Abstract:
فراهنجاری یا هنجارگریزی از وجوه «رستاخیز واژگان» بر مبنای زبان شناسی و از نظریه های نقد ادبی جدید است که در چارچوب مکتب فرمالیسم روسی بیان شده است. عرفی شیرازی، سراینده سبک هندی، زبان غزل آغازین این سبک را فراتر از نرم زمان پدید آورده و گاه سبکی فردی و نرمی تازه در زبان غزل آفریده است. بنابراین واژگان، رستاخیزی پرنوسان در تصویرسازی و معناآفرینی غزل آغازین سبک هندی دارند و عرفی شیرازی به عنوان یکی از غزل سرایان آغازین سبک هندی، پدیده ها را در پهنه تخیل به گونه ای دیگرگون آفریده و ذهن مخاطب را در رویارویی با فراز و فرودهای تصویری غزل به چالش کشیده است. این پژوهش با هدف تبیین شگردهای نوین تصویرسازی و معناپردازی در غزل عرفی شیرازی با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر هنجارگریزی معنایی «لیچ» انجام شده و نشان داده است که عرفی شیرازی، شگردهای هنجارگریزی معنایی را با تصویرهای بلاغی و معناساز در غزل آفریده است. بر این اساس تبیین هنجارگریزی معنایی بر گستره تصویرپردازی عرفی در غزل و تبیین چگونگی کاربرد واژگان در ساختار تصویرهای تازه، دستاورد اصلی پژوهش است.
The anomalies or deviation is one of the aspects of "resurrection of vocabulary" based on linguistics and it is one of the new literary criticism theories proposed within the framework of the Russian school of formalism. Orfi Shirazi, the Indian style poet, has created the Ghazal language of this style beyond the norm of his time and he has been sometimes created an individual style and new norm in the language of the Ghazal.Therefore, the words have a variable resurrection in the imagery and semantic creation of the early Indian lyric style and Orfi Shirazi, as one of the early lyricists of Indian style, has created phenomena in a wide variety of ways in the imagination and he has challenged the mind of the audience in confronting the ups and downs of the Ghazal's image. This research was conducted with the aim of explaining the new techniques of imagination and semantics in Orfi Shirazi Ghazal with a descriptive-analytical approach and relying on the semantic deviation of "Leech"and has shown he has created techniques of semantic deviation with rhetorical and meaningful images in Ghazal. Accordingly, explanation of the semantic deviation on the imagination of Orfi in the Ghazal and the explanation of how words are used in the structure of new images, is the main achievement of the research.
Machine summary:
فصلنامه علمي - پژوهشي «پژوهش زبان و ادبيات فارسي » شماره پنجاه و سوم، تابستان ١٣٩٨: ٢١-١ تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٧/٢٦ تاريخ پذيرش: ١٣٩٨/١٠/٢٥ رستاخيز معنا در غزل «عرفي شيرازي» بر پايۀ هنجارگريزي معنايي «ليچ » * مجيد خسروي ** خليل بيگ زاده *** محمد ايراني غلامرضا سالميان **** چکيده فراهنجاري يا هنجارگريزي از وجوه «رستاخيز واژگان» بر مبنـاي زبـانشناسـي و از نظريه هاي نقد ادبي جديد است که در چارچوب مکتب فرماليسم روسي بيان شـده است .
«شاعراني که از زيستن در گذشته پرهيز کرده و کوشيدهانـد تـا بـا نگـاهي تـازه، جهـان پيرامون خود را تجربه کنند، تنها پديدههاي تـازه را بـه شـعر خـود راه نـدادهانـد، بلکـه نوبيني آنها، اشـيا و پديـدههـاي پيرامـون را زدوده و آنهـا را در هيئتـي تـازه ديـدهانـد» (حسن لي ، ١٣٩١: ٢٨٩) که مي توان گفت عرفي شيرازي غزلسراي آغازين سبک هندي بـا شورش عليه معاني قراردادي و مورد توقع مخاطبان و برهم زدن معادله هاي ذهني آنـان، انبوهي از تصويرهاي تازه و بي پيشينه را در مدار زبان غزل وارد کـرده اسـت ؛ چنـان کـه هيجان ذهني اين شاعر، خوانندگان را با طيفي مـواج از تصـويرهاي هنجـارگريز مواجـه ساخته و آنان را از فضاي يکنواخـت تصـويرپردازي کليشـه اي دور کـرده اسـت .
اما پژوهشـي کـه بـه شـکل مسـتقيم ، هنجـارگريزي معنـايي لـيچ را در تصويرسـازي و معناپردازي عرفي شيرازي بررسـي کـرده باشـد، ديـده نشـد و ايـن پـژوهش ، هنجـارگريزي معنايي ليچ را در غزل عرفي شيرازي، از غزلسرايان آغازين سبک هندي بررسي کرده است .