Abstract:
یکی از مهمترین دغدغههای برنامهریزان شهری، نحوه تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر بر حسب نیازهای جامعه شهری میباشد. این مقاله با هدف برنامهریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در سطح مناطق مختلف کلانشهر اهواز تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی بوده و از تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره تاپسیس و از کاربست مدل ترکیبیSWOT-AHP استفاده شده است. یافتهها بر اساس مدل تاپسیس نشان میدهد که مناطق چهار، سه و یک بیشترین خدمات را به خود اختصاص دادهاند و در وضعیت بهتری نسبت به سایر مناطق گرفتهاند. از سوی دیگر نتایج حاصل از مدل ترکیبی نشان میدهد که راهبرد so با امتیاز نهایی 0.265 بیشترین تأثیر را در میان عوامل قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها داشته و راهبرد غالب در منطقه مورد مطالعه از نوع تهاجمی میباشد و نمودار تحلیل حساسیت نشان میدهد استراتژی راهبردی SO بیشترین حساسیت و استراتژی راهبردی WO کمترین حساسیت را دارد.
Equal allocation of urban resources and services throughout the city and based on urban community needs is one of the main concerns of urban planners. This article is aimed at strategic planning of urban services distribution from the perspective of spatial justice throughout Ahvaz metropolis. The research method was "descriptive-analytical" in nature and TOPSIS multi-criteria decision making technique and SWOT-AHP hybrid model were used in this study. The results obtained based on TOPSIS model revealed that urban services are mostly allocated to districts four, three, and one and that these districts were in a better condition compared to others. On the other hand, the results based on the hybrid model indicated that SO with a final value of 0.265 was the most effective strategy among strengths, weaknesses, opportunities, and threats and the dominant strategy in the area understudy was an offensive one. . Moreover, based on sensitivity analysis diagram, SO and WO had the highest and lowest sensitivity degrees respectively.
Machine summary:
برنام هریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز) تاریخ دریافت مقاله: 11/50/79 تاریخ پذیرش نهایی مقاله: 97/08/09 محمد امین جرفی 1 (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران) مهدی مدیری* (استاد گروه شهرسازی پایدار، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران) مسعود مهدوی حاجیلوئی(استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران) چکیده یکی از مهمترین دغدغه های برنامه ریزان شهری، نحوه تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر بر حسب نیازهای جامعه شهری می باشد.
/ نمودار 1: مقایسات زوجی فرصت ها منبع:یافته های پژوهش نتایج حاصل از نر مافزار اکسپرت چویس نشان می دهد که مؤلفه کاهش هزینهها و افزایش دسترسیها با کسب امتیاز 891,0 در جایگاه نخست واقع شده است و بیانگر اهمیت و برتری آن نسبت به سایر عوامل فرص تهای مورد مطالعه می باشد.
/ نمودار 2: مقایسات زوجی فرصت ها منبع:یافته های پژوهش در این مرحله تهدیدهای پیش روی منطقه مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار داده شده که نتایج حاصل از نرم افزار اکسپرت چویس نشان می دهد که تأکید بیش از اندازه به برنامهریزی کالبدی و بیتوجهی به نابرابریهای فضایی با کسب امتیاز 921,0 در جایگاه اول قرار گرفته است و بیشترین اهمیت را در بین مؤلفه های مورد سنجش داشته است.