Abstract:
دادگاههای کیفری بینالمللی یوگسلاوی سابق و رواندا بهترتیب در سالهای 1993 و 1994 توسط شورای امنیت طی قطعنامههای 827 و 955 تأسیس شدند. هزینههای فراوان، حجم مأموریت سنگین، کند بودن رسیدگیها، موجب تصمیمگیری برای ایجاد راهبردهایی شد که مأموریت دادگاهها را تا سال 2010 تکمیل کند. بهمنظور سرعت بخشیدن به تکمیل اقدامات دادگاهها و مبارزه با بیکیفری در برابر متهمان باقیمانده، شورا با صدور قطعنامۀ 1966 سازوکار جدیدی را تأسیس کرد. مکانیسم با ساختار کوچک، کمهزینه و موقتی؛ در عین حال دارا بودن دو شعبه در دو قارۀ جداگانه، در پی تکمیل و استمرار کارکردهای چندگانۀ دادگاهها برآمد و چالشها و مشکلاتی در ساختار و عملکرد دارد. در پژوهش حاضر، سعی شده است از طریق روش کتابخانهای و رویکرد توصیفی- تحلیلی، به این پرسش پاسخ داده شود که مکانیسم صرفاً جایگزین دادگاههاست یا مدل جدیدی در رسیدگیهای کیفری ایجاد شده است. با مطالعۀ اسناد تأسیس این نهاد درمییابیم که مکانیسم ساختاری جدید در نظام عدالت کیفری بینالمللی است. دادگاههای دیگر میتوانند در رسیدگی به وضعیتهای مختلف، از آن استفاده کنند.
The International Criminal Courts for the Former Yugoslavia and Rwanda, respectively, were established by the Security Council in 1993 and 1994, according to resolutions 827 and 955. Extensive costs, complex missions, and slowness of proceedings have led to a decision to create strategies to complete the Court's mission by 2010. The Council issued a resolution of 1966 to establish a new mechanism to speed up the completion of the trials and fight against the remaining fugitives. The Mechanism with a small, low cost and temporary structure; however, having two branches in two separate continents, has attempted to complete and continue the multiple functions of the Courts, while still having its own challenges and problems in structure and operation. In the present study, it has been tried to answer the question with a precise evaluation of the structure and functions of the Mechanism that the Mechanism is merely a substitute for the Courts, or is a new model created in criminal proceedings. By studying the founding documents of this institution, it can be seen that the new structural mechanism in the international criminal justice system. Other courts can use it to handle different situations.
Machine summary:
تفاوت بارز مقالۀ حاضر با مقـالات پيشـين در ايـن اسـت کـه بسياري از آنها صرفا ساختار مکانيسم را مورد توجه قرار داده اند، درحالي که در اين مقاله در پي پاسخگويي به اين پرسش هستيم که آيـا مکانيسـم مـدل جديـدي در رسـيدگي هـاي کيفـري بين المللي است ؟ آيا در نظام عدالت کيفري بين المللي نمونه اي جديد است که از اين پس مورد استفادة ديگر نهادهاي کيفري بين المللي قرار مي گيرد يـا صـرفا جانشـين دادگـاه هـا در جهـت اختتام مأموريتشان است ؟ اين مقاله از شش قسمت تشکيل شده است ؛ معرفي مکانيسم و علل تأسيس نهاد مذکور در قسمت اول و دوم مورد توجه است ؛ پيدايش نهاد جديد توسط شوراي امنيت در قسمت سـوم و در قسمت چهارم مباني مشـروعيت نهـاد جديـد در بخـش هـاي جداگانـه مطـرح شـده اسـت ؛ نوآوري هاي نهاد و در عين حال چالش هايي آن در قسمت بعدي آمده است ؛ تـأثير مکانيسـم در آيندة عدالت کيفري بين المللي و ديگر نهادهاي رسيدگي کننده موضوع قسمت آخر است .
بـه نظـر مـي رسـد ايجـاد مکانيسم همانند دادگاه يوگسلاوي در جهت حفظ و اعادة صلح و امنيت بين المللـي اسـت ، کـه شورا با اختيارات وسيعش و با توسل به فصل هفتم منشور به آن اقدام کرده است .
تشکيل دادگاه هاي کيفري و مکانيسم از اقدامات سازمان ملل و به طـور خـاص شـوراي امنيـت (به عنوان نهاد مسئول در حفظ صلح و امنيت بين المللـي) در حمايـت از حقـوق بشـر از جملـه حقوق قربانيان و شـهود تأثيرگـذار اسـت (بيـگ زاده ، ١٣٧٤: ٥٨).