Abstract:
بازخوانی پدیدههای سنتی از سوی مدرنیته منجر به شکلگیری سویههای تازهای از پدیدهها گردیده است. پدیده کودکی نیز بهعنوان یکی از دورههای مهم زندگی انسان در معرض این بازخوانی قرار گرفت. در قرائت مدرن از مفهوم کودکی، این پدیده مبتنی بر بنیانهای نظری مدرنیته از چهار بعد مورد توجه قرار گرفت: «ماهیت طبیعی یا اجتماعی کودکی»، «هویت دوران کودکی در نسبت آن با بزرگسالی»، «کودکی در ربط میان عاملیت و ساختار» و «بعد ارزشی کودکی: معصومیت یا شرارت». این بازخوانی منجر به بازنگری در مواجهه با مفهوم کودکی در عرصه عمل گردیده است. قدرتیافتن مفهوم مدرن کودکی و عملِ مبتنی بر این بازخوانی در جوامع مختلف و از جمله جامعه ایران نیز مشاهده میشود. در چنین وضعیتی، غیبت پدیده کودکی مبتنی بر بنیانهای نظری اسلام بهعنوان فرهنگ آرمانی جامعه ایرانی، بازخوانی این مفهوم بر اساس آموزههای اسلام را ضروری ساخته است. پژوهش پیش رو بر اساس روش «معناشناسی ایزوتسو» و مبتنی بر پرسش«کودکی از نظر فرهنگی و اجتماعی در آموزههای قرآن به چه معنا است؟» با بررسی آیات مرتبط با مفهوم کودکی، همراه با تحلیل روایات و نقل دیدگاههای مفسران در پی یافتن پاسخ این پرسش است.
The re-reading of traditional phenomena by modernity has led to the formation of new aspects of phenomena. The childhood phenomenon was also exposed to this re-reading as one of the most important periods of human life. "The natural or social nature of childhood", "Childhood identity in relation to adulthood", "Childhood in relation to agency and structure" and "Childhood value dimension: innocence or evil" were considered. This re-reading has led to a rethinking of the concept of childhood in practice. The empowerment of the modern concept of childhood and the practice based on this re-reading can be seen in various societies, including Iranian society. In such a situation, the absence of the childhood phenomenon based on the theoretical foundations of Islam as the ideal culture of Iranian society, has made it necessary to re-read this concept based on the teachings of Islam. The present research is based on the method of "Izutsu semantics" and is based on the question: "What does it mean to be a child culturally and socially in the teachings of the Qur'an?" By examining the verses related to the concept of childhood, seek to find the answer to this question.
Machine summary:
پژوهش پيش رو بر اساس روش «معناشناسي ايزوتسـو» و مبتنـي بـر پرسش «کودکي از نظر فرهنگي و اجتماعي در آموزه هاي قرآن به چه معنا است ؟» با بررسي آيـات مـرتبط بـا مفهوم کودکي ، همراه با تحليل روايات و نقل ديدگاه هاي مفسران در پي يافتن پاسخ اين پرسش است .
در ايران نيز کودکي مدرن بدون توجـه بـه مبـاني نظـري فرهنـگ ايرانـي و فـارغ از ملاحظـات جامعـه دينـي ايـران بـه عنوان قرائـت غالـب شـناخته شـد و در پـي آن منشـأ تصميم گيري در سـطح کـلان و عمـل در سـطح خـرد گرديـد؛ در حـالي کـه شـرايط و اقتضائات فرهنگي و اجتماعي مبتني بر مباني فرهنگ آرماني جامعه ايراني ، يعني اسـلام ، اقتضا مي کرد که اين مفهوم بازخواني و پيرايش شده و متناسب با اين جامعه منشـأ عمـل قرار گيرد.
با اين حال درباره سن بلوغ اشد اختلاف وجود دارد و سنيني ميان ١٥ تـا ٣٠ سـالگي گفته شده است (طوسي ، ١٤١٣ق ، ج٦، ص ٤٧٦؛ طبرسـي ، ١٤١٥ق ، ج٤، ص ٥٩٣)، اما برخي بلوغ اشد را نه يک مقطع سني خاص بلکه دوره اي از زندگي مي دانند که قواي بدني رو به فزوني گذاشته و آثار کودکي زايل مي گردد (طباطبايي ، ١٣٧٨، ج١١، ص ١٥٨).
تنها در چهار آيـه کـه واژه «الولـدان » بـه کـار رفته ، با توجه به قراين و معناي آيه مي توان دريافت که اين کلمه ناظر به دوران کـودکي است .