بررسی فقهی تطبیق عنوان ثانویه ی حفظ نظام بر مسئولیت های اجتماعی زنان، با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) Journal Article

دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی اسفند 1399، سال سوم - شماره 34 (‎12 page(s) - From 52 to 63 )

Keywords: اجتماعی مسئولیت امام خمینی (ره) حفظ نظام فقهی عنوان ثانویه

Abstract:

حضور اجتماعی زنان، به جهت شرایط اجتماعی نامساعد، مبانی فکری ناصحیح، رفتار تبعیض آمیز و مفاسد اجتماعی، از دیرباز از منظر اخلاقی و فقهی، درسایه ای از ابهام قرار دارد. اسلام با معارفی برگرفته از وحی و سر منشا خلقت، جایگاه طبیعی و حقیقی زن را تبیین نموده و به رسمیت شناخته است. در همین راستا شارع مقدس، مسئولیت هایی بر عهده ی زنان نهاده، که برخی با عنوان اولیه و برخی با عناوین ثانویه، فعالیت و ایفای نقش زنان را در عرصه ی اجتماع، امری ضروری و الزامی قرار می دهد. یکی از مهمترین عناوین ثانویه، عنوان حفظ نظام می باشد که به جهت اولویت و تقدم آن بر سایر قواعد و احکام فقهی دارای اهمیت بوده و به نوعی حاکم بر سایر ادله می باشد. نگرش نوین امام خمینی (ره) به این قاعده از جهت توسعه ی مفهوم و مصادیق آن در حل معضلات اجتماعی-فقهی، حائز اهمیت و راهگشا است. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، ضمن تقریر انواع مسئولیت های زنان در جامعه، و تبیین مفهوم، شرایط و کارکردهای قاعده ی حفظ نظام، به بررسی تطبیقی مصادیق این قاعده بر مسئولیت های اجتماعی زنان پرداخته شده و نقش زنان در مسئولیت های نظامی، به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. از جمله نتایج به دست آمده در این پژوهش عبارت است از اینکه اولا: محدودیتی در پذیرش مسئولیت های اجتماعی برای زنان، با رعایت آداب شرعی وجود ندارد. ثانیا: انطباق مسئولیت های زنان با عنوان حفظ نظام، در چهار بعد حفظ کیان اسلام، حفظ نظام معیشت، حفظ نظام اجتماعی و حفظ نظام سیاسی و حکومتی قابل تصوّر است. ثالثا: خصائص شغلی زنان، از قبیل: «شرط جنسیّت»، «شرط تخصّص»، «خلا کمبود نیرو»، « حفظ جان مسلمین»، « شئونات اختصاصی زنان مسلمان» و «انحصار برخی استعدادها در زنان» از اهمّ معیارهای انطباق با عنوان حفظ نظام می باشد و این نوع مسئولیت ها را در تزاحم با سایر احکام و حقوق، در اولویت قرار می دهد.

Machine summary:

بررسی فقهی تطبیق عنوان ثانویه‌ی حفظ نظام بر مسئولیت‌های اجتماعی زنان، با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) محمد علی قادری1 1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی (نویسنده مسئول) چکیده حضور اجتماعی زنان، به جهت شرایط اجتماعی نامساعد، مبانی فکری ناصحیح، رفتار تبعیض آمیز و مفاسد اجتماعی، از دیرباز از منظر اخلاقی و فقهی، درسایه‌ای از ابهام قرار دارد. مفهوم قاعده‌، این است که: « به طورکلی هر عملی که موجب اختلال در نظام، در ابعاد مختلف معیشتی و اقتصادی، حفظ اسلام، بُعد اجتماعی و سیاسی، قضایی و امنیتی شود، حرام می باشد و هر عملی که لازمه ی حفظ نظام باشد، واجب است » (باقی زاده و امینی فرد، 1393،ص176) این قاعده، همانند بسیاری از قواعد فقهی در گذر زمان، از جهت مفهومی توسعه پیدا کرده است، برخی پژوهش ها معنای اصلی و ابتدائی «نظام» را، نظام معاش جامعه و نظم اجتماعی معرفی می نمایند و گسترش معنای قاعده در نظم سیاسی و حکومتی را مربوط به دوران انقلاب اسلامی می‌دانند. ثالثاً: خصائص شغلی زنان، از قبیل: «شرط جنسیّت»، «شرط تخصّص»، «خلأ کمبود نیرو»، « حفظ جان مسلمین»، « شئونات اختصاصی زنان مسلمان» و «انحصار برخی استعدادها در زنان» از اهمّ معیارهای انطباق با عنوان حفظ نظام می باشد و این نوع مسئولیت ها را در تزاحم با سایر احکام و حقوق، در اولویت قرار می دهد. khabaronline Jurisprudential study of the application of the secondary title of maintaining order on women's social responsibilities, with emphasis on the view of Imam Khomeini (Ra) Mohammad Ali Ghaderi 1 1.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: