلساله ج.ا.ایران، در این مقاله تلاش شده است تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که «مدل مردمپایۀ مقابله با ناآرامیها چگونه است؟». در این راستا، نویسنده با استفاده از روش کتابخانهای، منابع معتبر فارسی و انگلیسی را مورد مطالعه قرار داده و سپس اطلاعات لازم را استخراج نموده است. بهمنظور اعتبارسنجی یافتههای نظری نیز پرسشنامهای محققساخت تهیه و در اختیار 30 نفر از خبرگان آشنا با مدیریت ناآرامیها بهعنوان نمونۀ آماری قرار داده شد. یافتههای مقاله نشان داد که عوامل مدل مردمپایۀ مقابله با ناآرامی، شامل اصول، داراییهای راهبردی، تسهیلکنندگان و محرک است که اجزای هر یک از عوامل یادشده و روابط بین آنها نیز مشخص و تبیین شده است.
Abstract Forty years have passed since the blessed life of the Islamic Republic of Iran; an age that the country has witnessed ups and downs in various fields. During this period, in addition to successes and progresses in various fields, there were also unrests, the unrests that challenged the holly system of the Islamic Republic of Iran. The unrests that have taken place over the last four decades have often been caused by some operational malfunctions and enemy's plans to exploit existing failures. The Islamic Republic of Iran has also been able to manage the mentioned unrests by paying material and spiritual expenses, which has been the result of the efforts of military, security and intelligence organizations and institutions and the presence and support of the people. The fact is that the role of the people, both as a supporter and a companion and as a major actor, in managing the unrest has been very special and decisive. Review of the subject's literature shows that no model has been presented in explaining the process that people play a role in this critical field. With the purpose of presenting a people-based model for dealing with unrest through the use of forty years of experience of the Islamic Republic of Iran, this article attempts to answer the main question: "What is the people-based model for dealing with unrests?". In this regard, the author has studied the valid Persian and English sources using the library method and then extracted the necessary information. In order to validate the theoretical findings, a researcher-made questionnaire was prepared and provided to 30 experts familiar with the management of unrest as a statistical sample. Findings of the article showed that the factors of the people-based model of dealing with unrest include principles, strategic assets, facilitators and driver that the components of each of the mentioned factors and the relationships between them have been identified and explained.
Machine summary:
فصلنامه پژوهش هاي حفاظتي ـ امنيتي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) سال هشتم ، شماره ي ٣١ (پاييز ١٣٩٨): صص ١١٢- ٧٧ مدل مقابلۀ مردم پايه با ناآراميها ازطريق بهره گيري از تجارب چهل سالۀ ج .
٠٥ ميدان و صحنه شده و دشمن را ناکام کرده است » (٠٨ مقام معظّم رهبري (مدّظلّه العالي)، به طور مشخص در مورد خاتمه يافتن فتنۀ سال ١٣٨٨، بر نقش مردم تأکيد نموده اند:«فتنۀ ٨٨ تنها آن چيزي نبود که توي خيابان به وسيله تعدادي آدم ديـده شـد؛ اين يک چيز ريشه داري بود، يک بيماري عميقي درست کـرده بودنـد، اهـدافي داشـتند، زمينـه ها و مقدمات فراواني برايش چيده شده بود، کارهاي بزرگي شده بود و هدف هاي بسيار خطرناکي دنبـال اين کار بود که با اين برخوردهاي گوناگون سياسي و امنيتي و اينها حل نمي شد؛ يک حرکت عظيم مردمي لازم داشت ؛ که اين حرکت ، حرکت ٩ دي بـود؛ آمدنـد بسـاط فتنـه و فتنـه گران را در هـم ٩٠).
(The Unknown Iran, 2008) «براندا شافر» از مستشاران سازمان سيا و رئيس مرکز مطالعات خزر در دانشـگاه هـاروارد، در کتاب «مرزها و برادري » بر لزوم بهره گيري آمريکا از آذري هاي کشور براي تغييـر نظـام در ايـران تأکيد کرده است (٢٠٠٢ ,Shaffer).
ملت ايران نيز در مواقع ناآرامي با علم به اين واقعيت کـه رفتـار پلـيس و سـاير عوامل امنيتي (در بيشتر مواقع ) مبتني بر کاربست حداقل خشونت ، آن هـم بـه عنوان آخـرين گزينـه است ، حمايت از نظام را در دستورکار خود قرار داده اند.