Abstract:
تحقیق میدانی (Field Research/ field study)، یا اجرای تحقیق در یک میدان و قلمرو فرهنگی اجتماعی مشخص، نمونهای از پژوهش موردی است که گاه به صورت سطحی و پهنانگر وگاه به صورت عمقی و ژرفانگر صورت میپذیرد. تحقیق میدانی از نوع تحقیقات کیفی و تکنیک غالب آن، در مقام شناخت عناصر موجود در میدان و گردآوری اطلاعات موردنظر، مشاهده همراه با مشارکت محقق است. در این نوع تحقیق، محقق مستقیما با افراد مورد مطالعه ارتباط برقرار کرده، شخصا در محیط حضور مییابد تا در یک محیط و فضای طبیعی، به مشاهده و ثبت وقایع و رویدادها بپردازد. این نوع پژوهش، در رشتههای مختلف علوم اجتماعی، به ویژه در مطالعات مردمشناختی، روانشناسی اجتماعی، ارتباطات گروهی، آسیبشناسی اجتماعی، و برخی مطالعات کاربردی همچون مددکاری اجتماعی کاربرد فراوان دارد. این نوشتار در صدد است تا توصیفی نسبتا جامع از این نوع پژوهش، ابعاد مختلف، اقتضایات و الزامات و فرصتها و محدودیتهای آن به دست دهد.
Machine summary:
ازاين رو، تأمين مقدماتي چند در انجام هر چه بهتر پژوهش ميداني، نقش تعيين کننده خواهد داشت : - توان دست يابي و بررسي اسناد و مدارک، منابع آرشيوي، پژوهش هاي انجام شده ، در خصوص محيط و گـروه مورد مطالعه يا مطالعات و تحقيقات مشابه با مطالعه مورد نظر؛ - برخورداري از برخي اطلاعات کلي تاريخي، جغرافيايي، فرهنگي، اجتماعي و آماري از محيط مورد مطالعه ؛ - برخورداري از آمادگيهاي ذهني ، روحي، شناختي، مهارتي و ساير لوازم انجام پژوهش ؛ - توان اعمال خلاقيت در طرح مسئله ، ميدان يابي ، تهيه طرح ، انتخاب روش ، ارتباط با افـراد، گـردآوري داده هـا، تجزيه و تحليل يافته ها، کشف و استخراج نتايج مورد نظر از يافته ها، تهيه گزارش ؛ - برخورداري از مهارت لازم در برقراري ارتبـاط و تعامـل صـميمانه ، انجـام مصـاحبه ، تـدوين و اجـراي پرسش نامه ، مشاهدات مستقيم و غيرمستقيم ، يادداشت بـرداري در صـحنه ، بـه کـارگيري دوربـين عکاسـي و فيلم برداري، کامپيوتر و ساير فنون کسب و ذخيره اطلاعات ، تکميل ياداشـت هـا در بيـرون از ميـدان .
گفتنـي است که افراد مورد مطالعه ، اين حق را دارند که اسامي شان محفوظ بـاقي بمانـد و محقـق نيـز غالبـا تـرجيح مي دهد از اسامي مستعار براي معرفي سوژه هاي خود استفاده مي کند (مگر در مـواردي کـه شـناخت آنهـا بـه شخصه موضوعيت داشته باشد)؛ - رفتارها، اعمال و فعاليت ها: محدودترين موضوع بررسي در مطالعات ميداني ، رفتارهاي خاص مثل رفتـار معلـم در کلاس درس است .