Abstract:
تغییر نام رشته از علوم کتابداری و اطلاعرسانی
به علم اطلاعات و دانششناسی مبتنی بر پیشینهای از زمینههای فکری و عملی است که
سرانجام این تغییر نام را رقم زده است؛ و از دیگر سو، متضمن ویژگیهای جدیدی است
که نام و عنوان جدید بر آنها دلالت دارد. تشریح این مبانی، هدف این نوشتار است.
تلاش نویسندگان بر آن است تا با اتخاذ رویکردی قیاسی و استدلالی به تحلیل سرشت و
جنبههای دانشمداری رشته، در قیاس با جنبههای اطلاعمداری آن، در شرایط جدید
پرداخته شود. بخش نخست نوشتار به مفهوم دانش و دانششناسی میپردازد و تمایزات و
تشابهات دانششناسی با معرفتشناسی و نیز مدیریت دانش با مدیریت اطلاعات را تشریح
میکند. بخش دوم بر چرایی ترکیب نام جدید رشته (علم اطلاعات و دانششناسی) متمرکز
است؛ و بخش پایانی دربرگیرنده تشریح پیامدهای مورد انتظار برای رشته و نیز حرفه
(متأثر از تغییر نام) است. نویسندگان مقاله بر این نظرند که حل دوگانهانگاریهای
ناشی از دوگانه «اطلاعات در برابر دانش» در رشته، گسترش گستره مفهومی و عملی رشته
بنا به سرشت پیچیدهتر و انتزاعیتر بودن مفهوم دانش نسبت به اطلاعات و بالاخره
تقویت ابعاد انسانمدارانه و اجتماعی رشته و حرفه میتواند از پیامدهای این تغییر
نام باشد
Changing field name from “Library and Information Science” to “Knowledge and Information Science” has been based on a background of theoretical and practical developments that have led to the name change. Moreover, this issue has signified new features that new title for them would imply. The aim of this article is explaining these fundamental issues. It is the authors attempt using deductive approach to explain the nature and aspects of Knowledge-oriented of the field (Compared with information-oriented aspects) in the new condition. The first part of the article deals with the concepts of knowledge and knowledge Science, and explains differences and similarities of Knowledge Science with epistemology, as well as knowledge management. The second part deals with the reason of combining notions of “information” and “knowledge” in new name of the field, and the final section is describing the expected Outcomes for the discipline and profession (affected by name change). The authors' view is that these cases could be the consequences changing the field name: Solving dualism arising from dual of "information versus knowledge" in the field, expanding the conceptual and practical scope of discipline due to the nature of knowledge which is more than information complicated and abstract, and finally, Strengthening the human-oriented and social dimension of the discipline and profession.
Machine summary:
علم اطلاعات و دانش شناسي: سرشت و کارکردهاي آن رحمت الله فتاحي * دکتراي علم اطلاعات و دانش شناسي استاد دانشگاه فردوسي مشهد امير ريسمانباف ١ دانشجوي دکتراي علم اطلاعات و دانش شناسي دانشگاه فردوسي مشهد دريافت : ١٣٩٢/٠٧/٢١ پذيرش : ١٣٩٢/١٠/٠١ تغيير نام رشته از علوم کتابداري و اطلاع رسـاني بـه علـم اطلاعـات و دانش شناسي مبتني بر پيشينه اي از زمينه هاي فکري و عملـي اسـت کـه سـرانجام اين تغيير نام را رقم زده است ؛ و از ديگر سو، متضمن ويژگيهاي جديدي است که نام و عنوان جديد بر آنها دلالت دارد.
حوزه مديريت دانش به علم اطلاعات و دانش شناسي از اين حيث نيازمنـد اسـت کـه منطقاً نظريه ها، مدل ها و چارچوب هـاي نظـري و عملـي در ايـن رشـته ، در جسـت وجـوي شرايط و محيط اطلاعاتي است که در آن ، خلق دانـش ، سـهل تـر و محتمـل تـر اسـت .
رواج ايـن اصـطلاح کـه ابـداً بازتاب دهنده جنبه هاي شناختي، علمي و دانشي رشته نيست ، حتي اگر نام علـوم را بـه اول آن بيافزاييم ، بـراي حـدود چهـار دهـه در کشـور، خـود شـاهدي از سـيطره عمـل گرايـي، فن زدگي و غفلت از اهتمام چشمگير به مباحث نظري و فلسفي در رشته است ١؛ تا آنجا که نخستين مقاله در باب گوشزد کردن خطاي صورت گرفته در ترجمه Information Science به علم اطلاعات ، تنها يک دهه قبـل و در سـال ١٣٨٢ منتشـر شـد (کـوکبي ١٣٨٢).