Abstract:
محیط های رقابتی همواره موجبات رشد و توسعه را برای ارائه دهندگان خدمات ورزشی به همراه دارند. هدف از مطالعه حاضر تحلیل وضعیت باشگاه های ورزشی شهر مشهد بر اساس مدل رقابتی پورتر بود. روش پژوهش بلحاظ ماهیت و هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش تحلیل از نوع توصیفی و تحلیلی بود که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری تحقیق عبارتند از مدیران کلیه باشگاه های ورزشی شهر مشهد که تعداد کل آنها در سال جاری برابر با 1800 نفر بود و نمونه آماری براساس جدول مورگان تعداد 317 نفر به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد و تغییر یافته بررسی نیروهای پنج گانه رقابتی پورتر (هاپکینز ،2008) در 5 بعد خریداران (8 سوال)، عرضه کنندگان (7 سوال)، کالاهای جایگزین (3 سوال)، تازه واردها (10 سوال) و رقبا (8 سوال) در مقیاس 5 گزینه ای لیکرت با ضریب پایایی – استفاده شد. تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی با کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام شد. نتایج نشان داد که وضعیت رقابتی باشگاه های ورزشی شهر مشهد بر اساس مدل پورتر مطلوب نیست. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد بالاترین رتبه مربوط به توجه مدیران باشگاه ها به رقبا و پایین ترین رتبه مربوط به توجه به عرضه کنندگان میباشد. با توجه به نتایج بدست امده که باشگاه های ورزشی وضعیت رقابت پذیری نامناسبی دارند باید ضمن مدنظر قرار دادن همه مولفه ها و شاخص های استخراجی از این پژوهش عوامل و شاخص های دارای وضعیت نامناسب در باشگاه ها را مورد توجه ویژه قرار داد و در راس برنامه ریزی ها بهبود ان ها را قرار داد.
Machine summary:
پورتر معتقد است رقابت شديد به عوامل زير بستگي دارد : تعداد رقبا ،نرخ رشد صنعت ،مشخصات و ويژگي هاي كالا و خدمات ،ميزان هزينه هاي ثابت ،ظرفيت ، دشوار بودن خروج از صنعت و تنوع رقبا ( ابطالي ،1396) همان طور كه ذكر شد در كنار برنامه ريزي استراتژيك محققين زيادي از مدل پورتر براي تحليل جذابيت صنايع مختلف بهره برده اند كه براي نمونه خراساني و عبدالملكي (1394) در مطالعه اي با عنوان " تحليل صنعت ورزش ايران با استفاده از مدل پنج نيروي رقابتي پورتر " به اين نتايج دست يافتند كه شدت هر پنج نيرو بزرگتر از مقدار ميانگين است و مقدار ازمون t نشان داد كه توان چانه زني تامين كنندگان و تهديد ورود محصولات جايگزين وزن بيشتري داشته و اختلاف معناداري با مقدار متوسط دارند.
نادري نسب(1396) در مطالعه اي با عنوان " تحليل وضعيت رقابتي توليدات پوشاك ورزشي بانوان در كشورايران با استفاده از مدل رقابتي پورتر" به اين نتيجه دست يافت كه هر يك از پنج عامل مدل پورتر از عوامل تاثيرگذار بر وضعيت رقابتي صنعت توليدي پوشاك ورزشي بانوان مي باشند و ترتيب اهميت ان ها به صورت زير است : رقابت بين رقباي موجود شركت هاي فعال در رتبه اول ، قدرت چانه زني تامين كنندگان در رتبه دوم ، تهديدورود محصولات جايگزين در رتبه سوم ،تهديد رقباي تازه وارد در رتبه چهرم و قدرت چانه زني خريداران محصولت در رتبه پنجم قرار دارد.