Abstract:
در جهانی که بهسرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت بهعنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومتها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً بهعنوان یک سرپناه نیست، بلکه نقش حیاتی در دستیابی به توسعه پایدار دارد. دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحالتوسعه بهواسطۀ مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ بهگونهای که باعث شکلگیری مساکنی باکیفیت و تراکم پایین، گسترش زاغهها و جدایی گزینی شهری شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل شاخصهای کمی مسکن با رویکرد پایداری در نواحی شهری زنجان میپردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با بهکارگیری تکنیک تودیم در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل پایداری شاخصهای کمی مسکن در نواحی شهری پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانهای از قبیل بلوک آماری مسکن 1390، اسناد و مدارک گردآوریشده است. یافتهها نشان میدهد که مساکن واقع در نواحی شهری زنجان از لحاظ اصول مسکن پایدار با مشکلاتی چون افزایش تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی و عدم امنیت سکونتی، تراکم اتاق در واحدهای مسکونی مواجه است این ناپایداری شاخصهای مسکن بر اساس نتایج حاصل تکنیک تودیم در نواحی 1-3(محله اسلامآباد، سعدیه)، 1-2(محلات درمانگاه، شهدا، فاطمیه)،2-5(محلات بیسیم، ترانس، بنیاد) از وضعیت ناپایداری بیشتری برخوردارند.
In a rapidly changing urbanized world, providing healthy and affordable housing is a key priority for all governments. Today, the concept of housing is not just a shelter; it plays a vital role in achieving sustainable development. Access to sustainable housing in many developing countries due to the rapid growth of urbanization is faced with many problems like financial, managerial and capacity problems that have led to the formation of low-quality housing, the expansion of slum and urban segregation. Accordingly, the present study aims to analyze the quantitative indices of housing with a sustainable approach in Zanjan urban areas. The method of this research is d escriptive-analytical and by using the TODIM technique in the GIS environment, the analysis of the sustainability of quantitative indicators of housing in urban areas has been addressed. The required data are collected through library studies such as the Statistical Block of Housing 2011 and related documents. The findings of the study showed that housing in urban areas of Zanjan faces problems such as the increasing number of people in the room, the density of the household in the residential unit and the lack of housing insecurity, and density of the room in residential units in terms of sustainable housing principles. Based on the results of TODIM technique, the housing indicators in the areas of 1-3 (Islamabad, Sa'dia), 1-2 (Darmangah, Shohada, and Fatemieh), and 2-5 (Bisim, Trans, and Bonyad) are less sustainable.
Machine summary:
تحلیل فضایی پایداری شاخص های کمی مسکن در نواحی شهری با استفاده از مدل تودیم (مطالعه موردی: شهر زنجان) تاریخ دریافت مقاله: 60/70/69 تاریخ پذیرش نهایی مقاله: 96/09/18 محسن احد نژاد روشتی(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران) حسین طهماسبی مقدم*(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران) اصغر تیموری(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران) چکیده در جهانی که به سرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیـه مسـکن سـالم و قابـل اسـتطاعتبه عنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومت ها مطرح است.
در جهت پاسخ به این پرسش برم یآید که شـاخصهـایکمی مسکن در کدام یک نواحی شهری زنجان بـا توجـه بـه اصـول مسـکن پایـدار در وضـعیتمطلوبی قرار دارد؟ وضعیت پایداری مسکن در محلات شهر زنجـان چگونـه اسـت؟ در رابطـه بـاموضوع ارزیابی شاخص های مسکن شهری با رویکرد پایداری مطالعات چندی انجام گرفته کـه درذیل به نمون های از آ نها اشاره م یشود: سجادی و دیگران (5931) در مقاله ای با عنـوان »تحلیلـی بـر پایـداری کالبـدی مسـکنشهری با رویکرد توسعه پایدار مورد پژوهی: محله اسلام آبـاد زنجـان« بـه بررسـی شـاخصهـایکالبدی مسکن با روش پـژوهش توصـیفی- تحلیلـی و بـا بـهکـارگیری مـدلAHP در محـیطArcGIS به تحلیل ساختار کالبدی مسکن م یپردازند.
م یآوریم: گام سوم: مقدار شاخص جهت نرمالایز شده گزینه مقایسه می شود را مطابق رابطه(3) به دست می آوریم: / در این تحقیق با توجه به معیارهای کمی مسـکن در جهـت ارزیـابی شـاخصهـای کمـیمسکن پایدار در 42 ناحیه شهر زنجان به بررسی وضعیت شاخ صهای فوق با استفاده از سیسـتماطلاعات جغرافیایی نقشه های موضوعی تحقیق استخراج و نتـایج توصـیفی آن بـه مـدل تـودیمانتقال گردید.