Abstract:
سکون و آرامش همسران در کنار یکدیگر یکی از اهداف مهم تشکیل خانواده است. یکی از موانع رسیدن به این هدف خشونت علیه زنان در خانواده و از بین رفتن آرامش خانواده است. خشونت علیه زنان اشکال متعددی دارد که از جملهی آنها میتوان به خشونت جسمی، لفظی، روانی، اقتصادی و حقوقی اشاره نمود. هدف از انجام این تحقیق تبیین راههای پیشگیری و مقابله با خشونت علیه زنان با تکیه بر آیات و روایات برای تحکیم روابط خانوادگی است. این تحقیق با روش تحلیلی_توصیفی انجام گرفته است.
از بررسی متون دینی چنین به دست میآید که دین اسلام با احترام به حقوق خانواده و ارکان اصلی آن، مرد را از هرگونه سختگیری بیجهت و آزار و اذیت جسمی و روانی نسبت به زنان منع کرده است. از توصیههای قرآن برای دوری از خشونت لفظی میتوان به صحبت کردن نیکو با همسر، سلام کردن هنگام ورود به منزل، دوست داشتن همسر، خواندن همسر با نام مناسب و... نام برد. همچنین از راهکارهای مقابله با خشونت روانی میتوان به عدم سختگیری به زنان، حسن معاشرت و تامین هزینههای زندگی اشاره نمود. یکی دیگر از اشکال خشونت، خشونت مالی است که شامل نپرداختن حق نفقه و سختگیری در هزینه کردن برای زن است که در قرآن کریم و در روایات سفارشهای زیادی به پرداخت نفقه زن شده است و بر اساس آن شوهر مکلف است بعد از آغاز زندگی نفقه زن را پرداخت نماید.
The calmness and tranquility spouses together is an important
goal of getting married. An obstacle for achieving this goal is
violence against women in the family and the lack of family
calmness. Violence against women takes many forms, including
corporal, verbal, psychological, economic and legal. Using
descriptive-analytical method this research is to explain ways
to prevent and eliminate violence against women according
to the Qur’an and hadiths to strengthen family relationship.
According to religious texts Islam forbids men from any unjustified
harassment and corporal and psychological hurt of
women, through respecting the rights of the family and its
main pillars. The advice of the Qur’an to avoid verbal violence
include talking kindly to the spouse, greeting to the family by
the arrival at home, loving the spouse, calling the spouse by a
good name, etc. Strategies for combating psychological violence
include not being harsh on women, good socializing, and
earning living expenses. Another form of violence is financial
which includes nonpayment of alimony rights and strict spending
for women. In the Qur’an and hadiths, there is a notable
attention to paying alimony to the woman, according to which
man must pay it when he starts living with his wife.
Machine summary:
(طبرسی، 1385:1، 570) قرآن کریم با استفاده از واژهی «عضل» بر نفی سختگیری نسبت به زنان و عدم خشونت به آنان توصیه میکند، منظور از عضل در این آیه در تنگنا قرار دادن زن به منظور خودداری او از ازدواج مجدد است که در این مورد میفرماید: ﴿وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ يَنْكِحْنَ أَزْواجَهُنَّ إِذا تَراضَوْا بَيْنَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ ذلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كانَ مِنْكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكُمْ أَزْكى لَكُمْ وَ أَطْهَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون﴾ (بقره/233) در عصر نزول قرآن شریف و برانگیخته شدن پیامبر، زنجیرهای ستم و خرافات بر دست و پای انسانها پیچیده شده بود و در این میان، آزادی و کرامت زن بیش از همه پایمال میشد؛ به گونهای که در خانهی پدر در اسارت پدر و برادر بود و در خانهی همسر در اسارت شوهر و هیچ اختیار و ارزشی برای او به رسمیت نمیشناختند و این آیهی شریفه، در اندیشه احیای حقوق و کرامت زن است.
1 (ابن ابی جمهور، 1405: 3، 321) پس حق انتخاب همسر بهترین تضمین برای سعادت زن است؛ بنابراین میتوان گفت اسلام اظهارنظر زن را ضروری و حق طبیعی او دانسته است و این آیه شریفه به نمونهای از راهکارهای مقابله با خشونت علیه زن اشاره کرده است، چرا که از حقوق زنان دفاع کرده و از تحت فشار گذاشتن آنها جلوگیری میکند.