Abstract:
فناوری جزء لاینفک زندگی امروز است که در شکل گیری فرهنگ جوامع و تغییر سبک زندگی انسان ها نقش به سزایی دارد. فرهنگ اخلاق محور یا سبک زیستن اخلاقی همواره از خاستگاه های بشر بوده که تاثیر فناوری برآن قابل توجه است. یکی از زیرساخت های موثر در تحقق زیست اخلاقی ، فناوری و بهره گیری از آن در مدیریت بخش عمومی جامعه است. استفاده از فناوری در طراحی و ارایه زیرساخت های لازم ، می تواند موجب از بین رفتن زمینه مواجهه با تعارضات و چالش های اخلاقی و در نتیجه ، به حداقل رسیدن هزینه های اخلاقی عمل کردن در سطح جامعه شود. در این مقاله ، فرض بر این است که کاربست فناوری با طراحی و ملاحظاتی خاص ، موجب تغییر وضعیت فردی و اجتماعی افراد در سطح جامعه می شود؛ به گونه ای که زمینه قرارگرفتن در موقعیت هایی که ممکن است به عمل غیر اخلاقی بیانجامد ، به حداقل برسد. از این رو ، در این مقاله به دنبال تبیین و تحلیل این مسیله هستیم که طراحی و کاربست فناوری چگونه می تواند موجب بروز و ظهور رفتارها و اعمال اخلاقی و ارتقای سطح اخلاق در جامعه شود.
Technology is an inseparable part of today’s life, which plays a crucial role in the formation of the cultures of societies and changes in people’s lifestyles. The moral culture or moral lifestyle has always been there from the origins of man, and the impact of technology on it is remarkable. One effective infrastructure in the realization of moral life is technology and its deployment in the management of the public. By deployment of technology in devising the requisite infrastructures, it is possible to eliminate the grounds for encounters with moral conflicts and challenges, and consequently, the minimization of the costs of moral action throughout the society. In this paper, we assume that the application of technology with certain considerations can change personal and social conditions of people in the society such that it might minimize the circumstances in which immoral action is possible. Thus, here we seek to account for how the development and application of technology might lead to moral actions and promote morality in the society.
Machine summary:
در اين مقاله ، فرض بر اين است که کاربست فنـاوري بـا طراحـي و ملاحظـاتي خاص ، موجب تغيير وضعيت فردي و اجتماعي افراد در سطح جامعه ميشود؛ به گونه اي کـه زمينـه ٔ قرارگـرفتن در موقعيت هايي که ممکن است به عمل غير اخلاقي بيانجامد، به حداقل برسد.
در اين مقاله ، در پي تحليل اين مسئله هستيم که طراحي و کاربست فناوري چگونه ميتوانـد ۷۱ زمينه ساز بروز و ظهور رفتارها و اعمال اخلاقي و ارتقاي سطح اخلاق در جامعه شود؟ فرض اين است که در صورت به کـارگيري فنـاوري بـا طراحـي و ملاحظـاتي خـاص ، وضـعيت فـردي و اجتماعي افراد در سطح جامعه به گونه اي تغيير خواهد کرد که زمينه ٔ قرارگرفتن در موقعيت هـايي که ممکن است به عمل غير اخلاقي منجر شود، به حداقل کاهش يابد.
اين شيوه را مي توان «زيست اخلاقي مبتني بر رعايت فـردي» ناميـد کـه البته ، افراد در سطح جامعه ممکن است با موانع و تعارضاتي مواجه شوند؛ به اين معنا که اين گونه نيست که اگر افراد بر اساس آموزش ها و مهارت هاي تعليم ديده رفتـار کننـد بـا هـيچ چـالش و تعارض اخلاقي مواجه نميشوند؛ زيرا همه چيز به فرد بستگي ندارد، بلکه ممکن اسـت برخـي عوامل اجتماعي موجب انگيزش فرد براي انجام عمل غير اخلاقي شود.
وقتـي بـا اسـتفاده از فنـاوري از بـروز موقعيت هايي که فعل غير اخلاقي در آنها محتمل است ، جلوگيري ميشـود بعـد از مـدتي بـا روش هـاي تقويـت مـنظم ميتوان رفتار کنش گرانه را تبديل به يک عادت رفتاري کرد (موسوي اصل و ديگران ، ۱۳۹۵، ص ۹۲) و اين حالت همراه با آگاهيبخشي و بالا بردن بينش اخلاقي افراد به شکل گيري زيست اخلاقي در جامعه کمک ميکند.