Abstract:
قلمرو ایران، همواره قلمرو فرهنگی بوده است و تمدن و زبان، مرزهای آن را مشخص کرده است. مسأله بنیادین این مقاله آن است که سفرنامه نویسان بزرگی چون شاردن و تاورنیه از چه دیدگاه هایی به آداب و رسوم و فرهنگ مردم ایران و دربارش در عهد صفویه نگریسته اند و چه تفاوتها و شباهت هایی در نحوه نگاه آنها وجود داشته است؟
نوشته حاضر علاوه بر پاسخ به پرسش های مذکور در پی آن است از لابلای سطور آثار آنان به میزان درک واقعی و بیان واقعیت های موجود در ایران و یا نگاه های تعصب آمیز و غرض ورزانه آنان پی ببرد.
کاربرد این مقاله و نتایج حاصل از آن می تواند برای پژوهندگان جامعه شناسی و تاریخ ایران بسیار کار آمد باشد.
Iran’s territory, has always been the realm of culture, civilization and language, has defined its borders. The fundamental issue of this paper is that a great travel writers such as Chardin and Tavernier from the point of view of the customs and culture of the Iranian people and his court were seen in the Safavid era and what the differences and similarities in how they look there? In addition, the article seeks to answer questions between the lines of their work to the real understanding and expression or look reality in Iran partisan and biased realize them. This paper presents the results of its application and can be very efficient for researchers in sociology and history.
Machine summary:
مســأله بنيادين اين مقاله آن اســت که سفرنامه نويسان بزرگي چون شــاردن و تاورنيه از چه ديدگاه هايــي به آداب و رســوم و فرهنــگ مردم ايران و دربارش در عهد صفويه نگريســته اند و چه تفاوت ها و شباهت هايي در نحوه نگاه آن ها وجود داشته است ؟ نوشــته حاضر علاوه بر پاســخ به پرسش هاي مذکور در پي آن است از لابلاي سطور آثار آنان به ميزان درک واقعي و بيان واقعيت هاي موجود در ايران و يا نگاه هاي تعصب آميز و غرض ورزانه آنان پي ببرد.
ـ در اين مقاله برآنيم به چگونگي و ميزان بســامد بازتاب هويت فرهنگي ايرانيان ـ دربار و عامه مردم ـ در ســفرنامه هاي اروپاييــان عهد صفوي ، با توجه به نمونه هاي انتخابي ـ سفرنامه هاي شاردن و تاورنيه ـ بپردازيم و اينکه بدانيم کدام يک از مولفه هاي هويت فرهنگي در اين ســفرنامه ها به عنوان ويژگي هاي عام و فراگير ايرانيان شناخته شــده و هر کدام از اين ســياحان از چه ديدگاهي به ايران و ايرانيان نگريسته اند و چه تفاوت ها و شــباهت هايي در بينش آن ها نســبت به فرهنگ و آداب و رســوم ايرانيان وجود دارد.
«او بر خلاف بســياري از تارخ نويســان که عمدتا به جنگ ها و جدال ها و شاهان مي پردازند، عميقا به جامعه ايران عهد صفويه و عادات و رســوم و افکار و عقايد آنان توجه کرده است » (جوادي ، ١٣٥١: ١٣٩) تاورنيه در سفرنامه خود روحيه و مراسم و آداب ملل مختلف ، اديان و مراسم خاص هر يک ، ازدواج و اعمال کفن و دفن ، اعياد و سوگواري هاي ملي و مذهبي ، طرز آموزش و پرورش ، اخلاق و طرز رفتار طبقات مختلف را به طور گسترده نشان مي دهد.