Abstract:
سازمان بازرسی کل کشور معادل نهاد آمبودزمان در سایر کشور است که سابقه تاریخی طولانی دارد. آمبودزمان به شکل مدرن ریشه سوئدی دارد که صد سال است در اروپا و آمریکا و سایر مناطق دنیا بهمنظور کشف فساد و بازرسی از ادارات دولتی استفاده میشود. سازمان بازرسی کل کشور بعد از تصویب قانون اساسی 1358 در مجموعه تشکیلات قضایی قرار گرفت. نظارت و بازرسی مؤثر و کارامد از سوی نهاد آمبودزمان نیازمند ابزار ویژه است. آمبودزمان باید از استقلال مالی و تشکیلاتی در خصوص سازمان مورد بازرسی برخوردار باشد و باید بتواند از نیروهای متخصص در رشتههای مختلف استفاده کند. مقررات دقیقی باید بهمنظور تضمین استقلال، بیطرفی و کارامدی گزارش بازرسی وجود داشته باشد. سؤال این است که سازمان بازرسی کل کشور در مقایسه با استانداردهای یک نهاد آمبودزمان چه وضعیتی دارد؟ در تحلیل این پرسش ابتدا در مورد نهاد آمبودزمان بحث شده و سپس با قوانین و مقررات سازمان بازرسی کل کشور مقایسه میشود. روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای است.
The General Inspection Organization is the equivalent of the Ombudsman in other countries which has a long history. Use of the term in its modern use began in Sweden that has been used for hundreds of years in Europe, the United States and other parts of the world to detect corruption and inspect government departments. The General Inspection Organization after ratification of the Constitution in 1979 has been placed under the judicial branch. To carry out effective and operative supervision, the ombudsman should entail special tools. The ombudsman must have the financial and organizational independence of the institutions that are being inspected. It is necessary to use specialists in different fields. There should be precise rules to ensure the independence, impartiality and effectiveness of the inspection report. The main question of this article is: What is the status of the General Inspection Organization in comparison with the standards of the institution of ombudsman? To analyze this question, first, the institution of ombudsman is examined and then it is compared with the laws and regulations of the General Inspection Organization. The research method in this article is descriptive and the method for collecting data is based on library research.
Machine summary:
همان گونه که از اصل مذکور مستفاد مي شود، مبناي ذاتي تشکيل سازمان بازرسي کل کشور نظارت بر حسن جريان امور و اجراي صحيح قوانين در دستگاه هاي اداري است و بر همين اساس در چارچوب وظايف و اختيارات خود به بازرسي از دستگاه هاي اجرايي مشمول ماده ٢ قانون تشکيل سازمان اقدام ميکند و نتيجه نظارت ها و بازرسي هاي سازمان در قالب گزارش هاي بازرسي که حاوي پيشنهادها، تذکرات ، هشدارها يا توصيه هاي لازم به منظور تطبيق عملکرد دستگاه هاي اجرايي با قوانين و مقررات ، جلوگيري از بروز سوء جريان يا تخلف و جرم از قوانين و مقررات جاري است ، به دستگاه هاي اجرايي يا حسب مورد مراجع رسيدگي به تخلفات اداري يا مراجع قضايي ارسال مي شود.
اين نهاد آمبودزمان را در سال ١٩٧٤ اين گونه تعريف مي کند: مرکزي است که به موجب قانون اساسي يا مصوبه قوه مقننه يا پارلمان تأسيس شده است و به وسيله مقام عمومي بلندپايه مستقل که در برابر قوه مقننه يا پارلمان پاسخگوست ، مديريت مي شود، شکايات را از اشخاص خسارت ديده عليه مستخدمين ، مقامات و نمايندگان دولت دريافت مي کند يا به طور مستقل عمل مي کند و داراي اختيار رسيدگي، صدور توصيه نامه و صدور گزارش هاست (١٩٧٤ , Ombudsman Committee, International bar Association Resolution).
سازمان بازرسي کل کشور به منظور نظارت بر حسن جريان امور و اجراي صحيح قوانين در دستگاه هاي اداري و در اجراي اصل ١٧٤ قانون اساسي جمهوري اسلامي، زير نظر رئيس قوه قضائيه تشکيل شده است .