Abstract:
مسأله اصلی پژوهش حاضر، تبیین و تحلیل «رَجفَة الشام» قبل از ظهور است. در صحنه تحولات فتنه شام قبل از ظهور، دو واژه «رَجفَة» و «خَسف» به عنوان نشانههای کلیدی و سرنوشتساز در حوادث قبل از تسلط سفیانی (اولین نشانه حتمی ظهور) بر دمشق سوریه بیان شده است؛ اگرچه درباره مصداق و معنای خسف، اتفاق نظر وجود دارد و به فرو رفتن زمین در منطقه حرستا و جابیه دمشق تعبیر شده است لکن درباره معنا و مصداق رجفة الشام، اختلاف نظر فراوان بوده و کماکان مبهم است. اهمیت فراوان «رَجفَة الشام» به عنوان «اولین» حادثه از سلسله حوادث منتهی به حاکمیت سفیانی مورد حمایت غربیها بر دمشق سوریه قبل از ظهور، محل نزاع و گفتگوی علمی بین صاحبنظران و کارشناسان مهدویت قرار گرفته است. در این نوشتار، سه تفسیر در معنای «رَجفَة الشام»، یعنی: 1. حادثه زمینی (زلزله)، 2. حادثه آسمانی (حمله با سلاح مرگبار اتمی و قتل بیش از صد هزار نفر)، 3. جنگ در منطقه شام بیان گردیده و در پایان با توجه به کتب لغت، احادیث همخانواده و قراین دیگر، معنای سوم اخذ گردید. بنابراین، وقوع زلزله بسیار بزرگ در مقیاس وسیع (احتمال اول) و نیز حمله با سلاح غیرمتعارف و مرگبار اتمی (احتمال دوم) قبل از ظهور در منطقه شام که در آنِ واحد منجر به کشته شدن صد هزار نفر شود، منتفی است و رجفة الشام به معنای جنگ بین دو جبهه نظامی مخالف هم است که در ضمن «فتنه شام»، منجر به قتل فراوان انسانها نیز خواهد شد. در این نوشتار از منابع اسنادی - کتابخانهای استفاده شده و در چارچوب روش توصیفی - تحلیلی به رشته تحریر در آمده است.
The main problem of this study is explaining and analyzing rajfat al-Sham prior to Imam Mahdi's reappearance. In the scene of the developments of fintnat al-Sham prior to Imam Mahdi's reappearance the two terms of rajfah and khasf have been explained as the key and crucial signs among the incidents prior to the domination of Sufyani over Damascus (Syria) (the first definite sign of reappearance). Although there is a complete agreement about the meaning and instance of khasf, that is, it has been defined as being sunk into the ground in the region of Harasta or Jabiyah in [the suburbs of] Damascus, however, there exists a big diversity of opinions about the meaning and instance of rajfat al-Sham and the issue is still ambiguous. The high importance of rajfat al-Sham as the "First'" incident leading to Sufyani's domination backed by the westerners over Damascus (Syria) prior to the Mahdi's reappearance, has become a matter of controversy and caused academic dialogue among the experts and scholars of Mahdiism. In this article three interpretations for meaning of rajfat al-Sham are given: 1) a terrestrial incident (earthquake), 2) a celestial incident (attack with atomic fatal weapon causing more than hundred thousand people perish), 3) war in the territory of Sham (Syria). Taking into account the lexicons, cognate hadiths belonging to the same family, and other indications, the third interpretation was approved. Therefore, occurrence of a high scale enormous earthquake (the first probability), also attack with unconventional fatal atomic weapons (the second probability) prior to the reappearance in the Sham region causing the immediate killing of hundred thousand people are negated. So rajfat al-Sham means the war between two hostile military fronts that will result in numerous killing of humans within fitnat al-Sham. In this article – compiled in descriptive-analytical method - documentary and library-oriented sources have been used.
Machine summary:
حتی بنا بر فرض اصح بودن نسخه الغیبة نعمانی - که در ظاهر تعبیر آیة من آیات الله برای رجفة به کار رفته است (إِذَا اخْتَلَفَ الرُّمْحَانِ بِالشَّامِ لَمْ تَنْجَل إِلَّا عَنْ آیَةٍ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ قِیلَ وَ مَا هِیَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ رَجْفَةٌ تَکُونُ بِالشَّام) - عبارت «لم تنجل» اگر به سکون لام باشد («لَمْ تَنْجَلْ» بجزم اللام)، نیز موجب تقویت دیدگاه سوم (رجفه به معنای جنگ در منطقه شام قبل از ظهور) میشود که در ادامه به تفصیل بیان خواهد شد.
دیدگاه دوم: رجفة، حادثه آسمانی است در مقابل، برخی از مولفین کتب مهدوی، بر این عقیده تأکید میکنند که «رجفة همراه با رحمت برای مؤمنین» در حدیث امام علی۷، حتماً به معنای زلزله نیست و به قرینه تعبیر «صوت همراه با فتح» در حدیث امام باقر۷ بیشتر بر معنای حمله آسمانی صدق میکند که به قرینه قتل و کشته شدن بیش از صد هزار نفر، این حمله با سلاح مرگبار خواهد بود که موجب عذاب کافران خواهد شد و البته بعد از رجفة الشام در مراحل بعدی از حوادث منطقه شام، خسف حرستا (احتمال زلزله) دمشق نیز اتفاق خواهد داد؛ زیرا هرچند رجفة، معانی متعدد دارد و این از امتیازات لغت عربی است، اما معیار، شناخت قراین برای ترجیح معنای مورد نظر در حدیث است.