Abstract:
پژوهش حاضر با هدف سنخشناسی زندگی براساس اندیشه اسلامی با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی انجام شده است. بدینمنظور به روش توصیفی تحلیلی به منابع دست اول (آیات و روایات) و اندیشه اسلامی و به طور خاص آثار علامه طباطبایی مراجعه شد. یافتههای پژوهش نشان داد، بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی با توجه به دو ملاک حقیقی و غیرحقیقی بودن حیات و حیات خصوصی (زندگی مومنانه) و زندگی عمومی (زندگی مشترک با سایر حیوانات)، سه نوع زندگی «ذلتمحور»، «لذتمحور» و «سعادتمحور» استخراج گردید. مفاهیم عاجله، حیات دنیا و متاع غرور بیانگر زندگی لذتمحور میباشد که حیات عمومی است. مفهوم معیشت ضنک حیاتی غیرحقیقی است که به زندگی ذلتمحور اشاره دارد. افرادی که در این دو سنخ زندگی هستند، از رسیدن به بالاترین درجات کمال باز میمانند. حیات حقیقی منحصر در زندگی آخرت و سنخی از زندگی دنیوی به نام حیات طیبه است که همان زندگی سعادتمحور میباشد. همچنین بدست آمد که زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی، در گسترهای وسیعتر، مطرح شده است؛ چرا که زندگی انسان در دو سطح دنیوی و اخروی است که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و زندگی مطلوب بر محور سعادت شکل میگیرد. سنخ زندگی از نگاه علامه زندگی خوب و سعادت محور نیست و همچنین. معنوی بودن منشا سنخهای زندگی، هدفمندی سنخهای زندگی جهت دستیابی به سعادت جاودانه فرامادی، نقش انگیزه الهی در رسیدن به هدف زندگی، فراتر بودن قلمروی ارزشی سنخهای زندگی میباشد.
پژوهش حاضر با هدف سنخشناسی زندگی براساس اندیشه اسلامی با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی انجام شده است. بدینمنظور به روش توصیفی تحلیلی به منابع دست اول (ایات و روایات) و اندیشه اسلامی و به طور خاص اثار علامه طباطبایی مراجعه شد. یافتههای پژوهش نشان داد، بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی با توجه به دو ملاک حقیقی و غیرحقیقی بودن حیات و حیات خصوصی(زندگی مومنانه) و زندگی عمومی(زندگی مشترک با سایر حیوانات)، سه نوع زندگی «ذلتمحور»، «لذتمحور» و«سعادتمحور» استخراج گردید. مفاهیم عاجله، حیات دنیا و متاع غرور بیانگر زندگی لذتمحور میباشد که حیات عمومی است. مفهوم معیشت ضنک حیاتی غیرحقیقی است که به زندگی ذلتمحور اشاره دارد. افرادی که در این دو سنخ زندگی هستند، از رسیدن به بالاترین درجات کمال باز میمانند. حیات حقیقی منحصر در زندگی اخرت و سنخی از زندگی دنیوی به نام حیات طیبه است که همان زندگی سعادتمحور میباشد. همچنین بدست امد که زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی، در گسترهای وسیعتر ، مطرح شده است؛ چرا که زندگی انسان در دو سطح دنیوی و اخروی است که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و زندگی مطلوب بر محور سعادت شکل میگیرد. سنخ زندگی از نگاه علامه زندگی خوب و سعادت محور نیست و همچنین.معنوی بودن منشا سنخهای زندگی، هدفمندی سنخهای زندگی جهت دستیابی به سعادت جاودانه فرامادی، نقش انگیزه الهی در رسیدن به هدف زندگی، فراتر بودن قلمروی ارزشی سنخهای زندگی می باشد.
Machine summary:
از اين رو، بـه نظـر مـي رسـد علامـه طباطبـائي بـه انواعي از زندگي اشاره دارند و بر همين اساس ضروري به نظر مي رسد سـنخ هـاي زنـدگي بـر اساس انديشة علامه طباطبائي شناسايي و مورد بحث و بررسي قرار گيرد.
زندگي لذت محور عاجله طباطبائي بر اساس آية ١٨ سورة اسراء معتقد است مراد از عاجله ١ اين است که هر کس حيات عاجلـه ، يعنـي زنـدگي دنيـا را بخواهـد، يعنـي متاعي را از دنيا طلب کند که قلب بدان علاقه مند است ، و تعلـق قلـب بـه حيـات عاجلـه و طلب آن ، وقتي تعلق و دنياطلبي است که فقط حيات عاجله را بخواهد، امـا اگـر دنيـا را از اين نظر بخواهد که وسيلة نيل به سعادت اخروي است ، ايـن در حقيقـت دنيـاطلبي نيسـت ، بلکه ارادة آخرت است .
علامه طباطبائي در اشاره به اين مطلب مي گويد: بديهي است اينکه ميگوييم براي مؤمن حيات ديگر است ، مجازگويي نبوده ، بلکه راسـتي در مؤمن حقيقت و واقعيتـي داراي اثـر وجـود دارد کـه در ديگـران وجـود نـدارد، و ايـن حقيقت سزاوارتر است که اسم حيات و زندگي بر آن گذاشته شود تا آن حقيقتـي کـه در ديگـر مـردم اسـت و آن را در مقابـل حيـات نبـاتي، حيـات و زنـدگي حيـواني مـينـاميم (طباطبايي، ١٣٧٤: ٧/ ٤٦٧ـ٤٦٥).
علامه بـه دو نـوع حيات عمومي (دنياطلبانه ) و خصوصي (آخرت طلبانه ) اشاره مي کند کـه حيـات خصوصـي به زندگي مؤمنانه اشاره دارد که زندگي حقيقـي اسـت و زنـدگي عمـومي ، شـامل زنـدگي است که جنبه هاي کلي تر حيـات را شـامل مـي شـود و بـر اسـاس ديـدگاه علامـه طباطبـائي زندگي غير حقيقي است .
نمودار ٣ شاخص هاي تحقق حيات طيبه (زندگي سعادت محور) بر اساس ديدگاه علامه طباطبائي منابع قرآن کريم الهامي نيا، ع .