Abstract:
مقدمه:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مدل ماتریسی در پیشگیری از بازگشت و افزایش حمایت اجتماعی در افراد وابسته به مواد افیونی انجام شده است.
روش:
در یک طرح شبه آزمایشی ۳۴ نفر مراجع با تشخیص اختلال سوءمصرف مواد افیونی که دوره سم زدایی را با موفقیت به پایان رسانده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایدر دو گروه آزمایشی (۱۶ نفر) و گواه (۱۸ نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایشی ۳۲ جلسه (به مدت هشت هفته) تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه در طول این مدت هیچ درمانی دریافت نکردند. آزمودنی های پژوهش توسط مقیاس ارزیابی حمایت اجتماعی (SSAS) و نیز آزمایش مورفین پیش از شروع درمان، تصادفی در طی درمان، پس از درمان و پس از اتمام مرحله پیگیری چهار ماهه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چندمتغیری، تحلیل کوواریانس تک متغیری و خی دو استفاده شد.
یافته ها:
نتایج آزمون های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه در افزایش حمایت اجتماعی در مراحل پسآزمون و پیگیری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون خی دو نشان داد که تفاوت معنی داری بین فراوانی بازگشت در دو گروه وجود دارد.
نتیجه گیری:
نتایج نشان داد که آموزش مدل ماتریسی در افزایش حمایت اجتماعی و پیشگیری از بازگشت به اعتیاد مواد افیونی موثر است.
Introduction
The aim of this study was to determine the effectiveness of Matrix model in enhancement of social support and relapse prevention in subjects with opiate dependency.
Method
In a semi-experimental study, 34 subjects with diagnosis of opiate dependency who successfully detoxified were divided into two experimental group (16 subjects) and control group (18 subjects) selected by cluster random sampling method. The experimental group received 32 sessions of Matrix model training and the control group did not receive any treatment. All subjects were assessed by Social Support Appraisal Scale (SSAS) and morphine test before treatment, randomly during treatment, after treatment, and after a 4month follow up stage. Data analyzed by using 2 test, Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) and Analysis of Covariance (ANCOVA).
Results
2 test result showed that experimental and control groups had a significant difference in relapse rates. In addition, Analysis of Covariance (ANCOVA) showed a significant difference between two groups in social support enhancement at periods of post-test and follow up.
Conclusion
Study results indicated that Matrix model is effective in relapse prevention and social support enhancement in people with opiate substance dependency.
Machine summary:
1- Galanter 2- West 3- Saniotis 4- Rawson, R.
,&et al 5- Huber, Ling, Shoptaw, Gulati, Brethen, & Rawson 6- Rawson, Marinelli-Casey, Anglin, Dickow, Frazier, Gallagher, et al تـاکنون از مــدل ماتريســي، بــراي درمــان مصــرف دارو و الکـل ، بهبــود در شـاخص هــاي روان شناختي و کاهش رفتارهاي پر خطر جنسي مرتبط با انتقال HIV (راوسـن ، شـاپ تـاو، ابـرت ، مک کان ، هاسن و همکاران ، ١٩٩٥؛ شاپ تاو، راوسـن ، مـک کـان و ابـرت ، ١٩٩٤؛ و شـاپ تـاو، فروش ، راوسن و لينگ ، ١٩٩٧؛ به نقل از فرنام ، ١٣٩٢)، درمان وابستگي بـه کوکـايين (راوسـن ، ابرت ، مک کان ، و مان ١، ١٩٨٦)، و همچنين اثربخشي در افزايش درمان نالترکسـون بـراي افـراد وابسته به مواد افيوني (راوسن ، مک کان ، شاپ تاو، ميوتو٢، فروش ، ابرت و همکاران ، ٢٠٠٨) تأييد شده و زمينه را براي استفاده از اين مدل در درمان رفتارهاي اعتيـادي بـه ويـژه در حـوزه مـواد صنعتي و سنتي فراهم کرده است .
هدف از شکل گيري مدل ماتريسي کمک به سوءمصرف کنندگان محرکها براي رسيدن بـه اين اهداف بوده است : ١) مصرف نکـردن دارو، ٢) بـاقيمانـدن در درمـان ، ٣) يـادگيري مسـائل بحراني در اعتياد و بازگشت به آن ، ٤) دريافت راهنمايي و حمايـت از درمـانگر آمـوزش ديـده ، ٥) آموزش اعضاي خانواده که متأثر از اعتياد بوده اند، ٦) آشنايي با برنامه هـاي خوديـار و ٧) نظـارت مستمر به وسيله آزمايش هاي ادرار.