Abstract:
بحث سببیّت در قتل از مباحث پیچیده ای است که نظرات مختلفی در خصوص آن از سوی فقها و دکترین حقوقی مطرح گردیده است. موضوع رابطه استناد، به ویژه از آن جهت که حکم وضعی ضمان در حقوق جزا و حقوق مدنی متوقف بر آن است، در همه نظامهای حقوقی واجد اهمیت اساسی است. ضابطه در احراز این رابطه از موضوعات معمولا پیچیده ای است که طرح نظریات متغایری را در مطالعات فقهی و حقوقی موجب گردیده است. یافته های تحقیق حاضر (که با روش توصیفی تحلیلی و با محوریت کتاب جواهر الکلام مورد بررسی قرار گرفته) حاکی از آن است که در برخی از فروض سببیت در قتل، قانونگذار کیفری ایران از نظر صاحب جواهر پیروی نموده و یا مرتبط با آن می باشد که واکاوی و شناخت این موارد از جمله اهداف پژوهش پیش رو می باشد.
The issue of causation in murder is one of the complex issues on which various opinions have been expressed by
jurists and legal doctrine. The subject matter of the citation relationship is of fundamental importance in all legal
systems, especially since the provision of a guarantee in criminal and civil law rests on it. The criterion for
establishing this relationship is usually a complex issue that has led to the emergence of different theories in
jurisprudential and legal studies. The findings of the present study (which has been studied by descriptiveanalytical
method and focusing on the book Jawahar al-Kalam) indicate that in some of the hypotheses of
causation in murder, the Iranian criminal legislator has followed or is related to the owner of the jewelry The
analysis and recognition of these cases is one of the goals of the forthcoming research.
Machine summary:
اما ممکن است عوامل متعدد باعث ایجاد جنایت شوند که این عوامل متعدد گاه در عرض هم هستند و گاهی در طول هم و گاهی این اجتماع به صورت اجتماع اسباب متعدد می باشد و گاه به صورت اجتماع مباشرین متعدد و گاهی نیز به صورت اجتماع سبب و مباشر، که در این موارد تشخیص رابطه سببیت مشکل بوده و موجب طرح نظریات مختلفی از سوي فقها و حقوقدانان و همچنین صدور آراء و احکام متعدد از سوي دادگا هها در مورد ملاك تعیین سبب یا اسباب مسئول شده است.
به طور کلی در مورد اجتماع سبب و مباشر سه حالت مطرح است: - اقویبودن مباشر از سبب - اقویبودن سبب از مباشر - تساوی سبب و مباشر ماده 526 قانون مجازات لسلامی مصوب 1392 در خصوص اجتماع سبب و مباشر چنین بیان می دارد: «هرگاه دو یا چند عامل، برخی به مباشرت و بعضی به تسبیب در وقوع جنایتی، تأثیر داشته باشند، عاملی که جنایت مستند به اوست ضامن است و چنانچه جنایت مستند به تمام عوامل باشد به طور مساوی ضامن میباشند مگر تأثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد که در این صورت هریک به میزان تأثیر رفتارشان مسئول هستند.
- عابدی، محمد، معمای تعدد اسباب در قانون مجازات اسلامی با تأکید بر مسئولیت مدنی اسباب و عوامل متعدد در خطاهای پزشکی، چهارمین همایش سراسری طب و قضا، شیراز، آبان 1393، ص 8 - در این ماده مقرر شده: «هرگاه دو یا چند عامل، برخی به مباشرت و بعضی به تسبیب در وقوع جنایتی، تأثیر داشته باشند، عاملی که جنایت مستند به اوست ضامن است و چنانچه جنایت مستند به تمام عوامل باشد به طور مساوی ضامن میباشند، مگر تأثیر رفتار مرتکبان متفاوت باشد که در این صورت هریک به میزان تأثیر رفتارشان مسئول هستند.