Abstract:
شناخت ماهیت احکام و تشابه بهعنوان پدیده فراگیر در همه زبانها و قاعدهای زبانشناختی در فهم قرآن، نقش اساسی در هدایت قرآن و تقریب مذاهب اسلامی ایفا مینماید. مفسران شیعه «تشابه مطلق» آیات را انکار نمودهاند. هدف اساسی مقاله حاضر بررسی دلایل امکانناپذیری «تشابه مطلق» آیات است. این مطالعه با روش توصیفی، تحلیلی – سیستمی و بنیادین نگارش یافته است. دستآورد مقاله حاضر که مشتمل بر پنج دلیل نوآورانه است، کنکاش از دلایل یازدهگانه ذیل است: ناسازگاری تشابه مطلق آیات با «حکمت خداوند»، «هدایتگری قرآن»، «برخی از اوصاف قرآن همچون نور بودن، مبین و تبیان بودن آن»، «بلاغت اعجازین قرآن»، «سنت و سیره راسخان در علم معصوم(ع) و غیر معصوم»، «قراین پیوسته آیه هفت سوره آلعمران»، «حجیت ظواهر قرآن»، «مفاد التزامی روایات»، «مدلولهای سری حروف مقطعه»، «زبان عرف خاص قرآن در القاء مقاصد الاهی»، «توصیه اکید خداوند به تدبر و ژرفاندیشی در قرآن».
The understanding the quiddity of the Ihkam and Tashabuh (similarity) as a inclusive subject in all languages and a linguistics rule has initial rule in understanding quran guidance and the approximation of Islamic religions. The Shia Interpreters have denied the “Absolute Similarity” of the verses. The main aim of this article is to study the reasons for the impossibility of the “absolute parallelism” of the verses. The method of this study is a descriptive analytical systematic and fundamental one.
The conclusion of this article, which includes five new reasons, is investigate on eleven proofs consist of:: the incompatibility of the absolute similarity of the verses with the “ Divine wisdom”, Quran guidance, some of the characteristics of the Quran like: being light of Quran, to be expressive and to be explanation of it, the Miraculous rhetoric of Quran, tradition and manners of infallible and non-infallible scholars in the knowledge, The Continuous evidence
of Seven Verse of Ali-Imran, the Prophecy of the Appearance of the Qur’an, Mandatory provisions of tradithon (Ahadith), Hidden meanings of the Sequential Letters, the special custom language of the Qur’an to inducing divine purposes and God,s strongly advises to contemplation and deep thinking on the Qur’an.
Machine summary:
دستآورد مقاله حاضر که مشتمل بر پنج دلیل نوآورانه است، کنکاش از دلایل یازدهگانه ذیل است: ناسازگاری تشابه مطلق آیات با «حکمت خداوند»، «هدایتگری قرآن»، «برخی از اوصاف قرآن همچون نور بودن، مبین و تبیان بودن آن»، «بلاغت اعجازین قرآن»، «سنت و سیره راسخان در علم معصوم(ع) و غیر معصوم»، «قراین پیوسته آیه هفت سوره آلعمران»، «حجیت ظواهر قرآن»، «مفاد التزامی روایات»، «مدلولهای سری حروف مقطعه»، «زبان عرف خاص قرآن در القاء مقاصد الاهی»، «توصیه اکید خداوند به تدبر و ژرفاندیشی در قرآن».
حروف مقطعه اوائل سُوَر قرآن؛ که براساس دیدگاه مستند و مشهور شیعه مبنی بر «سرّی بودن مدلول این آیات بین خداوند و معصومان(ع)» و یا «مدلولپذیری آیات فوق از طریق رمزگشایی معصومان»، و یا «خارج بودن حروف مقطعه از تقسیم آیات محکم و متشابه در آیه هفت سوره آلعمران»،-بهدلیل آنکه دلالت ظاهری بر مدلولشان ندارند (طباطبایی، همان، ج18، ص8)-، «تشابه مطلق» در خصوص آنها مصداق ندارد.
فهمناپذیری و مدلول نداشتن بخشی از آیات تحت عنوان «متشابه مطلق»، در تضاد با برخی اوصاف قرآن: توضیح آنکه: تشابه مطلق با نور بودن، مبین بودن، تبیان بودن قرآن، ناسازگار است (آیات تدبر و تفکر زمر/27و28؛ یونس/1و2؛حشر/21؛ محمد/24؛ نسا/82؛ ص/29) (معرفت، همان، ص280؛ فخر رازی، همان، ج1، ص3؛ زرکشی، 1410ق: ج1، ص173).