Abstract:
بخش سلامت و اعتبارات تخصیصی به آن به دلیل تقویت سرمایه انسانی از مسیر بهره وری نقش مهمی در رشد اقتصادی و توسعه انسانی کشورها ایفا می نماید. این اعتبارات، به ویژه در شکل تملک دارایی های سرمایه ای، اگر به شکل بهینه تخصیص نیابد، بخش سلامت را از ارایه خدمات بهداشتی و درمانی مطلوب ناتوان می کند. در این راستا، هدف این پژوهش ارایه مدلی برای تخصیص اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای بخش بهداشت و درمان استان خراسان رضوی به شهرستان های این استان است. برای دستیابی به این هدف، از روش تصمیم گیری چندمعیاره مبتنی بر رضایتمندی، بر اساس آمار و اطلاعات مربوط به اعتبارات و شاخص های منعکس کننده امکانات بخش بهداشت و درمان استان خراسان رضوی و با تاکید بر مناطق محروم و کمتر توسعه یافته استفاده می شود. یافته های این پژوهش بر اساس الگوی ارایه شده، بالاترین سهم های بهینه را برای شهرستان های مشهد، بینالود، و زاوه، و پایین ترین سهم بهینه را برای شهرستان گناباد از کل اعتبارات مربوط به تملک دارایی های سرمایه ای بخش بهداشت و درمان استان خراسان رضوی ارزیابی می کند.
The health sector and the funds allocated to it, due to its impact on the strengthening of the human capital through productivity, play an important role in the economic growth and human development of countries. If these credits are not allocated optimally, especially in the form of capital asset acquisition, it will make the health sector unable to provide optimal health care services. In this regard, the purpose of the present article is to provide a model for allocating the funds for the acquisition of capital assets of the health sector in Khorasan Razavi to the cities of this province. To this end, a multi-criteria decision-making method has been used on the basis of satisfaction and statistics and information related to credits and indicators of the health sector of Khorasan Razavi province with emphasis on deprived and less developed areas. The findings of this study indicate the highest optimal share for the cities of Mashhad, Binalood, and Zaveh and the lowest optimal share for the city of Gonabad from the total credits related to the acquisition of capital assets of the health sector of Khorasan Razavi.
Machine summary:
این در حالی است که در طول دهههای گذشته، روشهای مختلفی برای طیف گستردهای از مشکلات تخصیص منابع از جمله تخصیص منابع بستری در یک محیط بیمارستانی (Vissers, 1998)، تجزیهوتحلیل سیاستهای مدیریت سیستم موجودی خون (Katsaliaki & Brailsford, 2007)، بررسی تاثیر تغییرهای بودجه مراقبتهای بهداشتی در تخصیص بهینه به داروهای پیشگیری و درمانی (Flessa, 2000) مورد استفاده قرار میگیرد.
در این راستا و به دنبال پُر کردن شکافهای اشارهشده، پژوهش حاضر در قیاس با پژوهشهای پیشین بهجای تاکید بر تخصیص کل اعتبارات بخش بهداشت و درمان به تخصیص اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای بخش اشارهشده میپردازد و با بکارگیری یک مدل تصمیمگیری چندمعیاره مبتنی بر تعریف خاصی از رضایتمندی هر منطقه از بودجۀ دریافتی، که در آن از شاخصها و معیارهای منعکسکننده امکانات منطقهای با توجه به وزن و اهمیت آنها استفاده میشود، سهم و میزان اعتبار پرداختی به هر شهرستان را دقیق مشخص میکند.
Smith بنابراین، با توجه به مباحث مطرحشده در این پژوهش سعی میشود مدل و رابطهای سیستماتیک برای تخصیص اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای بخش بهداشت و درمان استان خراسان رضوی طراحی گردد تا حد امکان منابع مالی و اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای برای ساخت بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه، مرکز بهداشت، داروخانه، و پایگاه اورژانس بر مبنای معیار و به شکلی عادلانه و در جهت حمایت از مناطق کمتر توسعهیافته اختصاص یابد.
یافتههای پژوهش با توجه به آنچه در بخش پیشین مورد ملاحظه قرار گرفت، اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای بخش بهداشت و درمان استان خراسان رضوی در سال 1396 به کمک مدل پیشنهادی و با تاکید بر معیارهای منعکسکننده امکانات بخش بهداشتی و درمانی، به 28 شهرستان این استان تخصیص یافته است.