Abstract:
در سال 132 هجری، رژیم خودکامه و ستمگر بنی امیه، پس از 91 سال حکومت، سرانجام در آستانه سقوط قرار گرفت و با کشته شدن مروان بن محمد (126-132) منقرض شد و حکمرانان عباسی حکومت استبدادی خویش را آغاز کردند. در چنین موقعیتی، که کشمکشهای سیاسی بنیامیه و بنیعباس به اوج خود رسیده بود، حضرت امام صادق علیه السلام با درایت خاص خویش نهضت علمی-فرهنگی تشیع را طرحریزی کرد و دانشگاه عالی جعفری را بنیان نهاد. امام علیه السلام، با استفاده از فرصت بدست آمده حوزه علمی با عظمتی تشکیل داد و در مدتی کوتاه علاقهمندان دانش معارف جعفری را پیرامون خود گرد آورد. آنان مشتاقانه به دانش اندوزی پرداختند و از گنجینه علوم آل محمد صلی الله علیه و آله به قدر توانایی خویش بهرهمند شدند. به گفته شیخ مفید چهار هزار تن از حوزه درسی آن حضرت استفاده کردند. شیخ طوسی شاگردان امام صادق علیه السلام را 3197 مرد و 12 زن ذکر کرده است. امام ششم علیه السلام با توجه به شکوفایی دانش و به وجود آمدن مکتبهای مختلف و هجوم افکار الحادی برنامه فرهنگی خویش را در محورهای مختلف به انجام رساند. پاسخ به شبهههای گوناگون ضددینی، تشکیل جلسات مناظره، نشر روایات و تعالیم اسلام، تدریس رشتههای گوناگون علوم و تربیت شاگردان بخشی از برنامههای ششمین پیشوای شیعه بود.
In 132 AH, the authoritarian and oppressive regime of the Umayyads, after 91 years of rule, finally came to the
brink of collapse and became extinct with the assassination of Marwan ibn Muhammad (126-132) and the
Abbasid rulers began their authoritarian rule. In such a situation, when the political conflicts between Benjamia
and Bani Abbas had reached their peak, Imam Sadegh (as) with his special wisdom planned the Shiite scientificcultural
movement and founded Jafari University. Imam PBUH, using the opportunity, formed a great scientific
field and in a short time gathered those interested in the knowledge of Jafari knowledge around him. They
eagerly sought knowledge and used the treasures of the sciences of the family of Muhammad (pbuh) to the best
of their ability. According to Sheikh Mofid, four thousand people used the school of that Imam. Sheikh Tusi has
mentioned the disciples of Imam Sadegh (as) as 3197 men and 12 women. The sixth Imam (as) has carried out
his cultural program in different axes due to the flourishing of knowledge and the emergence of different schools
and the influx of atheistic thoughts. Responding to various anti-religious suspicions, holding debate sessions,
publishing Islamic traditions and teachings, teaching various disciplines of science, and educating students were
all part of the plans of the sixth Shiite leader.
Machine summary:
در چنین موقعیتی، که کشمکشهای سیاسی بنیامیه و بنیعباس به اوج خود رسیده بود، حضرت امام صادق علیه السلام با درایت خاص خویش نهضت علمی-فرهنگی تشیع را طرحریزی کرد و دانشگاه عالی جعفری را بنیان نهاد.
هشام چنان مورد توجه امام صادق علیه السلام بود که در یکی از روزها وی را به حضور طلبید و فرمود: درباره تو سخنی را میگویم که رسول خدا صلی الله علیه و آله به «حسان بن ثابت انصاری» (شاعر معروف عصر پیامبر که با شعرش از حریم اسلام حمایت میکرد) فرمود: تا وقتی که ما را با زبانت یاری میکنی، پیوسته تو را به وسیله روح القدس تأیید کند.
حضرت علیه السلام به هشام فرمود: آیا نمیخواهی داستان مناظره و گفتگوی خود با عمرو بن عبید را برای ما بیان کنی؟ هشام، که از همه اهل مجلس جوانتر به نظر میرسید، گفت: ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله، جلالت شما مانع میشود؛ از شما شرم دارم و در حضورتان توان سخن گفتن در خویش نمییابم.
حضرت صادق علیه السلام از شنیدن داستان خشنود و شادمان شد و فرمود: هشام، این گونه استدلال را از که آموختی؟ هشام گفت: آن چه از شما شنیده بودم، تنظیم و چنین بیان کردم.
به همین دلیل است که میبینیم روزی که نگاه امام صادق علیه السلام به عقبة بن خالد که به همراه معلی بن خنیس و عثمان بن عمران بر حضرتش وارد شده بودند، افتاد; حضرت فرمود: خوش آمدید!