Abstract:
در این تحقیق تعامل و رابطه علّی موجود بین عقود مشارکتی و عقد قرضالحسنه از یکسو و سرمایه اجتماعی از سوی دیگر با استفاده از رویکرد علیت تودا- یاماتو و با بهرهگیری از دادههای آماری سالهای 1363 تا 1396 آزمون و تحلیل شده است. نتایج آزمون علیت تودا-یاماتو گویای آن است که با وجود آنکه بین کل تسهیلات اعطایی در قالب عقود اسلامی و سرمایه اجتماعی رابطه علّی دوسویهای وجود دارد، بین عقود مشارکتی و سپردههای قرضالحسنه از یکسو و سرمایه اجتماعی از سوی دیگر یک رابطه علّی یکسویه برقرار است؛ به عبارت روشنتر، طی دوره مورد مطالعه، تغییر سرمایه اجتماعی از طریق متأثرساختن فضای اعتماد و اطمینان، تغییر شبکههای اطلاعاتی، تغییر عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک مربوط به سپردههای عقود مشارکتی و قرضالحسنه، بر شرایط توسعه این عقود اثر گذاشته است؛ اما برایند تأثیرات این عقود بر توزیع درآمد، فقر، تورم، امنیت اقتصادی و سرمایه انسانی بهگونهای نبوده است که زمینهساز تغییرات معنیدار سرمایه اجتماعی در کشور از طریق مکانیسمهای مذکور گردد. برآورد روابط بلندمدت بین متغیرها در چارچوب تحلیل همگرایی نیز حاکی از اثر مثبت و معنیدار سرمایه اجتماعی بر عقود مشارکتی و سپردههای قرضالحسنه است.
In this research, the interaction and the causal relationship between Collaborative and Qarz Al-hasanah Contracts on one hand and social capital on the other hand, have been tested and analyzed using the Toda-Yamato causality approach and the statistical data of years 1984 to 2016. The empirical findings of this research indicate that there is a one-way causal relationship between Collaborative and Qarz Al-hasanah Contracts on one hand and social capital on the other hand. In other words, during the study period, the change in social capital has affected the conditions of the development of the contracts by influencing the trust and confidence environment, changing the information networks, changing the information asymmetry and the risk associated with the deposits of Islamic banking contracts. But the effects outcome of these contracts on income distribution, poverty, inflation, economic security and human capital have not been such as to trigger significant changes in social capital in the country through the mechanisms mentioned.
Machine summary:
بررسي ارتباط متقابل بين عقود مشارکتي، قرض الحسنه و سرمايه اجتماعي در ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٨/٠٧/٢٠ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/١٢/٠٣ ______________________________________________________________ حميد عزيزمحمدلو * 139 چکيده در اين تحقيق تعامل و رابطه عّلي موجود بين عقود مشارکتي و عقد قرض الحسنه از يک سو و سرمايه اجتماعي از سوي ديگر با استفاده از رويکرد عليت تودا- ياماتو و با بهره گيري از داده هاي آماري سال هاي ١٣٦٣ تا ١٣٩٦ آزمون و تحليل شده است .
نتايج آزمون عليت تودا-ياماتو گوياي آن است که با وجود آنکه بين کل تسهيلات اعطايي در قالب عقود اسلامي و سرمايه اجتماعي رابطه عّلي دوسويه اي وجود دارد، بين عقود مشارکتي و سپرده هاي قرض الحسنه از يک سو و سرمايه اجتماعي از سوي ديگر يک رابطه عّلي يک سويه برقرار است ؛ به عبارت روشن تر، طي دوره مورد مطالعه ، تغيير سرمايه اجتماعي از طريق متأثرساختن فضاي اعتماد و اطمينان ، تغيير شبکه هاي اطلاعاتي، تغيير عدم تقارن اطلاعاتي و ريسک مربوط به سپرده هاي عقود مشارکتي و قرض الحسنه ، بر شرايط توسعه اين عقود اثر گذاشته است ؛ اما برايند تأثيرات اين عقود بر توزيع درآمد، فقر، تورم ، امنيت اقتصادي و سرمايه انساني به گونه اي نبوده است که زمينه ساز تغييرات معنيدار سرمايه اجتماعي در کشور از طريق مکانيسم هاي مذکور گردد.
همچنين نتايج تحليل هاي همگرايي انجام يافته در اين تحقيق نيز همسو با نتيجه آزمون عليت بوده و بر اساس ضرايب حاصل شده براي متغير سرمايه اجتماعي در بردارهاي همگرايي برآورد شده ، وجود رابطه مثبت بين سرمايه اجتماعي از يک سو و عقود مشارکتي و سپرده هاي قرض الحسنه از سوي ديگر طي دوره زماني مورد مطالعه تأييد شده است .