Abstract:
از جمله روشهای اصلی جریان دانش در نظام ملی نوآوری
هرکشوری فعالیتهای تحقیقاتی و انتشاراتی مشترک و همکاری های منطقه ای
و بینالمللی بهحساب میآید که شاخص آن را می توان در میزان همکاری
دانشگاه، صنعت و دولت، جست وجو کرد . بر همین اساس تحقیق حاضر
2011 - به منظور بررسی وضعیت جریان تولید علم در کشور ایران در بازه 2007
بر اساس مارپیچ سهگانه دانشگاه، صنعت و دولت انجام شده است . در این
پژوهش از مدل مارپیچ سهگانه برای سنجش روابط میان دانشگاه، صنعت و
دولت در روند تولیدات علمی کشور استفاده شده است. تولیدات علمی ایرانیان
2011 بهعنوان جامعه پژوهش، مور د - در پایگاه وبآوساینس در بازه 2007
بررسی قرارگرفته است و تعاملات میان ارکان مارپیچ سهگانه میان آنها مشخص
شد. نتایج حاصل نشان میدهد که کمیت تولیدات علمی ایرانیان در طی پنج
سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است . اکثر این تولیدات توسط
دانشگاهیان و پس ازآن محققان نهادهای دولتی انجام شده است . شاخص
بررسی تعاملات در این بررسی نشان میدهد همکاریهای بین دانشگاه و دولت
بالاترین سطح همکاریها را میان تعاملات دوگانه دربر داشته است . این در
حالی است که تعامل میان صنعت و هر یک از ارکان دانشگاه و دولت بسیار
اندک بوده است، بهطوری که بعضاً میتوان از آن چشمپوشی کرد . بر همین
اساس تعامل میان سه رکن دانشگاه، صنعت و دولت نیز در سطح پایینی بوده و
این به معنی عدم وجود همکاریهای بالا و تولیدات مشترک علمی میان سه
رکن مذکور در بازه زمانی مورد بررسی است. از طرفی به نظر می رسد محققان ایرانی با حضور همکاران خارجی در تولیدات علمی خود تمایل بیشتری برای همکاری با ارکان مختلف درون مارپیچ سه گانه دانشگاه، صنعت، و دولت نشان داده اند .
درنهایت بایدگفت اگرچه رسیدن به یک نقطه ایدهآل در روابط میان ارکان مختلف مارپیچ
سهگانه دولت، صنعت و دانشگاه یکشبه میسر نیست، لیکن می توان با سیاستگذاری های
هدفمند و تعیین راهبردهای منطقی مسیر تعاملات میان این ارکان را هموارتر کرد.
The aim of this study is to investigate the flow of
scientific production in Iran during 2007 to 2011. The triple helix
model was used to assess the relationship between universities,
industries and the government on scientific production process.
Iranian scientific products in the three ISI citation databases of
Science Citation Index (SCI), Social Science Citation Index (SSCI)
and Art and Humanities Citation Index (A&HCI) during the
abovementioned period was collected as the research population and
the authors addresses were reviewed carefully to be used in TH
model. ISI.exe and SPSS software were used for this purpose.
The Triple Helix collaboration of University, Industry and
Government was measured by mutual information (transmission T)
derived from the Shannon’s formulas. The T-value here represented
the uncertainty when the probability distributions were combined.
Findings indicated that the number of papers written by Iranian
authors increased steadily from 8796 in 2007 to 19876 in 2011.
Among the three sectors, university researchers had the most
participation Researchers from the industry sector had the lowest
participation. Two-dimensional and three-dimensional collaborations
were calculated too. The results showed that University-Government
collaboration was much higher than the University-Industry or
Industry-Government collaborations indicating that the gap between
Industry and the two other sectors in Iran was significantly big.
Government–University interactions had a better condition. This can be explained due to the supports that research organizations receive from
the government.
Unfortunately the T value is not high for the three dimensional
collaboration of University, Industry and Government researchers. But by
adding the foreign collaboration as the forth factor into the study, the results
change a little and the collaborations between different sectors and foreign
researchers increase in comparison with internal collaborations. It is clear that
an ideal point in relations to different sectors of Triple Helix of university,
industry and government is not possible overnight but requires a long- term
strategic planning.
Machine summary:
جريان انتشار مقالات علمي در کشور ايران طي سال هاي ٢٠٠٧ - ٢٠١١ بر اساس مدل مارپيچ سه گانه ١ دانشگاه ، صنعت و دولت طاهره جوکار٢ دانشجوي دکتري کتابداري و اطلاع رساني دانشگاه شهيد چمران فريده عصاره * استاد و مدير قطب علمي «مديريت دانش » دانشگاه شهيد چمران دريافت : ١٣٩١/٠٩/١٣ پذيرش : ١٣٩٢/٠٤/٢٣ از جملــه روش هــاي اصــلي جريــان دانــش در نظــام ملــي نــوآوري هرکشوري فعاليت هاي تحقيقاتي و انتشاراتي مشترک و همکاري هـاي منطقـه اي و بين المللي به حساب مي آيـد کـه شـاخص آن را مـي تـوان در ميـزان همکـاري دانشگاه ، صـنعت و دولـت ، جسـت وجـو کـرد.
منحني درصد انتشار مقالات توسط ارکان مارپيچ سه گانه دانشگاه ، صنعت ، و دولت با حداقل يک آدرس ايران در پايگاه ISI در بازه ٢٠٠٧ -٢٠١١ اما مشارکتِ کمتر از يک درصدي نهادهاي صنعتي که به عنوان ارکان توسعه فناوري در جهان امروز شناخته مي شوند، تا حدودي جاي تأمل دارد و اين سؤال را به ذهـن متبـادر مي سازدکه چرا نقش پژوهشگران در صنايع مختلف کشور در مقايسه با دو نهاد فوق الذکر ضعيف است ؟ و چگونه مي توان به دور از تحقيق و پـژوهش بـه سـمت بازارهـاي جهـاني ، در دنياي پرتغيير و لبريز از فناوري هاي نوين امروز قدم برداشت ؟ و آيا متخصصـان شـاغل در اين بخش ها نياز و علاقه اي به انتشار و اشـتراک يافتـه هـاي خـود بـا جوامـع حرفـه اي و علمي ندارند؟ و آيا سرچشمه مشکل را در جاي ديگري بايد جست وجو کرد؟ پاسخ به اين سؤالات هر چه که باشـد مسـتلزم توجـه بـيش از پـيش مسـئولين و ارائـه راهکارهاي حمايتي و اجرايي اسـت کـه نقـش صـنايع را در توليـدات علمـي ، دوشـادوش جامعه دانشگاهي و مراکز دولتي پررنگ کند تا مارپيچ همکاري ايـن سـه نهـاد (دانشـگاه ، صنعت ، و دولت )، هرچه فعال تر و پوياتر شود.