Abstract:
منطقه غرب آسیا به علت موقعیت ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچر، کانون رقابت قدرتهای بینالمللی و نیز بهواسطه جغرافیایِ متکثر از هویتهای گوناگون قومی و مذهبی، محل تداخل منافع بازیگران منطقهای به شمار میآید. در این راستا منطقه غرب آسیا بهویژه در دوران پساجنگ سرد، منطقه هدف در تنازعات هدایتشده از سوی قدرتهای غربی بوده که البته با گذر از شیوههای منظم و متقارن، به «جنگهای ترکیبی» گرویده، ضمن اینکه به نظر میرسد اقتضائات درونی نیز در این تحول بیتأثیر نبوده است. هدف اصلی این پژوهش؛ بررسی بسترهای امکانی موجود و مؤثر در منطقه غرب آسیا در بروز جنگهای ترکیبی است. این پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی بوده و روششناسی ترکیبی پژوهش مبتنی بر گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای در قالب مطالعه کشورهای منطقه غرب آسیا بوده و نیز بهرهگیری از «روش دلفی» در کسب نظر نخبگان است. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش عوامل امنیتی، ژئوپلیتیکی و اقتصادی موجود در منطقه غرب آسیا در بروز جنگهای ترکیبی مؤثر بوده و آینده این منطقه همواره زمینه و بسترهای لازم برای ایجاد و رشد بحران را دارا است.
West Asia is the center of a competition between international forces due to the geopolitical, geostrategic, geo-economic, geo-cultural position, and also is a region in which the interests of regional actors conflict with one another due to the diverse geography of the various ethnic and religious identities. In this regard, the West Asian region has been the target area for Western-led conflicts, especially in the post-Cold War era, which has gone beyond its regular and symmetrical practices and has become “hybrid warfare”. While it seems internal requirements have also been effective in evolution. This study, therefore, aims to investigate the available effective contexts for the emergence of hybrid warfare in the West Asia. This is a descriptive and applied research in which the combined methodology is based on library research for the study of West Asian countries and also using “Delphi method” to get the elites' opinions. According to the results of this study, the security, geopolitical and economic factors in the West Asia have been effective in the outbreak of hybrid wars as well as the future of this region always has the background and the foundation needed to create and grow the crisis.
Machine summary:
بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش عوامل امنيتي، ژئوپليتيکي و اقتصادي موجود در منطقه غرب آسيا در بروز جنگ هاي ترکيبي مؤثر بوده و آينده اين منطقه همواره زمينـه و بسـترهاي لازم براي ايجاد و رشد بحران را دارا است .
بـه همـين دليـل هـم زمـان بـا آغـاز قـرن بيست ويک ، ايالات متحده آمريکا، افغانستان و عراق را اشـغال نمـود، سـپس پيشـنهادهـاي متعدد در مورد رابطه اعراب و رژيم صهيونيستي نظير «نقشـه راه » و «خاورميانـه جديـد» را ارائه نمود که جنگ هاي ٣٣ روزه عليه حزب الله لبنان در سال ٢٠٠٦ م و جنـگ غـزه ٢٠٠٨ ميلادي را سبب شد که همگي حاکي از شکل گيري موجي از بيثباتي در دهه آغازين سـده جديد در منطقه غرب آسيا ميباشد (اسديان ، ١٣٨٩: ٢٨).
بر همين اساس پرسش اصلي اين پژوهش آن است که : «بسترهاي امکـاني مـؤثر منطقـه غرب آسيا در بروز جنگ هاي ترکيبي با توجه به نظريه امنيت منطقه اي چه ميباشند؟» براي پاسخ به اين پرسش ، محقق در ابتدا به منظور آگاهي بيشتر از موضوع و روش مرتبط با ايـن پژوهش در تحقيقات گذشته ، پيشينه شناسي و بررسي در اين تحقيقات را مطرح مينمايـد.
در بخش چهارم مقاله با تمرکز بر مفهـوم جنـگ ترکيبـي، ارتبـاط بـين عوامل پيش گفته و جنگ مذکور را مورد مداقه قـرار مـيدهـد و پرسـش اصـلي را بررسـي ميکند و نشان ميدهد ويژگيهاي امنيتي، ژئوپليتيکي و اقتصادي در منطقه غرب آسيا منجر به تشديد بحران و بروز جنگ هاي ترکيبي شده است و ثبات و امنيت را تهديـد مـينمايـد.
(2015), “Military Spending and Arms Sales in the Gulf”, Center for Strartegic and International Studies (CSIS) April 28.