Abstract:
زرشک یکی از مهم ترین محصولات استان خراسان جنوبی است. حدود 98 % زرشک کشور در این استان تولید می شود. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر تولید زرشک، محاسبه ی کارآیی فنی زرشک کاران و تعیین عوامل موثر بر کارآیی آن ها در استان خراسان جنوبی است. داده های مورد نیاز این مطالعه با به کارگیری روش نمونه گیری خوشه یی و تکمیل پرسش نامه از 90 نفر از کشاورزان این استان در سال 1390 به دست آمده است. برای بررسی عوامل موثر بر تولید زرشک از تابع تولید کاب-داگلاس استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که نیروی کار، زمین، پربازده یا کم بازده بودن سال برای باغ و آبیاری به ترتیب بیش ترین تاثیر معنی دار را بر تولید زرشک دارند. نتایج محاسبه ی کارآیی فنی و عوامل موثر بر آن نیز نشان میدهد که میانگین کارآیی فنی زرشک کاران 81 % و بالاترین و پایین ترین کارآیی فنی به ترتیب 99 و 34 % است. تجربه، شغل اصلی و تعداد نیروی کار خانوادگی کشاورز نیز بر کارآیی فنی تاثیر معنی دار و مستقیمی دارد. بنابراین، با توجه به این که افزایش آبیاری و تجربه از عوامل مهم در افزایش تولید زرشک و افزایش کارآیی زرشککاران است، استفاده از شیوه های نوین آبیاری برای افزایش راندمان آبیاری و برگزاری کلاسهای آموزشی برای افزایش تجارب زرشککاران پیشنهاد میگردد.
Barberry is one of the most important products in Southern Khorasan province. The share of this province in total of Barberry production in Iran is about 98 percent. The objective of this study is to survey the factors that affect barberry production، calculating barberry producer’s technical efficiency and determining the factors that affecting producers’ efficiency in Southern Khorasan Province. The data was obtained using cluster sampling method and questionnaire completion from 90 farmers of this province in 2011. Cobb - Douglas production function was used to survey the factors affecting the barberry production. Results showed that labor، land، efficient or inefficient year and irrigation have the most significant effect on Barberry production respectively. Also، Results of Calculating technical efficiency and factors affecting technical efficiency show that the average technical efficiency of barberry producers is 81% and the highest and lowest scores are 99% and 34%، respectively. Also، experience، the main job and the number of family labor have a direct and significant effect on efficiency. Using new methods of irrigation to enhance the efficiency of irrigation and holding training classes to enhance the experiences of barberry producers is suggested.
Machine summary:
کرمی و زیبایی (١٣٧٩) با به کارگیری روش بیش ترین درست نمایی و تخمین تابع تولید لگاریتمی-خطی مرزی تصادفی، کارآیی فنی برنج کاران استان های فارس ، گیلان و مازندران را محاسبه و عوامل موثر بر آن را بررسی کردند، و به این نتیجه رسیدند که متوسط کارآیی فنی در سه استان به ترتیب ٨٠/٣، ٨٣/٩ و ٦٨/٨% است .
شفیعی و همکاران (١٣٨٥) با به کارگیری روش بیش ترین برازش و توابع تولید و هزینه ی مرزی تصادفی به محاسبه ی کارآیی چغندرکاران شهرستان بردسیر و عوامل موثر بر آن پرداختند، و به این نتیجه رسیدند که میانگین کارآیی فنی، تخصیصصی و اقتصادی به ترتیب ٨١، ٦٩ و ٥٦% است ، و تحصیلات ، تعداد قطعات زمین ، اندازه ی دست رسی به اعتبارات و تاخیر در زمان اولین آبیاری با ناکارآیی فنی رابطه ی معنیداری دارد.
متغیرهای توضیحی بیان گر ویژگیهای اقتصادی-اجتماعی کشاورزان در تابع ناکارآیی فنی متغیر , واحد , نوع متغیر , تعریف متغیر سن کشاورز , سال , کمی , سن کشاورز زرشک کار تجربه کشاورز , سال , کمی , تجربه ی کشاورز در کشت زرشک تحصیلات کشاورز , , کیفی , به صورت طبقه بندی شده شغل اصلی کشاورز , , کیفی , باغ داری=١، سایر=٠ تعداد نیروی کار خانوادگی , نفر , کمی , تعداد نیروی کار خانوادگی به کار رفته در باغ استان خراسان جنوبی عمده ترین منطقه ی زیر کشت زرشک در ایران است و کشاورزان این منطقه جامعه ی آماری پژوهش را تشکیل داده اند.