Abstract:
با توجه به نقش تغییرات قدرت خرید مواد خوراکی در برقراری امنیت غذایی کشور، بررسی این تحولات اهمیت بسزایی دارد. از آنجا که تورم بخش خوراکیها از تورم کالاها و خدمات مصرفی طی سالهای 1392-1382 بیشتر بوده، از قدرت خرید مردم در تامین مواد غذایی کاسته شده که این کاهش در خانوارهای روستایی نسبت به خانوارهای شهری شدیدتر است. همچنین نسبت هزینههای بخش خوراکی به غیرخوراکی روند رو به رشدی داشته و رفاه خانوارها را تهدید میکند. در این بین، اعمال سیاستهای حمایت غذایی توسط دولت، افزایش تولید مواد غذایی، نظارت و کنترل شدید بر قیمت مواد غذایی، تقویت قدرت خرید خانوارهای آسیبپذیر جامعه و... میتواند از کاهش قدرت خرید مردم در تامین مواد غذایی بکاهد.
Machine summary:
در این گزارش، با توجه به اهمیت قدرت خرید مردم و سبد اقتصادی خانوارها و از آنجا که این موضوع میتواند امنیت اقتصادی و سیاسی کشور را نشانه بگیرد، به بررسی قدرت خرید مردم در تأمین مواد غذایی مورد نیاز خود طی سالهای 1392-1380 میپردازیم، تا بتوانیم پاسخ روشنی برای این پرسش بیابیم که در دوره مورد بررسی قدرت خرید افراد چه تغییری کرده و تبعات تغییرات مثبت یا منفی آن در اجتماع چه بوده است؟ ازاینرو، در تبیین چگونگی این روند از دادههای مرکز آمار ایران و بانک مرکزی کمک گرفتهایم.
از آنجا که با وجود اجرای برخی طرحهای اقتصادی در کشور مانند طرح هدفمندسازی یارانهها در سال 1389، انتظار بر آن بود تا شاهد بهبود اوضاع معیشتی خانوارهای با درآمد پایین باشیم، اما مشاهده میشود که این طرح موجب شد در یک بازه زمانی کوتاهمدت شاهد بهبود وضع روستاییان و برابری نرخ تورم و رشد درآمد آنها باشیم، اما به دلیل عدم اجرای صحیح آن، این طرح نتوانست موفق عمل کند و نهتنها باعث رفع این شکاف نشد، بلکه رفتهرفته در سالهای بعد شاهد تفاوت بیشتر این دو نرخ در بخش روستایی بودیم.
از آنجا که این کاهش در قدرت خرید آثار خود را در سبد خانوارها نمایان میسازد و هر گونه تغییر در این سبد میتواند میزان رضایتمندی افراد جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و امنیت اقتصادی و سیاسی کشور را متأثر سازد، ازاینرو، در ادامه به بررسی چگونگی روند شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و از جمله مواد خوراکی میپردازیم.