Abstract:
تحقق قرابت شرعی از طریق شیر مادران ذخیرهشده در بانکهای شیر، مسئلهای است با شکلگیری بانکهای شیر مطرح شده است و از احکام مستحدثه به شمار میآید. بانکهای شیری که شیر مادرانی را که دارای شیر مازاد هستند، برای استفاده کودکانی که به شیر مادر دسترسی ندارند، ذخیره میکند. نوشتار پیشرو با روش اجتهادی و تمسک به آیات و روایات و بررسی دو دیدگاه موجود در این موضوع به این مسئله پرداخته است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد نمیتوان شرط بودن مکیدن از پستان را برای محرم شدن اثبات کرد و رضاع شرعی در استفاده از شیرهای موجود در بانک شیر صورت میگیرد و با لحاظ مخالفت این دیدگاه با مشهور فقها بنا بر احتیاط واجب شرایط محرم شدن ناشی از قرابت باید رعایت شود.
By developing banks of mothers’ milk for children in need, the issue of
realization of riza` and its jurisprudential and legal consequences is raised.
With Ijtihadi method, this article surveys Qur’anic verses and hadiths to
evaluate two prominent viewpoints in this issue. The results show that
suckling from woman’s breast is not required in realization of riza` and
because this view is against the common fatwa of Shia jurists obligatory
precaution should be observed.
Machine summary:
نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد نمیتوان شرط بودن مکیدن از پستان را برای محرم شدن اثبات کرد و رضاع شرعی در استفاده از شیرهای موجود در بانک شیر صورت میگیرد و با لحاظ مخالفت این دیدگاه با مشهور فقها بنا بر احتیاط واجب شرایط محرم شدن ناشی از قرابت باید رعایت شود.
ازجمله مقالات «بررسی موضوعشناسی و فقهی موضوع «بانک شیر» در پزشکی» است که توسط غلامرضا نورمحمدی (نورمحمدی، بیتا، سایت مؤسسۀ موضوعشناسی) و «بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی» توسط فاطمه فلاح تفتی، (فلاحتفتی، 1395، ش1) و نیز «پژوهشی در تاریخچه و ضرورت تأسیس بانک شیر مادران و چالشهای فقهی ـ حقوقی پیشروی آن» توسط احمد مرتاضی (مرتاضی، 1394، ش5) نگاشته شده است.
شرایط پیدایش قرابت رضاعی و محرمیت با رضاع رضاع شرایطی دارد که بنا بر دیدگاه امامیه، این شرایط در رضاع شرعی باید وجود داشته باشد؛ شرايط مزبور به شرح ذیل است: الف) شیر زن از حمل مشروع حاصل شده باشد ( محقق کرکی، 1414ق، ج12، ص204؛ ص45؛ نجفی، بیتا، ج29، ص264).
ب) نظريۀ مشهور بين فقهاي اماميه اين است که شير بهطورمستقیم از پستان مکيده شود؛ بنابراين اگر شير زني را که در ظرف قرار گرفته، بخورد، نشر حرمت نميشود (محقق حلی، 1408ق، ج2، ص282؛ محقق کرکی، 1414ق، ج12، ص211؛ فاضل لنکرانی، 1418ق، ص149) ج) شیر موجب رویش گوشت و محکم شدن استخوان شود یا کودک دستکم یک شبانهروز یا پانزده بار پیاپی شیر کامل خورده باشد (طباطبایی، 1412ق، ج5، ص430).