Abstract:
در طول تاریخ» جهان, همیشه شاهد حوادث تلخ و شیرین بوده و هست. برخی
از این حوادث تلخ که بازخورد روابط بینالمللی است» جنگها و مخاصمات بین
کشورها میباشد. با پیشرفت کشورها در عرصهی نظامی» تاکتیک احداث پایگاههای
نظامی در کشورهای دیگر در دستور کار برخی از کشورها قرار گرفت. از جمله
کشورهایی که امکان استفاده از چنین تاکتیکی را دارندء دولتهای اسلامی هستند.
از شیوههای احداث پایگاههای نظامی در کشورهای بیگانه توافق یا توسل به زور
است. نگارندگان, با توجه به عمل حکومتی بودن چنین اقداماتی» آن را از منظر فقه
اسلامی و از دید فقهای شیعه و سنی و با استناد به قواعصدی مانند «وجوب حفظ
نظام)» «نفی سلطه» (نفی حرج»» «وجوب دفع ضرر محتمل»» «نفی ضرر) و (صلح)
مورد بررسی قرار داده اند که در نهایت» با مستند قرار دادن قواعد مذکور, قول به
جواز چنین فعالیتهایی از رجحان بیشتری برخوردار است.
یشاهد العالم دائما علی طول التاریخ، حوادث مرة وحلوة. وبعض من هذه الحوادث المرة التی هی انعکاسات للعلاقات الدولیة، هی عبارة عن الحروب والمخاصمات بین الدول. ومتزامنا مع تطور بعض البلدان فی الحقل العسکری، جعلت استراتیجیة إحداث القواعد العسکریة فی البلاد الأخری، فی قائمة أعمال بعض البلاد. ومن جملة هذه الدول التی تستطیع إستخدام هذه الإستراتیجیة، هی بعض الدول الإسلامیة. ومن طرق إحداث القواعد العسکریة فی الدول الأجنبیة هی الحصول علی توافق أو التوسل إلی القوة. وکاتبوا هذه المقالة، درسو المسألة من منظار الفقه الإسلامی ومن وجهة نظر فقهاء الشیعة والسنة لأن أن هذا العمل هو عمل حکومی، مستندین إلی قواعد مثل «وجوب حفظ النظام»، «نفی السلطة»، «نفی الحرج»، «وجوب دفع الضرر المحتمل»، «نفی الضرر» و «الصلح» وقالوا بجواز مثل هذه الأنشطة فی النهایة و فی الجملة.
Throughout the history, the world has always witnessed bitter and sweet events. Some of these tragic events, which are feedback on international relations, are wars and conflicts between countries. Progressing in military policies, the tactic of building military bases in other countries has been on the agenda of some countries. Among the countries that can use such a tactic are Islamic states. One of the ways to build military bases in foreign countries is doing with agreement or forcefully. Due to the governmental nature of such actions, the authors consider it from the perspective of Islamic jurisprudence and from the point of view of Shiite and Sunni jurists and based on rules such as "obligation to save the governmental system", "negation of domination", "negation of impediment", "obligation to repel possible harm", "negation of harm" and "peace" have been examined. Finally, by documenting the above-mentioned rules, this article concluded that such activities are preferable.
Machine summary:
لكن باید توجه داشت، اگر احداث پایگاه نظامی توسط کشور اسلامی در بلاد اسلامی یا غیر اسلامی باشد در این صورت مفاد قاعده مذکور، شامل آن نخواهد شد، چه اینکه مفاد قاعده، نفی سلطهی کفار بر مسلمین است، حال آنکه در مورد مذکور، تسلط مسلمین بر کفار یا توافق مسلمین با یکدیگر یا با کشورهای غیراسلامی وجود دارد که تخصصاً و موضوعاً از دایرهی قاعده خارج است.
لکن حقیقت آن است که ابتدا باید بین احداث عدوانی و توافقیِ چنین پایگاههایی توسط کشورهای غیراسلامی، تفکیک قائل شویم، چه اینکه اگر ایجاد پایگاه نظامی توسط کشور غیراسلامی به شکل عداونی صورت گیرد، در این صورت مشمول قاعدهی «نفی حرج» نخواهد شد، زیرا این قاعده احکامی که از ناحیه اسلام همراه با مشقت باشد را نفی میکند و نه مواردی که دیگران ـ غیرمسلمین ـ با توسل به زور اقدام میکنند.
به بیان دیگر سلطهی کفار بر بلاد مسلمین از مصادیق حرج است و از طرفی مفاد قاعدهی «نفی عسر و حرج» نفی حکمی است که موجب عسر و حرج شود(مصطفوى، 1421 ق، ص 296) را شامل میشود، محقق خوئی در این باره میفرماید: «بلا اشکال، مفاد نفی حرج در عالم تشریع، نفی حکم حرجی است»( خویى، 1422 ق، ج1، ص616)؛ در مورد بحث نیز اگر حکم به عدم احداث چنین پایگاههای نظامی داده شود، موجب عسر و حرجی خواهد شد که از ناحیه تسلط کفار به وجود میآید، بنابراین در مواردی سلطهی کفار بر مسلمین از مصادیق حرج خواهد بود.